Γράφει ο Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Στρατιωτικών Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας (Ε.Σ.ΠΕ.ΑΧ.) Γεώργιος Λέντζιος Ασφαλιστικές εισφορέ...
Γράφει ο Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Στρατιωτικών Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας (Ε.Σ.ΠΕ.ΑΧ.) Γεώργιος Λέντζιος
Ασφαλιστικές εισφορές 2% των ΕΜΘ υπέρ των «Ταμείων» (ΕΛΟΑΣ, ΕΛΟΑΝ & ΕΛΟΑΑ)
Ένα από τα πολλά «ανοιχτά ζητήματα» της κατηγορίας στελεχών ΕΜΘ είναι αυτό της νομικής αλλά συνάμα και οικονομικής υποχρέωσης τους να αναγνωρίσουν τον χρόνο της μετοχικής σχέσης τους με τα «Ταμεία», κατά τον χρόνο της αρχικής πενταετίας της σταδιοδρομίας τους όπου τελούσαν υπό την ιδιότητα των ΟΠΥ και από το 1992 υπό την ιδιότητα των ΕΠΥ.
Για το παραπάνω θέμα υπάρχει αναβρασμός στις τάξεις των εν ενεργεία αλλά και των ήδη εν αποστρατεία ΕΜΘ, καθώς οι τελευταίοι εισέπραξαν το ΕΦΑΠΑΞ που δικαιούνταν «κουτσουρεμένο», αφού τα οικεία Ταμεία κρατούν τις κρατήσεις που τους αναλογούν στην βάση της προβλεπόμενης νομοθεσίας. Υπάρχει ανάμεσά τους έκδηλο γενικό αίσθημα αδικίας αλλά και η υποβόσκουσα πεποίθηση ότι «κάτι» συνέβη με τα χρήματα τους. Είναι όμως έτσι; Υπάρχει καπνός ή υπήρξαν νομοθετικές παραλήψεις οι οποίες απροσδόκητα επέφεραν κόστος στην κατηγορία των στελεχών ΕΜΘ με συνακόλουθο όφελος για άλλες κατηγορίες στελεχών (ξεκαθαρίζω ότι το αγνοώ και δεν αφήνω κάποια μομφή);
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Με τον νόμο 1513/1985 ορίστηκε το νομοθετικό πλαίσιο για τους Οπλίτες του ΣΞ με πενταετή υποχρέωση το οποίο αργότερα με τον νόμο 1848/1989 επεκτάθηκε και για τους αντίστοιχους Οπλίτες του ΠΝ & της ΠΑ. Εκεί λοιπόν, στο άρθρο 15 οριζόταν ότι οι Οπλίτες με πενταετή υποχρέωση θα έπρεπε:
α) να καταβάλουν τις ίδιες κρατήσεις που προβλέπεται για τους μόνιμους υπαξιωματικούς &
β) να ασφαλιστούν στο ΙΚΑ και να καταβάλουν επίσης τις εισφορές που προβλέπονται από τον νόμο για το εν λόγο ίδρυμα
Η πρόβλεψη του παραπάνω νόμου γεννά τα εξής εύλογα ερωτήματα: «Μα καλά, διπλές εισφορές; Και μάλιστα για νέους ανθρώπους οι οποίοι έπαιρναν χαμηλό αρχικό μισθό πέριξ των 100.000 δραχμών; Τι τους έμενε στο τέλος ως καθαρός μισθός; Τουλάχιστον θα πρέπει να ήταν κατοχυρωμένοι πλήρως ως προς το συνταξιοδοτικό τους και το ΕΦΑΠΑΞ … ή μήπως όχι;»
Δυστυχώς, εν μέρει ΌΧΙ!
Πέρα από το εξαιρετικά χαμηλό βιοτικό επίπεδο που μπορούσαν να συντηρήσουν εκείνη την πενταετία, εξαιτίας αυτών των διπλών εισφορών που κατέτρωγαν τον μόχθο τους, μετά από χρόνια θα καλούνταν να καταβάλουν εκ νέου εισφορές υπέρ των Ταμείων (ΕΛΟΑΣ, ΕΛΟΑΝ & ΕΛΟΑΑ) γιατί οι κρατήσεις στις οποίες υπόκειντο τότε δεν θεωρούνταν θεμελιωτικές μετοχικής σχέσης με τα συγκεκριμένα Ταμεία αλλά «πόροι» υπέρ αυτών!
Ορίστε;
Κι όμως! Ο Κοινός Νομοθέτης όταν εισήγαγε την διάταξη του άρθρου 15 του νόμου 1513/1985, -όπου προέβλεπε τις διπλές εισφορές- είχε κάτι κατά νου. Εκείνη την εποχή δεν υπήρχε η διαδοχική ασφάλιση όπως την γνωρίζουμε σήμερα. Συνεπώς έπρεπε να δώσει την δυνατότητα είτε σε αυτούς που συνέχιζαν στις Ένοπλες Δυνάμεις είτε σε αυτούς που αποχωρούσαν μετά την πενταετία να θεμελιώσουν ανάλογα συνταξιοδοτικά δικαιώματα, ΕΦΑΠΑΞ κτλ. Ο μόνος τρόπος ήταν οι πλήρεις εισφορές και στους δύο ασφαλιστικούς φορείς (με τα επιμέρους Ταμεία τους). Όμως, η ιστορία δεν τελειώνει κάπου εδώ …
Ο νόμος ο οποίος καθορίζει την μετοχική σχέση των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων με τα "Ταμεία αλληλοβοήθειας" (ΕΛΟΑΣ, ΕΛΟΑΝ & ΕΛΟΑΑ), ορίζει ότι αυτά πρέπει να έχουν την ιδιότητα του «ΜΟΝΙΜΟΥ» όταν μιλάμε για Υπαξιωματικούς (αλλά όχι μόνο). Οι ΟΠΥ & οι ΕΠΥ ήταν "εθελοντές" κατά την κρίσιμη πρώτη πενταετία της επαγγελματικής τους σχέσης με τις ΕΔ πριν γίνουν ΕΜΘ (μόνιμοι) και άρα δεν μπορούσαν να έχουν μετοχική σχέση με τα παραπάνω ταμεία (πρόβλεψη του νόμου 398/1974 άρθρα 8 & 10)!
Συνεπώς, ναι μεν καλούνταν να πληρώνουν διπλές εισφορές, αλλά τα χρήματα τους αντιμετωπίζονταν (τουλάχιστον ως προς τα Ταμεία αλληλοβοήθειας ή αλλιώς ειδικούς λογαριασμούς) ως απλοί «πόροι» τους και οι κρατήσεις τους δεν θεμελίωναν την απαραίτητη μετοχική σχέση! Πόροι δίχως θεμελίωση μετοχικής σχέσης προκύπτουν και από αλλού. Κάτι ανάλογο προκύπτει με τους πόρους οι οποίοι προέρχονται από τις παρακρατήσεις του 5% (; με επιφύλαξη ως προς το ποσοστό) στα φύλλα πορείας ή τις ανάλογες κρατήσεις στην αποζημίωση μεταθέσεως εξωτερικού ή εσωτερικού, οι οποίες γίνονται επίσης υπέρ των Ταμείων αλληλοβοήθειας!
Έτσι, ενώ ο Κοινός Νομοθέτης προέβλεψε τρόπο να διασφαλίσει τα στελέχη ΟΠΥ & ΕΠΥ (είτε συνέχιζαν είτε αποχωρούσαν από τις ΕΔ) δεν προέβει ως ίσως θα όφειλε στην ανάλογη τροποποίηση του άρθρου 8 του νόμου 398/1974 και αυτή η έλλειψη της μονιμότητάς στους ΟΠΥ & ΕΠΥ που οριζόταν ως προϋπόθεση στο σχετικό άρθρο, τους στοίχισε τις «άσκοπα» και χωρίς προσωπικό όφελος καταβαλλόμενες εισφορές, οι οποίες, ως «πόροι» αξιοποιήθηκαν όχι για να θεμελιώσουν μετοχική σχέση με τα Ταμεία (το αρνούνταν ο νόμος άλλωστε) αλλά προφανώς κατευθύνθηκαν για τον σκοπό τον οποίο καλούνταν να εξυπηρετήσουν εκ του νόμου τα Ταμεία, δηλαδή ΕΦΑΠΑΞ βοηθήματα υπέρ των ΜΟΝΙΜΩΝ στελεχών που είχαν μετοχική σχέση μαζί τους ή ότι άλλο προβλέπει ο νόμος επί της διάθεσης / αξιοποίησης αυτών για την πραγμάτωση του σκοπού κοινωνικής ασφάλισης που τους έχει ανατεθεί! Τα δε συνολικώς παρακρατούμενα ποσά από τους ΟΠΥ & ΕΠΥ, με σημερινούς οικονομικούς όρους θα αντιστοιχούσαν σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ.
Εφόσον λοιπόν αυτά τα χρήματα δεν «αναγνωρίστηκε» ότι θεμελίωναν μετοχική σχέση με τα Ταμεία για την επίμαχη πενταετία, θα πρέπει να καταβληθούν πάλι προκειμένου η τελευταία να θεωρείται «οικονομικά τακτοποιημένη»;
Δυστυχώς ΝΑΙ, αλλά ευτυχώς με μειωμένες εισφορές κατά 50%! Αυτό γιατί στο άρθρο 10 του νόμου 398/1974 υπάρχει διάταξη η οποία ορίζει ότι οι μηνιαίες κρατήσεις πρέπει να είναι στο ύψος του 4% επί των αποδοχών ΑΛΛΑ εφόσον κάποιος έχει επιβαρυνθεί ήδη για τον αναγνωριζόμενο χρόνο με κάποιας μορφής κρατήσεις (οι χαρακτηριστικοί «πόροι» που προαναφέρθηκαν) υπέρ των Ταμείων, τότε θα καταβάλει το 2% επί αυτών! Τα ποσά αυτά αναλογούν κατά προσέγγιση ανά άτομο από 2.500 -3.500 ευρώ! Το δε συνολικό όφελος για τα Ταμεία θα αντιστοιχεί (για 12.000 στελέχη ΕΜΘ, και εφόσον είναι τόσα) σε 30 – 42 εκατομμύρια ευρώ! Ποσά τα οποία αν δεν καταβληθούν «προαιρετικά» με οικειοθελή ρύθμιση θα παρακρατηθούν από το καταβαλλόμενο ΕΦΑΠΑΞ.
Είναι νόμιμα όλα τα παραπάνω; Αν σταθούμε στο γράμμα του νόμου ναι. Αν όμως τα αναγάγουμε ένα επίπεδο πιο πάνω, δηλαδή ως προς τις προβλέψεις του Συντάγματος και παραπάνω ακόμα ως προς τις υπέρτερες διατάξεις του Ευρωπαϊκού Δικαίου, ίσως η απάντηση υπό όρους να είναι διαφορετική!
Κρίσιμη είναι και η στάση της Δικαιοσύνης στο συγκεκριμένο θέμα. Με την υπ’ αριθμόν 11606/2019 Απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου των Αθηνών τα παρακρατημένα ποσά από το ΕΦΑΠΑΞ βοήθημα που διεκδίκησε μερίδα αποστράτων στελεχών ΕΜΘ δεν επιστράφηκαν καθώς η σχετική αγωγή πρωτόδικα απορρίφθηκε. Είναι άγνωστο στον γράφοντα αν θα ακολουθήσει Έφεση. Σε κάθε περίπτωση το σκεπτικό του Δικαστηρίου προβληματίζει καθώς στα κυριότερα σημεία του ορίζει τα εξής:
α) θεωρεί ότι οι ασφαλιστικές παροχές δεν απαιτείται να βρίσκονται σε σχέση ευθείας ανταποδοτικότητας ως προς τις εισφορές, γιατί η αρχή της ανταποδοτικότητας μεταξύ ασφαλιστικών εισφορών και παροχών δεν είναι συνταγματικώς κατοχυρωμένη
β) δεν είναι κατοχυρωμένη συνταγματικώς η αναλογία ασφαλιστικών εισφορών ασφαλιστικών παροχών
γ) το ότι από τον ΕΛΟΑΣ χορηγήθηκαν κατά το παρελθόν ΕΦΑΠΑΞ βοηθήματα ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΓΙΝΕΙ Η ΣΧΕΤΙΚΗ κράτηση του 2% (σε αντίθεση με τους προσφεύγοντες) δεν σημαίνει πως μπορούν να διεκδικήσουν ισότητα στην παρανομία καθώς καλώς κρατήθηκαν και θα έπρεπε να είχαν κρατηθεί και από όλους όσοι δεν υποβλήθηκαν στην εν λόγω κράτηση
δ) δεν παραβιάζεται η αρχή της ισότητας με την κλήση τους να καταβάλουν το 2% καθώς ως ΟΠΥ & ΕΠΥ δεν τελούν υπό τους ίδιους όρους με τους Μονίμους Υπαξιωματικούς καθώς είναι διακριτή κατηγορία
Σε κάθε περίπτωση ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί ότι πέρα από τις Αποφάσεις της Δικαιοσύνης υπάρχει ηθικό ζήτημα και θα πρέπει η Πολιτεία να επιληφθεί επί του θέματος. Φαίνεται ότι η πολιτική επίλυση του ζητήματος ανάγεται σε μονόδρομο!
Στην πρόσφατη συνάντηση αντιπροσωπείας της ΠΟΜΕΝΣ με τον κύριο Υφυπουργό, ο συντάκτης του κειμένου υπό την πρότερη ιδιότητα του ανέλυσε το φλέγον θέμα στον κύριο Στεφανή, ο οποίος φάνηκε να το αγνοεί ως υπόθεση στο σύνολό της! Δέχτηκε δε να το εξετάσει ακόμα και όταν άκουσε για τι ποσά μιλάμε … Είναι δε θέμα χρόνου να φανεί αν το οικείο Υπουργείο θα «μπορέσει» να προστατέψει τον οικογενειακό προϋπολογισμό των στελεχών κατηγορίας ΕΜΘ από μια νόμιμη αλλά ηθικά άδικη κράτηση μέσω της ανάληψης σχετικής νομοθετικής πρωτοβουλίας!
