Ένα κεφάλαιο κλείνει αύριο στη θεσσαλική πρωτεύουσα. Η προσπάθεια των Ευρωπαίων να επιχειρήσουν μαζί αμυντικά στέφθηκε με επιτυχία. Και τώρα;
Από την Ιωάννα Ηλιάδη
Τη Δευτέρα 23 Μαρτίου θα πραγματοποιηθεί η επίσημη τελετή ολοκλήρωσης (Close Ceremony) της επιχείρησης της ΕΕ στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία (EUFOR RCA) στην έδρα του Ελληνικού Στρατηγείου Επιχειρήσεων της Ευρωπαικής Ένωσης (ΕΣΕΕΕ) στη Λάρισα. Το ελληνικό στρατηγείο ακολούθως θα μεταπέσει στο προηγούμενο επίπεδο λειτουργίας του.
Πλέον οι πρώτες σκέψεις των Ευρωπαίων αξιωματούχων, δείχνουν ότι το επιτυχές "πείραμα της Λάρισας"ίσως να αποτελέσει τη βάση για την ανάπτυξη ενός Ευρωπαϊκού Στρατού.
Το θέμα της ανάπτυξης ενός ευρωπαϊκού στρατού που θα υποστηρίζει την κοινή πολιτική άμυνας και ασφάλειας, έθεσε πρόσφατα ο , ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Μιλώντας τη γερμανική εφημερίδα Welt am Sonntag υποστήριξε ότι «η ύπαρξη του Ευρωστρατού θα βοηθήσει την ΕΕ να χτίσει κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας. Επίσης, με την ύπαρξη του, η Ευρώπη θα μπορεί να εκτελέσει τις υποχρεώσεις της προς τον κόσμο, τη διεθνή κοινότητα».
Το “πείραμα” της Λάρισας είναι δυνατόν να αποτελέσει τη βάση για ένα τέτοιο ενδεχόμενο, καθώς εκτελέστηκαν επιχειρήσεις άμυνας και ασφάλειας. Η συγκυρία μάλιστα της ανακίνησης του θέματος δεν είναι τυχαία, καθώς ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ στρατηγός Μιχαήλ Κωσταράκος έχει εκλεγεί πρόεδρος της Στρατιωτικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUMC) και αναλαμβάνει τον ερχόμενο Νοέμβριο. ο Στρατηγός Κωσταράκος είναι ουσιαστικά αυτός που έχει πιστωθεί την εμπλοκή του ευρωπαϊκού στρατηγείου της Λάρισας στην επιχείρηση EUFOR RCA στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.
Το WE του news247.gr βρέθηκε στην θεσσαλική πρωτεύουσα και συνομίλησε με τον Διοικητή του Ευρωπαϊκού Στρατηγείου της Λάρισας και των δυνάμεων στο Bangui, Γάλλο Υποστράτηγο Philippe Pontiès, σχετικά με την εμπειρία που αποκτήθηκε τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε ελληνικό επίπεδο από μια αποστολή στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.
Η Ευρώπη διαθέτει πέντε στρατηγεία όπως αυτό της Λάρισας, τα οποία όμως δεν είχαν ποτέ στο παρελθόν εμπειρία σε πραγματική επιχείρηση. Η τεχνογνωσία που αναπτύχθηκε τον τελευταίο χρόνο, ήταν πολύτιμη, καθώς υπήρχε συνδυασμός στρατιωτικών επιχειρήσεων με επιχειρήσεις που αφορούσαν την στρατοχωροφυλακή. Η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία αντιμετώπιζε ανθρωπιστική κρίση και οι απειλές για τους πολίτες ήταν τόσο τρομοκρατικές όσο και εγκληματικές δραστηριότητες και ληστείες.
Η Επιχείρηση EUFOR RCA συστάθηκε, μετά από απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στις 10 Φεβρουαρίου 2014, σε συνέχεια του ψηφίσματος 2134/2014 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, ενώ στις 1 Απριλίου 2014 τα πρώτα στρατεύματα αφίχθησαν στο Bangui. Ωστόσο ακόμα και όταν έφθασαν υπήρχε μεγάλο πρόβλημα υποστηρίζει ο Γάλλος Στρατηγός, καθώς, δεν είχαν απελευθερωθεί οι κανόνες εμπλοκής.
“Δεν υπήρχαν από την πρώτη στιγμή οι κανόνες εμπλοκής. Βρεθήκαμε στο πεδίο της μάχης χωρίς κανόνες. Εάν για παράδειγμα μας βομβάρδιζαν τις πρώτες ημέρες της παρουσίας μας εκεί, δεν είχαμε οδηγίες πώς να αντιδράσουμε. Χρειάστηκε να συζητήσουμε με τις Βρυξέλλες και έτσι είχαμε στη συνέχεια κανόνες εμπλοκής που μας επέτρεπαν να αναπτυχθούμε στην περιοχή”, λέει χαρακτηριστικά ο Philippe Pontiès.
Μια ακόμα αδυναμία ήταν η συνήθης απροθυμία των ευρωπαϊκών χωρών να προσφέρουν στρατιωτικές δυνάμεις, καθώς η επιχείρηση συνέπεσε με τις πρώτες ημέρες της έναρξης της κρίσης στην Ουκρανία και πολλές χώρες προτίμησαν να κρατήσουν τις δυνάμεις τους σε ευρωπαϊκό έδαφος. Για τον λόγο αυτό η Ευρώπη ανοίχτηκε σε τρίτες χώρες κι έτσι η Γεωργία ήταν η χώρα η οποία συμμετείχε με στρατιωτικό προσωπικό, η δεύτερη ουσιαστικά δύναμη μετά τη Γαλλία. Η Ελλάδα είχε επίσης αποφασίσει να μην συνεισφέρει σε στρατιώτες, αλλά να παραχωρήσε μόνο το στρατηγείο στη Λάρισα.
Η αποκτηθείσα τεχνογνωσία κρίνεται πολύτιμη από τον στρατηγό ο οποίος προτρέπει τις χώρες να δημιουργήσουν μηχανισμούς ώστε αυτή η εμπειρία να μεταλαμπαδευτεί και στα άλλα τέσσερα ευρωπαϊκά στρατηγεία και να μην την αφήσουν να χαθεί.
“Θεωρώ ότι και η ευρωπαϊκή ένωση θα πρέπει να συνεχίσει τη λειτουργία των πέντε στρατηγείων ώστε να διατηρηθεί η υψηλή ικανότητα και αξιοπιστία των στρατηγείων, ακόμα κι όταν δεν είναι ενεργά. Παράλληλα λειτουργούν και τα battle groups. Εκτιμώ ότι υπάρχει μια αντανάκλαση αρκετά ώριμη ανάμεσα στα κράτη, η οποία τίθεται κυρίως από τη Γαλλία. Να προσφεύγουμε στα battle groups όταν υπάρχει ανάγκη και να μην διστάζουμε να εξοπλίσουμε αυτά τα στρατηγεία ώστε να διαχειρίζονται κρίσεις όταν υπάρχει ανάγκη. Είναι δυο εργαλεία που από τη φύση τους ενισχύουν την αξιοπιστία της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής για την άμυνα και την ασφάλεια”.
Ο Γάλλος στρατηγός ουσιαστικά περιγράφει μια ενδεχόμενη δομή ενός ευρωπαϊκού στρατού, (με στρατηγεία και δυνάμεις ταχείας αντίδρασης) τη δημιουργία του οποίου στηρίζει ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ αλλά και ο πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων της γερμανικής Βουλής.
Ο σχεδιασμός θα μπορούσε να προχωρήσει κατά την περίοδο της προεδρίας του Έλληνα Στρατηγού Μιχάλη Κωσταράκου, ο οποίος από την αρχή πρότεινε τη Λάρισα ως ιδανικό τόπο λειτουργίας του στρατηγείου και στη συνέχεια παρακολουθούσε στενά τις εξελίξεις.
Μετά από σχεδόν ένα χρόνο παραμονής της EUFOR RCA στην αφρικανική χώρα, η κατάσταση στην πρωτεύουσα της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας δεν θυμίζει σε τίποτα τις βίαιες ταραχές, τον τρόμο που σκόρπιζαν οι ένοπλες ομάδες των Ex-Selekas (Μουσουλμάνων) και των AntiBalakas (Χριστιανών), την πείνα, τη δυστυχία και την ανεπάρκεια σε βασικά αγαθά, με τη χώρα, κατά δήλωση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Ban Ki-Moon, να βρίσκεται στα πρόθυρα γενοκτονίας.
Η συνεχής βελτίωση της ασφάλειας στο Bangui, αποτέλεσε τον κυριότερο καταλύτη για την μείωση του αριθμού των προσφύγων, οι όποιοι σύμφωνα με στοιχεία του Ο.Η.Ε. (UNOCHA 07/02/2015), μειώθηκαν στους 51.000 σε 34 στρατόπεδα, ενώ κατά τον περασμένο μήνα, σε όλη την χώρα ήταν 440.000. Επιπλέον 225.360 άνθρωποι φιλοξενούνταν σε συγγενείς, ενώ 35.650 διέμεναν στα δάση. Η μείωση των προσφύγων στο Bangui κατά 82% το τελευταίο χρόνο, αποδεικνύει κατά τον καλύτερο τρόπο, την επιτυχία της Επιχείρησης EUFOR RCA.
