Κύριε Πρόεδρε ευχαριστώ τον Πρόεδρο του ΛΑΟΣ και τις κυρίες και τους κυρίους συναδέλφους –πρωτίστως τους εισηγητές των κομμάτων- για τ...
Κύριε Πρόεδρε ευχαριστώ τον Πρόεδρο του ΛΑΟΣ και τις κυρίες και τους κυρίους συναδέλφους –πρωτίστως τους εισηγητές των κομμάτων- για το ενδιαφέρον και τις τοποθετήσεις τους. Για να μην απασχολώ επί μακρόν την Επιτροπή θα τοποθετηθώ εφ’ όλης της ύλης. Θα με συγχωρέσει ο κ. Πρόεδρος αν προτάξω δύο λόγια για τα υπό ψήφιση νομοσχέδια και θα συνεχίσω αμέσως με τις απαντήσεις στις ερωτήσεις που μου έθεσε και μετά αμέσως θα κάνω μια κάπως εκτενέστερη ενημέρωση για τα ζητήματα τα οποία αυτή τη στιγμή βρίσκονται υπό εξέλιξη σε σχέση με τη Λιβύη και γενικότερα σε σχέση με τη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική.
Για το μνημόνιο συνεργασίας με την Αρμενία
Το ν/σ που κυρώνει το μνημόνιο συνεργασίας με την Αρμενία είναι «κλασικό». Έχουμε καθυστερήσει να το κυρώσουμε. Έχει υπογραφεί το 2008. Χαιρόμαστε να υποδεχόμαστε σπουδαστές σε στρατιωτικές σχολές –παραγωγικές και μετεκπαιδευτικές- από όλες τις φίλες χώρες. Χαιρόμαστε γιατί θα φιλοξενήσουμε και άλλους Αρμένιους σπουδαστές. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να επιμείνουμε στη ρήτρα της αμοιβαιότητας, αφού δεν θέλουμε να αξιοποιήσουμε τις στρατιωτικές σχολές της Αρμενίας για την εκπαίδευση ή μετεκπαίδευση Ελλήνων αξιωματικών. Οι Αρμένιοι φίλοι μας ζητούν τη δική μας τεχνογνωσία, τη δική μας εμπειρία, και με γενναιόδωρο και φιλόξενο τρόπο την προσφέρουμε για να καλλιεργήσουμε τη σχέση μας με την Αρμενία στο πλαίσιο που ξέρετε και στο οποίο τώρα δεν θέλω να αναφερθώ. Δεν είναι απλώς συναισθηματικό και ιστορικό, έχει και ένα πολύ πιο συγκεκριμένο και πρακτικό διεθνοπολιτικό περιεχόμενο.
Για το ΠΟΣΚΕΣΘΑΜ
Αναφερθήκαν πολλοί συνάδελφοι στο Πολυεθνικό Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων Συντονισμού Στρατηγικών Θαλασσίων Μεταφορών, το ΠΟΣΚΕΣΘΑΜ, το οποίο είναι μία δομή του ΥΠΕΘΑ, του ΓΕΕΘΑ, που διευκολύνει στον εντοπισμό και την αναζήτηση εμπορικών πλοίων προκειμένου να διευκολυνθούν οι μεταφορές προσωπικού κει μέσων, όχι μόνο για λόγους αμιγώς επιχειρησιακούς, αλλά και για λόγους ανθρωπιστικούς. Και πράγματι το ΠΟΣΚΕΣΘΑΜ κλήθηκε να παίξει έναν σημαντικό ρόλο στις διάφορες επιχειρήσεις εκκένωσης που εξελίχθηκαν τις τελευταίες μέρες και από τη Λιβύη. Βεβαίως, εμείς δεν θέλουμε να παρεμβαίνουμε στις αρμοδιότητες του Υπουργείου Θαλασσίων Υποθέσεων, ούτε στις αρμοδιότητες του Λιμενικού Σώματος, και άρα του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, αλλά επειδή τα Πολεμικά Ναυτικά ή άλλοι κλάδοι των Ενόπλων Δυνάμεων χωρών-μελών της ΕΕ ή του ΝΑΤΟ είναι συνήθως οι ενδιαφερόμενοι για τη μίσθωση των υπηρεσιών εμπορικών πλοίων, γι’ αυτό είναι λογικό αυτού του είδους η υπηρεσία να προσφέρεται σε στρατιωτικό επίπεδο από το ΥΠΕΘΑ, από το Γενικό Επιτελείο, κι εκεί σταματά ο ρόλος του ΠΟΣΚΕΣΘΑΜ ο οποίος λειτουργεί με τη μορφή ενός συνδέσμου ανάμεσα στον ευρύτατο χώρο της εμπορικής ναυτιλίας –όχι μόνο της ελληνικής αλλά της παγκόσμιας- και τον χώρο του Πολεμικού Ναυτικού, των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων και δι’ αυτών με τις ΝΑΤΟϊκές και ευρωπαϊκές Ένοπλες Δυνάμεις. Θέλουμε αυτή η δομή να ενισχυθεί και βεβαίως χαιρόμαστε όταν εμφανίζονται εντολείς άλλες χώρες, όπως στην προκειμένη περίπτωση η Σλοβενία, η οποία ενδέχεται να συνεργαστεί και ενδέχεται να ζητήσει τις υπηρεσίες του ΠΟΣΚΕΣΘΑΜ. Δεν σημαίνει αυτό ότι πρέπει όλοι να διέρχονται από το ΠΟΣΚΕΣΘΑΜ. Για παράδειγμα η κινεζική κυβέρνηση, η οποία μίσθωσε πλοία από τον ελληνόκτητο εμπορικό στόλο δεν ζήτησε βοήθεια από το ΠΟΣΚΕΣΘΑΜ γιατί ήταν πάρα πολύ εύκολο να απευθυνθεί στις εταιρίες. Και μπορεί και εμείς ως κράτος να χρειαστεί να κάνουμε το ίδιο, όχι τόσο για δικούς μας πολίτες, όσο για να διευκολύνουμε πολίτες άλλων χωρών.
Για την επιχείρηση μεταφοράς Αιγύπτιων πολιτών από την Τυνησία
Θέλω με την ευκαιρία αυτή να σας πω ότι ο Αιγύπτιος πρέσβης έθεσε και σε εμένα χθες και στον συνάδελφό μου, τον Υπουργό Εξωτερικών, το εξής οξύτατο ανθρωπιστικό ζήτημα: στην Λιβύη υπάρχουν αυτή τη στιγμή ενάμισι εκατομμύριο Αιγύπτιοι πολίτες, οι οποίοι στοχοποιούνται από τις δυνάμεις του Καντάφι θεωρούμενοι ως υποκινητές της εξέγερσης. Υπάρχουν λοιπόν 400 με 500 χιλιάδες Αιγύπτιοι πολίτες που θέλουν να αποχωρήσουν και περίπου 100.000 έχουν ήδη διαφύγει οδικώς στην Τυνησία και περιμένουν στις ακτές της Τυνησίας για να μεταφερθούν στην Αίγυπτο. Και γι’ αυτό ζητήθηκε η βοήθειά μας. Ήδη έχει ζητηθεί η βοήθεια και άλλων χωρών όπως η Γαλλία και η Τουρκία και εμείς θα συμβάλουμε με κάποιον τρόπο και με πολεμικά σκάφη και με εμπορικά, αν χρειαστεί για να γίνει αυτού του είδους η εκκένωση. Θέλω να αντιληφθείτε το μέγεθος της επιχείρησης. Σε τέτοιου είδους δραστηριότητες το ΠΟΣΚΕΣΘΑΜ θα μπορούσε πράγματι να παίξει έναν ευεργετικό ρόλο.
Όπως είπα και προηγουμένως, το επαναλαμβάνω προς αποφυγή παρεξηγήσεων, δεν θα επεκταθούμε στο πεδίο άλλων Υπουργείων, με τα οποία συνεργαζόμαστε άψογα γιατί εμείς αντιλαμβανόμαστε τον ρόλο του ΥΠΕΘΑ και του ΠΝ και δεν θέλουμε να εμπλεκόμεθα σε θέματα τα οποία υπερβαίνουν τις αρμοδιότητές μας. Με κανέναν τρόπο δεν θα γίνει αυτό.
Για το Κέντρο Αριστείας για Επιχειρήσεις σε Περιορισμένα και Αβαθή Ύδατα
Το Κέντρο Αριστείας για Επιχειρήσεις σε Περιορισμένα και Αβαθή Ύδατα συγκροτήθηκε το 2008. Ερχόμαστε με καθυστέρηση τριών ετών δυστυχώς να κυρώσουμε και αυτή τη συμφωνία. Πρέπει να σας πω βέβαια ότι οι κυρώσεις αυτές γίνονται «πολυτελώς» δια νόμου, δια της Βουλής, σύμφωνα με την ελληνική έννομη τάξη. Θα μπορούσαν αυτού του είδους οι συμφωνίες να κυρώνονται διοικητικά. Έχουμε κάνει μια εξαιρετικά αυστηρή ερμηνεία του άρθρου 36 του Συντάγματος. Είναι ένα ζήτημα το οποίο πρέπει να το επανεξετάσουμε και σε συνεννόηση με τα κόμματα. Τι πρέπει να αποκτά σχετικά αυξημένη τυπική ισχύ, δηλαδή την τυπική ισχύ του άρθρου 28 παρ. 1 του Συντάγματος, χωρίς αυτό πάντοτε να απαιτείται. Νομίζω ότι εδώ έχουμε μια διάθεση υπερβολική ως χώρα και προσδίδουμε σε πάρα πολλά κείμενα αυτή την σχετικά αυξημένη τυπική ισχύ.
Εν πάσει περιπτώσει, όπως ξέρετε, υπάρχουν δύο μεγάλες επιχειρησιακές οντότητες στο ΝΑΤΟ. Υπάρχει ο SACEUR που είναι αυτό που γνωρίζουμε, επιχειρησιακός διοικητής των ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων στην Ευρώπη και υπάρχει και το Κέντρο Μετασχηματισμού που εδρεύει στις ΗΠΑ και ιδρύθηκε στην πραγματικότητα το 2003 ως ένα είδος αντιδώρου και για την επάνοδο της Γαλλίας στην στρατιωτική δομή του ΝΑΤΟ. Αυτές όλες οι δραστηριότητες, αυτές όλες οι «ελαφρές οντότητες», θα μου επιτρέψετε να πω, δεν εντάσσονται στη δομή διοίκησης, δεν εντάσσονται καν στην δομή δυνάμεων του SACEUR, αλλά είναι ένα παράλληλο σύστημα του επιχειρησιακού διοικητή του μετασχηματισμού του ΝΑΤΟ (SACT), που αυτή τη στιγμή είναι Γάλλος πτέραρχος που εδρεύει στην Αμερική. Και εκεί αναπτύσσονται διάφορες εκπαιδευτικές και σχεδιαστικές δραστηριότητες.
Αν έχω αντιληφθεί σωστά την απόφαση της ελληνικής Κυβέρνησης το 2008, υπογράψαμε αυτά τα κείμενα γιατί το Κέντρο Αριστείας για Επιχειρήσεις σε Περιορισμένα και Αβαθή Ύδατα υπήρχε στην πραγματικότητα στους κόλπους του γερμανικού Πολεμικού Ναυτικού, θα αποκτούσε εύκολα μια ΝΑΤΟϊκή διάσταση γιατί αρκούσε και μία δεύτερη χώρα –ή και καμία χώρα. Θα μπορούσε να είναι μια εθνική προσφορά της Γερμανίας στο ΝΑΤΟ, στις δομές του Κέντρου Μετασχηματισμού, του ACT. Και θεωρώ λογικό αφού υπάρχει αυτό και αφού μας αφορά, καθώς στην επικράτειά μας υπάρχουν περιοχές με περιορισμένα και αβαθή ύδατα, καλό είναι να είμαστε μέσα στην διαδικασία αυτή και να παρακολουθούμε, έστω με έναν ανώτερο αξιωματικό, με έναν αντιπλοίαρχο, το τι πρόκειται να συμβεί.
Ούτως ή άλλως, υπάρχει ρητή αναφορά στην υποχρέωση σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου και στην υποχρέωση σεβασμού του εθνικού δικαίου. Εμάς μας ενδιαφέρει βεβαίως περιοχές όπως τα Δωδεκάνησα που έχουν τα χαρακτηριστικά περιοχής με περιορισμένα και αβαθή ύδατα, να θεωρούνται περιοχές όπου αναπτύσσεται μία έστω εκπαιδευτική ή σχεδιαστική δραστηριότητα του ΝΑΤΟ για λόγους που είναι προφανείς και δεν χρειάζεται να εξηγήσω. Γιατί κυρίως εκεί εντοπίζεται η περιοχή η οποία προσομοιάζει με την θεωρητική περιγραφή των περιορισμένων και αβαθών υδάτων. Άρα λοιπόν αυτή είναι η λογική και θα έλεγα ότι είναι περισσότερο ένα είδος δυνατότητας συμμετοχής σε παρατηρητήριο, παρά ο,τιδήποτε άλλο, πάντα με την αίρεση και την ρητή επιφύλαξη του σεβασμό της εθνικής κυριαρχίας, των εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων και των αρμοδιοτήτων και δικαιοδοσιών της χώρας που αναγνωρίζονται από διεθνείς συμβάσεις και διεθνείς οργανισμούς. Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να επεκταθώ περισσότερο στα θέματα αυτά.
Για τις φωτογραφίες του υποβρυχίου «Ουρανός»
Έρχομαι στις ερωτήσεις του κ. Καρατζαφέρη και τον ευχαριστώ γιατί τα θέτει αυτά και μπορούμε να απαντήσουμε ευθέως στην Επιτροπή. Οι φωτογραφίες του υποβρυχίου «Ουρανός» κακώς δημοσιεύτηκαν σε ένα εξειδικευμένο περιοδικό. Είναι πράγματι ακριβές ότι δεν έχει χορηγηθεί καμία άδεια από το ΥΠΕΘΑ και από το ΓΕΝ. η πρωτοβουλία ανήκει στα ναυπηγεία. Είναι προφανές ότι πρόκειται για μία λανθασμένη εκτίμηση, για ένα σφάλμα κάποιου επιπέδου διοίκησης των ναυπηγείων. Ήδη έχει γίνει εντονότατο διάβημα, έχουν ζητηθεί εξηγήσεις, έχουν εν μέρει δοθεί οι εξηγήσεις αυτές και έχω παρακαλέσω να έλθουν να μας δώσουν πλήρη εξήγηση και κυρίως να κατανοήσουν το μέγεθος του προβλήματος που έχουν δημιουργήσει. Και ως εκ τούτου έχω δώσει οδηγίες στο ΠΝ και στο Ναυτικό Κλιμάκιο Σκαραμαγκά να είναι πάρα πολύ αυστηρό στην επιτήρηση που ασκεί στα θέματα αυτά.
Δεν είναι ότι το «Ουρανός» μόνο είναι ιδιοκτησία του ΠΝ, παρά τα προβλήματα που είχε αυτός ο εκσυγχρονισμός. Θέλω να σας θυμίσω ότι με τη σύμβαση που έχουμε υπογράψει, όλα τα υποβρύχια έχουν μεταφερθεί πλέον στην κυριότητα του ΠΝ και αυτό είναι το μεγαλύτερο επίτευγμα της συμφωνίας που υπογράψαμε μετά από την άδεια που μας έδωσε η Βουλή με τον κυρωτικό νόμο 3885/2010. Το μεγάλο γεγονός είναι ότι ενώ δεν είχαμε καμία κυριότητα και είχαμε δώσει πολλά λεφτά, τώρα ως αντάλλαγμα για τα χρήματα που είχε δώσει –όπως τα έδωσε και όποτε τα έδωσε μέχρι το 2009- το ελληνικό κράτος, εμείς έχουμε τουλάχιστον την κυριότητα των υποβρυχίων αυτών σε ποσοστό που φτάνει το 99% για τα καινούργια υποβρύχια. Και φυσικά, ο «Ουρανός» ούτως ή άλλως δικό μας ήταν κι εκεί πήγε για μετασκευή.
Για το συμβάν της Κέας με το «υποβρύχιο»
Σε σχέση με το συμβάν της Κέας, είναι προφανές, χωρίς να υποκρύπτεται καμία σκοπιμότητα –δεν αναπτύσσω εδώ κατά συνθήκη ψεύδη για να προστατέψω την άμυνα της χώρας, αυτό που λέω είναι η πραγματικότητα- ότι δεν υπήρχε υποβρύχιο εν καταδύσει. Πρόκειται για ένα σήμα που έδινε την εντύπωση ενός αντικειμένου που θα μπορούσε να είναι υποβρύχιο, ελέγχθηκε το σήμα αυτό και δια θαλάσσης και από αέρος, το σήμα αυτό ήταν ακίνητο, παρέμεινε ακίνητο και δεν οφείλεται σε κανένα υποβρύχιο. Θα έπρεπε το υποβρύχιο αυτό να είναι εν καταδύσει στην Κέα επί ενάμισι μήνα. Επρόκειτο για μία εντύπωση, η οποία καλώς ελέγχθηκε, αλλά κακώς δημιουργήθηκε η δημοσιογραφική εντύπωση ότι υπήρχε εκεί υποβρύχιο εν καταδύσει. Τέτοιου είδους σήματα έχουμε πολύ συχνά. Το σήμα είναι μία ένδειξη, την οποία πρέπει να την ελέγξεις, ιδίως το ηχητικό σήμα. Αλίμονο αν κάθε ηχητικό σήμα που δημιουργεί την υπόνοια υποβρυχίου εν καταδύσει οδηγεί όντως στο συμπέρασμα ότι υπήρχε όντως υποβρύχιο εν καταδύσει.
Εάν κάποιοι κακοί αξιωματικοί –ελάχιστοι, μία αμελητέα μειοψηφία- σπεύδουν να διοχετεύσουν σε μία μερίδα του τύπου ή του διαδικτύου ανεπεξέργαστες πληροφορίες, τις οποίες δεν αντιλαμβάνεται η ίδια γιατί δεν έχει την πλήρη εικόνα, τότε πρέπει να πω ότι βλάπτουν τα συμφέροντα και του ΠΝ και της χώρας. Και θέλω να παρακαλέσω και τα μέσα ενημέρωσης και την πολιτική ηγεσία της χώρας, το πολιτικό προσωπικό, τους συναδέλφους στη Βουλή να μην δίνουν σημασία σε αυτού του είδους την κακή εκδοχή, που δυστυχώς σε ελαχιστότατο ποσοστό υπάρχει και τις Ένοπλές Δυνάμεις της χώρας και αμαυρώνει την εικόνα του λαμπρού Πολεμικού μας Ναυτικού και των δύο άλλων λαμπρών κλάδων που έχουμε και που στελεχώνονται από αρίστης ποιότητος επαγγελματίες, αφοσιωμένους στο καθήκον τους.
Ανάλυση της κατάστασης στον αραβικό και τον ισλαμικό κόσμο
Τώρα έρχομαι στο προκείμενο που είναι η Σούδα, αλλά θα μου επιτρέψει ο κ. Καρτατζαφέρης να προτάξω έναν μικρό πρόλογο για το πού βρισκόμαστε. Αλλάζει ο χάρτης στην πραγματικότητα. Υπάρχει ένα κύκλος που άνοιξε και που θα είναι μακρύς. Αλλάζουν τα στερεότυπά μας για τον αραβικό και τον ισλαμικό κόσμο. Εύκολες αναλύσεις, οι οποίες αναπαράγονται επί δεκαετίες τώρα, αυτή τη στιγμή προσκρούουν στο εργαστήριο της πραγματικότητας. Έχουμε μία πολιτική αλλαγή, έχουμε μία αλλαγή που αυτή τη στιγμή κυριαρχείται από το αίτημα για Δημοκρατία, για συμμετοχή, για αλλαγή των συνθηκών ζωής. Θέλουν κράτος δικαίου, θέλουν ανθρώπινα δικαιώματα οι πολίτες των χωρών αυτών. Πρόκειται για κοινωνίες ζωντανές, που μπορεί να μην έχουν την ποιότητα και το βάθος μιας δυτικής κοινωνίας των πολιτών, αλλά πρόκειται για δημογραφικά παλλόμενες κοινωνίες με ελάχιστο ηλικιακό μέσο όρο. Εμείς είμαστε μια γερασμένη ευρωπαϊκή κοινωνία με υψηλό μέσο όρο ηλικίας, δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι σημαίνει να πάλλεται μία κοινωνία, η οποία έχει μέσο όρο ηλικίας 22-23 έτη.
Εδώ υπάρχει ένα ζήτημα συμμετοχής των γενεών, συμμετοχής των πολιτών, ένα αίτημα αναδιανομής του πλούτου, ενός πλούτου ο οποίος συνδέεται με την ασφάλεια εφοδιασμού της Ευρώπης, συνδέεται με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, με τα δίκτυα, με όλη την διπλωματία της ενέργειας και των αγωγών. Φαίνεται ότι το πολιτικό Ισλάμ, το ριζοσπαστικό Ισλάμ, ο περιβόητος φονταμενταλισμός, υποχωρεί μπροστά στα πολιτικά και θεσμικά χαρακτηριστικά. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να βιαστούμε να βγάλουμε συμπεράσματα. Υπάρχουν τα φαινόμενα αυτά.
Οι κοινωνίες είναι πολύπλοκες. Οι ταυτότητες, οι ατομικές και οι συλλογικές, είναι εξαιρετικά πολύπλοκες και τα φαινόμενα αναριπίζονται. Μπορεί τώρα να μην είναι μπροστά τα θρησκευτικά στοιχεία, να είναι μπροστά τα πολιτικά, θεσμικά, κοινωνικά στοιχεία. Μπορεί τα άλλα να βρίσκονται σε μία κατάσταση ύπνωσης και να τα δούμε να εξελίσσονται στη συνέχεια, όμως δεν μπορούμε εμείς με βάση τις αξίες που διέπουν την πολιτική μας να μην χαιρετίσουμε το αίτημα για Δημοκρατία, το αίτημα για συμμετοχή, το αίτημα για ελευθερία, το αίτημα για σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Βεβαίως, το μεγάλο ερώτημα είναι αν αυτές οι εσωτερικές αλλαγές θα οδηγήσουν σε αλλαγή του περιφερειακού ή του διεθνούς συσχετισμού δυνάμεων, αν θα έχουμε αλλαγή στο δόγμα της εξωτερικής πολιτικής των χωρών αυτών.
Πρώτη απόφαση του στρατιωτικού συμβουλίου που διοικεί αυτή τη στιγμή ως συλλογικός πρόεδρος την Αίγυπτο είναι ότι η Αίγυπτος θα τιμήσει τις συμφωνίες που έχει υπογράψει, όλες τις διεθνείς της δεσμεύσεις. Το μήνυμα είναι ότι δεν θα αλλάξει η διεθνής θέση της χώρας, η οποία επηρεάζει τα πάντα: επηρεάζει το Σουέζ, επηρεάζει το Μεσανατολικό, επηρεάζει την ασφάλεια του Ισραήλ.
Από την άλλη μεριά, αντιλαμβανόμαστε όλη τη μοναξιά που νιώθει το Ισραήλ, την ανησυχία του για μείζονα θέματα ασφάλειας. Η διέλευση των δύο πολεμικών πλοίων του Ιράν από το Σουέζ προς τη Μεσόγειο είναι προφανές ότι θέτει ένα θέμα. Από την άλλη μεριά, υπάρχουν κανόνες του Διεθνούς Δικαίου που διέπουν τη λειτουργία της Διώρυγας, που η αιγυπτιακή κυβέρνηση θεωρεί ότι τους έχει σεβαστεί και ότι δεν μπορούσε να τους παραβιάσει.
Προφανώς και μας απασχολεί το τι γίνεται εκεί, προφανώς και μας απασχολεί πάρα πολύ η θέση της Συρίας. Μας πίκρανε η Συρία με την απόφαση που πήρε πριν από μερικούς μήνες για την αναγνώριση της ΠΓΔΜ με το λεγόμενο συνταγματικό όνομα. Εμείς έχουμε παραδοσιακές σχέσεις με τον αραβικό κόσμο. Έχουμε παράλληλα καλλιεργήσει την αυτόνομη εταιρική στρατηγική μας σχέση με το Ισραήλ, δεδομένου όντως ότι έχουμε παραδοσιακές ενεργές και καλές σχέσεις με τον αραβικό κόσμο. Αυτό είναι στοιχείο της αξιοπιστίας μας προς όλους.
Αυτά είναι ζητήματα τα οποία απασχολούν όλη τη διεθνή κοινότητα. Είπα και χθες ότι με αφορμή τη συζήτηση στο ΝΑΤΟ, πριν μερικούς μήνες για την αντιπυραυλική ασπίδα και με αφορμή τις επιφυλάξεις της Τουρκίας, το ζήτημα του Ιράν και κυρίως της Συρίας το διαχειριστήκαμε με κάποιον τρόπο ώστε τελικά να καταλήξουμε σε μία ομοφωνία. Αλλά, όλοι ξέρουν στην ΕΕ στο ΝΑΤΟ ποιος είναι ο περιφερειακός προβληματισμός και βεβαίως από την άποψη αυτή παρακολουθούμε πολύ προσεκτικά τους χειρισμούς που κάνουν όλες οι χώρες της περιοχής, βεβαίως και τους χειρισμούς που κάνει η Τουρκία στην προκειμένη περίπτωση.
Για την κατάσταση στη Λιβύη
Η κατάσταση βρίσκεται σε εξέλιξη και τα επίπεδα ρευστότητας είναι διαφορετικά: άλλο η Τυνησία, άλλο η Αίγυπτος, άλλο το Ομάν, άλλο το Μπαχρέιν, άλλο η Λιβύη. Στη Λιβύη έχουμε μία εξέλιξη, η οποία έχει ανοιχτά χαρακτηριστικά εμφυλίου πολέμου. Αντιμετωπίστηκε το θέμα αυτό για πρώτη φορά, εν μέσω καταιγισμού πληροφοριών, κυρίως δημοσιογραφικών, στην Άτυπη Σύνοδο των Υπουργών Άμυνας της ΕΕ στην Βουδαπέστη την προηγούμενη εβδομάδα, την Πέμπτη και την Παρασκευή, με τη συμμετοχή του ΓΓ του ΝΑΤΟ και της Υπάτης Εκπροσώπου της ΕΕ. Μας ενημέρωσε ο κ. Ράσμουσεν για το τι θέματα θα έθετε στην συνεδρίαση του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου, του NAC, σε επίπεδο Μονίμων Αντιπροσώπων, το απόγευμα της περασμένης Παρασκευής. Υπήρξε μία σώφρων προσέγγιση, όπως ειπώθηκε, στο NAC και την Παρασκευή και χθες που ξανασυνεδρίασε.
Το δεδομένο ποιο είναι; Ότι είμαστε όλοι σοφότεροι μετά την εμπειρία του Ιράκ, του Αφγανιστάν και της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Ότι τα πάντα ξεκινούν από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και καταλήγουν στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Ότι δεν μπορούμε να υπερβούμε το πλαίσιο της εντολής της Απόφασης 1970 του Συμβουλίου Ασφαλείας. Βεβαίως, οι στρατιωτικές αρχές του ΝΑΤΟ έχουν λάβει εντολή από το Συμβούλιο να επεξεργαστούν σχέδια τα οποία έχουν και θεωρητική αξία, διότι τα σχέδια αυτά έχουν μεγάλο χρόνο επώασης. Για παράδειγμα, οποιοδήποτε σχέδιο για την περιβόητη no flying zone θέλει χρόνο τουλάχιστον 14 ημερών, άρα είναι λογικό να υπάρχουν ορισμένοι σχεδιασμοί θεωρητικού χαρακτήρα, σχεδιασμοί επί χάρτου. Ακούσατε, άλλωστε, στα διεθνή μέσα ενημέρωσης την ανοιχτή συζήτηση που έγινε στις ΗΠΑ και τις επιφυλάξεις που διατύπωσε και ο Υπουργός Άμυνας και το Στρατιωτικό Επιτελείο, ο Πρόεδρος του Μικτού Επιτελείου και ο Αρχηγός των Κεντρικών Στρατιωτικών Δυνάμεων των ΗΠΑ στο Κογκρέσο.
Η αρχή η δική μας είναι: ό,τι λέει το Συμβούλιο Ασφαλείας και ό,τι λέει το Διεθνές Δίκαιο. Είμαστε όμως παρόντες. Είμαστε μέλος της ΕΕ και μετέχουμε στο κεντρικό ρεύμα της ΕΕ. Θέλουμε να έχει οντότητα η ΕΕ, θέλουμε να έχει μία παρουσία. Είναι ευρωπαϊκό το πρόβλημα. Οι περιοχές αυτές της Μεσογείου είναι οι άμεσοι γείτονες της Ευρώπης, είναι ένας χώρος εξαιρετικού ενδιαφέροντος για την Ευρώπη. Δεν είναι εύκολο να εμφανιστεί χειραφετημένη και ευδιάκριτη η ευρωπαϊκή φωνή.
Θέλουμε να είμαστε στο κεντρικό ρεύμα του ΝΑΤΟ, γιατί θέλουμε να προστατεύουμε τα συμφέροντά μας στην περιοχή μας. Αυτή τη στιγμή, υπό εθνική σημαία στα διεθνή ύδατα έξω από τη Λιβύη, κινείται μια ελληνική φρεγάτα. Μία δεύτερη φρεγάτα βρίσκεται στην Κρήτη έτοιμη να εναλλάσσεται με την πρώτη. Και υπάρχει και ένα σκάφος υποστήριξης, ένα σκάφος εφοδιασμού.
Για τη στρατηγική σημασία της Κρήτης και τη Σούδα
Αντιλαμβάνονται οι πάντες τη στρατηγική σημασία της Κρήτης. Βοηθήσαμε μέσω της Κρήτης σε σημαντικές επιχειρήσεις εκκένωσης. Οι Κινέζοι μας ευχαριστούν, οι Γερμανοί μας ευχαριστούν, οι Αμερικανοί μας ευχαριστούν, οι Αιγύπτιοι ζητούν τη βοήθειά μας. Επίσης, γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά ότι όταν μιλάμε για Κρήτη μιλάμε πρωτίστως για τη Σούδα. Θέλω να πω εδώ ότι στον σχεδιασμό των ΝΑΤΟϊκών στρατιωτικών αρχών, Σικελία και Κρήτη είναι τα κεντρικά σημεία που αφορούν την περιοχή αυτή. Λοιπόν, τι συμβαίνει στη Σούδα; Η Σούδα είναι ελληνική στρατιωτική βάση στην οποία παρέχεται μία ευκολία προς τις ΗΠΑ. Η Σούδα τελεί πάντα υπό την διαρκή και απόλυτο διοίκηση Έλληνα αξιωματικού. Αυτό αφορά και το περιβόητο Κρηπίδωμα 14. Άρα λοιπόν ξέρουμε τι γίνεται διότι είτε οφείλουν να ζητούν την άδεια, είτε σε ορισμένες επείγουσες περιπτώσεις να ενημερώνουν το ταχύτερο δυνατόν. Όλη λοιπόν την διακίνηση αεροσκαφών, πλοίων και προσωπικού από τη Σούδα τη γνωρίζει και την ελέγχει η ελληνική Κυβέρνηση.
Για να είμαστε πρακτικοί, πρέπει να σας πω ότι αν πρόκειται να γίνει κάποια επιχείρηση δεν έχει κανείς λόγο από αυτούς που θα κάνουν την επιχείρηση να οργανώσει την εκκίνηση της επιχείρησης αυτής από την Κρήτη. Οι επιχειρήσεις αυτές έχουν ως αφετηρία αεροπλανοφόρα ή ελικοπτεροφόρα κυρίως του αμερικανικού ΠΝ. Άρα δεν πρόκειται να βρεθούμε προ παρομοίων διλημμάτων και ζητημάτων. Αλλά βεβαίως και θα διευκολύνουμε τα μεταγωγικά γερμανικά σκάφη και τα πληρώματά τους και τις ομάδες ασφαλείας να είναι στη Σούδα, βεβαίως θα διευκολύνουμε την ενίσχυση ή την αντικατάσταση Αμερικανών πεζοναυτών που στελεχώνουν πλοία του 6ου Στόλου διότι όλα αυτά κινούνται απολύτως στο πλαίσιο της απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Κατά τα άλλα η παρουσία που παρατηρείται στη Σούδα είναι η συνήθης, είναι μέσα στην περιοδική κίνηση που έχουμε πάντοτε και με τους αυστηρούς όρους που έχουμε πάντοτε με βάση τη συμφωνία του 1990, που είναι το κύριο θεμέλιο αυτή τη στιγμή για τη λειτουργία της Σούδας.
Πέρα από αυτά, εμείς προσπαθούμε να συμβάλουμε στο να λαμβάνονται αποφάσεις σε επίπεδο ΕΕ και σε επίπεδο ΝΑΤΟ που είναι ώριμες, σοβαρές, ψύχραιμες και έχουν αφομοιώσει την εμπειρία των προηγούμενων 15 ετών. Από την άλλη μεριά, ως χώρα αυτή τη στιγμή έχουμε ένα γεωγραφικό πλεονέκτημα, το οποίο θέλουμε να είναι πλεονέκτημα και όχι δυσμενές πλεονέκτημα. Αλλά η ΕΕ και το ΝΑΤΟ αντιλαμβάνονται την στρατηγική θέση της χώρας και εμείς πρέπει να το θεωρούμε αυτό ως μία θετική εξέλιξη γιατί σε μία περίοδο οικονομικής δυσπραγίας και περιορισμού της δημοσιονομικής κυριαρχίας της χώρας έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία να προβάλουμε την κυριαρχία μας και τη σημασία μας σε κρίσιμα θέματα άμυνας και ασφάλειας και της Συμμαχίας και της ΕΕ.
Δευτερολογία σε απάντηση παρέμβασης του κ. Καρατζαφέρη
Για την απεργία πείνας στην Υπατία
Σε ό,τι αφορά το μείζον ανθρωπιστικό ζήτημα της απεργίας πείνας που συνδέεται με το κτίριο Υπατία. Συμφωνώ απολύτως ότι σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να οδηγηθούμε στο τραγικό σημείο της απώλειας ανθρώπινης ζωής. Θα ασκήσω κι εγώ την όποια πίεση μπορώ να ασκήσω στους αρμοδίους συναδέλφους μου για να αποτραπεί πάσει θυσία και πάσει δυνάμει αυτό το ενδεχόμενο, διότι πράγματι μπορεί αυτό να σηματοδοτήσει εξελίξεις οι οποίες δεν βοηθούν σε τίποτε τη χώρα, την οικονομία και τη λειτουργία του δημοκρατικού μας πολιτεύματος.
Για το ζήτημα των θαλασσίων ζωνών
Είμαι σε διαρκή επαφή με τον Υπουργό Εξωτερικών και με τον Πρωθυπουργό και οι προβληματισμοί του ΥΠΕΘΑ μεταφέρονται φυσικά και στο Υπουργείο Εξωτερικών και στην Κυβέρνηση συνολικά. Τα θέματα που αφορούν το στρατηγικό πρόβλημα ασφάλειας του Ισραήλ μας απασχολούν πάρα πολύ λόγω και της σχέσης που έχει αναπτυχθεί, λόγω και της σχέσης που υπάρχει πια μεταξύ Ισραήλ και Κύπρου. Δεν θέλω να αναφερθώ σήμερα στο ζήτημα των θαλασσίων ζωνών. Στην ενημέρωση όμως που θα κάνουμε την μεθεπόμενη εβδομάδα στην Διαρκή Επιτροπή μπορούμε να μιλήσουμε εκτενέστερα και σε βάθος για το ζήτημα αυτό για να δούμε και πως ακριβώς είναι διατυπωμένες οι συμφωνίες που έχουν υπογραφεί, όπως είναι για παράδειγμα η συμφωνία μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και κράτους του Ισραήλ και να εξηγήσουμε για μια ακόμη φορά, κατά το Δίκαιο της Θάλασσας, ποια είναι η σχέση των θαλασσίων ζωνών μεταξύ τους και εν προκειμένω πια είναι η σχέση μεταξύ Υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.
Για θέματα ασφάλειας στη Μέση Ανατολή
Θέλω να προσθέσω εδώ ότι αντίστοιχο πρόβλημα ασφάλειας έχουν και οι χώρες του Κόλπου. Δεν είναι μόνο το Ισραήλ. Είναι μετριοπαθείς ισλαμικές χώρες που έχουν πρόβλημα ασφάλειας. Αραβικές χώρες, όπως είναι τα ΗΑΕ όπου ήμουν πριν 10 ημέρες. Αντικείμενο δε της συζήτησης που είχα με τον Διάδοχο που ασκεί την εξουσία εκεί ήταν ακριβώς αυτό. Η σχέση μας με τα ΗΑΕ είναι επίσης στρατηγική, δεν είναι εμπορική, δεν είναι το ζήτημα του Σκαραμαγκά ή της ΕΛΒΟ που με απασχολεί μόνο όταν συζητώ μαζί τους. Είναι πρωτίστως το ζήτημα ασφάλειας. Θέλουν από την Ελλάδα και αυτοί μια εταιρική στρατηγική σχέση, αναζητώντας εγγυήσεις ασφάλειας.
Επειδή πράγματι είναι πάρα πολλοί αυτοί διεθνώς που συζητούν για το ενδεχόμενο να καταλήξουμε σε ένα τουρκικό μοντέλο σε ορισμένες χώρες, όπως είναι η Αίγυπτος. Θέλω να πω ότι αν επεκταθεί αυτό το μοντέλο, αυτό δεν σημαίνει αυτόχρημα ότι ενισχύεται ο ρόλος του πρώτου που το έχει βιώσει εδώ και πολλές δεκαετίες. Μπορεί και να μειώνεται ο ρόλος. Επίσης θέλω να θυμίσω ότι όταν στην τυπολογία που χρησιμοποιούμε τοποθετούμε ως πρώτο κριτήριο την θρησκευτική ταυτότητα, ότι τα πράγματα είναι αρκετά πιο πολύπλοκα στην προκειμένη κατάσταση. Διότι για παράδειγμα στο Μπαχρέιν αυτοί που διαμαρτύρονται είναι Σιίτες, στον Λίβανο δεν έχει αλλάξει κάτι -είναι Σιίτης ο εντολοδόχος πρωθυπουργός- και ως εκ τούτου πρέπει πια να προσθέτουμε και πολλά άλλα κριτήρια, πολλές άλλες παραμέτρους στην ανάλυση που κάνουμε, που κάνατε και εσείς προηγουμένως και συμφωνώ απολύτως μαζί σας.
Για το δημογραφικό πρόβλημα
Σε σχέση με το δημογραφικό πρόβλημα που είναι και αυτό ένα καταλυτικό σημείο, αυτό το φαινόμενο που περιγράψατε δεν υπάρχει μόνο στις χώρες αυτές, δεν υπάρχει μόνο στην Ελλάδα, υπάρχει παντού. Θα έλεγα στην περιοχή μας, εκεί που υπάρχει η μεγαλύτερη δημογραφική ανατροπή, είναι η FYROM. Στην FYROM υπάρχει αυτή την στιγμή πολύ μεγάλη δημογραφική ανατροπή, μεταξύ της σλαβική κοινότητας και της αλβανικής κοινότητας. Άρα πρόκειται για φαινόμενα τα οποία μας περιβάλλουν και με την ευκαιρία αυτή βεβαίως παρακολουθούμε τις συμβαίνει και στο βόρειο τόξο των συνόρων μας γιατί έχουμε μια πολιτική αστάθεια παντού. Έχουμε μια πολιτική αστάθεια στην Αλβανία, έχουμε πολιτική αστάθεια στα Σκόπια, έχουμε προβλήματα εν εξελίξει σε άλλες χώρες της περιοχής, στην περιοχή του Κοσσυφοπεδίου επίσης, ακόμα και σε χώρες οι οποίες θα έλεγα δεν είναι μέσα στην διεθνή συζήτηση αυτή την στιγμή αλλά είναι πεδίο διεργασιών που τις προσέχουμε πάρα πολύ.
Τι εννοώ με αυτό; Εννοώ ότι είναι μια εποχή τόσο σημαντικών και κρίσιμων αλλαγών που πρέπει να έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά, την ψυχραιμία μας στον έπακρο βαθμό, τεταμένη, και βεβαίως να είμαστε επιφυλακτικοί γιατί υποθέσεις εργασίας ανατρέπονται και ανατρέπονται με πολύ μεγάλη ταχύτητα. Άρα λοιπόν με κριτήριο την ασφάλεια, με κριτήριο την προστασία των συνόρων μας, την αστυνομική και την στρατιωτική, πρέπει να κάνουμε όλους τους αναγκαίους ελιγμούς προκειμένου να στέλνουμε το μήνυμα ότι είμαστε παρόντες και δεν καμπτόμεθα στην εξωτερική πολιτική και την πολιτική άμυνας και ασφάλειας. Διότι αν τώρα, σε μια στιγμή οικονομικής αδυναμίας και δημοσιονομικής κρίσης δεν στείλουμε καθαρά το μήνυμα αυτό, θα έχουμε υποστεί στρατηγική ήττα. Αυτή την στρατηγική ήττα η χώρα δεν θα την υποστεί. Και σε αυτό η Κυβέρνηση χρειάζεται την στήριξη όλων των πολιτικών δυνάμεων.
