ΔΕΚΑΠΕΝΤΕ ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ «ΑΕΡΟΜΑΧΙΑ» ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ
ΔΕΚΑΠΕΝΤΕ ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ «ΑΕΡΟΜΑΧΙΑ» ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ
Στα χέρια της νέας αμερικανικής κυβέρνησης Τραμπ βρίσκεται πλέον η ισορροπία των αεροπορικών δυνάμεων στο Αιγαίο.
ΔΗΜΟΣ ΒΕΡΥΚΙΟΣ
demos@pegasus.gr
demos@pegasus.gr
Η πρόσφατη γνωστοποίηση της Τουρκίας για προμήθεια επιπλέον 24
υπερσύγχρονων μαχητικών αεροσκαφών F-35 αναπόφευκτα δημιουργεί έντονο
προβληματισμό στην Αθήνα, καθώς εάν ολοκληρωθεί το συγκεκριμένο
πρόγραμμα και η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται στη «μέγκενη» της
τρόικας χωρίς καμία δυνατότητα αγοράς ούτε βίδας για τις Ενοπλες
Δυνάμεις, σε λίγα χρόνια θα υπάρχει πλήρης ανατροπή της αεροπορικής
ισορροπίας στο Αιγαίο.
Το ζητούμενο είναι ποιες είναι οι
δυνατότητες της Ελλάδας και πώς μπορεί να προστατευτεί από τη νέα
«εξοπλιστική καταιγίδα» της Τουρκίας.
Επί του πρακτέου δύο είναι
οι επιλογές της ελληνικής κυβέρνησης και αυτές περνούν μέσα από τις
όποιες αποφάσεις της αμερικανικής κυβέρνησης. Η μία επιλογή είναι ο
εκσυγχρονισμός των F-16 και η άλλη η παράλληλη έναρξη της διαδικασίας
αγοράς μιας πρώτης δόσης F-35.
Ομως
και οι δύο αυτές επιλογές δεν απαιτούν μόνο χρήμα αλλά και πολιτική
βούληση όχι μόνο από την ελληνική πλευρά αλλά και από αυτή των ΗΠΑ. Το
«Εθνος» αποκαλύπτει σήμερα δεκαπέντε «αλήθειες» και «μύθους» που αφορούν
τη νέα «κούρσα» των εξοπλισμών που ήδη έχει ξεκινήσει στη
Νοτιοανατολική Μεσόγειο μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας για
την οποία αποκλειστικά ενδιαφερόμενη φέρεται να είναι η
αμερικανική αμυντική βιομηχανία και δη η Lockheed Martin.
1
Η κεντρική διαχείριση και διεύθυνση του προγράμματος F-35
πραγματοποιείται από την αμερικανική κυβέρνηση (Joint StrikeFighter
Program Office - JPO). Η Lockheed Martin είναι ο κατασκευαστής του
αεροσκάφους, αλλά η αμερικανική κυβέρνηση (JPO) έχει αναλάβει πλήρως την
προώθηση και πώληση του αεροσκάφους για όλες τις χώρες παγκοσμίως
(συνεταίρους και μη). Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η νέα αμερικανική
κυβέρνηση θα κληθεί να εγκρίνει ή όχι το αίτημα της Τουρκίας για την
αγορά των επιπλέον 24 F-35. Το ίδιο ισχύει και για τυχόν ανάλογο
ελληνικό αίτημα προμήθειας F-35.
2 Είναι γνωστό
από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 ότι η Τουρκία συμμετέχει στο
πρόγραμμα του F-35 ως «συνέταιρος». Εχει μάλιστα ανακοινώσει σχεδόν από
την αρχή της συμμετοχής της την πρόθεσή της να αγοράσει 100 F-35. Ωστόσο
η Ελλάδα εκείνη την εποχή ήταν εγκλωβισμένη στην ευρωπαϊκή ιδέα
απόκτησης του «Γιουροκόπτερ» που τελικώς ναυάγησε.
3 Η
αμερικανική κυβέρνηση έχει προσκαλέσει μέσω του JPO, κατά το παρελθόν,
τρεις φορές την Ελλάδα να συμμετάσχει στο πρόγραμμα των F-35, χωρίς όμως
να λάβει καμία θετική ανταπόκριση καθώς εκτός από το ευρωπαϊκό μαχητικό
5ης γενιάς («Γιουροκόπτερ») η χώρα μας «ερωτοτροπούσε» και με το F-15
της Μπόινγκ.
4 Η Ελλάδα μπορεί να αποκτήσει F-35,
εφόσον το επιθυμεί, μόνο με τη διαδικασία εκδήλωσης ενδιαφέροντος
επισήμως προς την αμερικανική κυβέρνηση (Γραφείο JPO). Το πρώτο βήμα με
το οποίο αυτό μπορεί να επιτευχθεί έχει ήδη αναλυθεί στη στρατιωτική και
πολιτική ηγεσία από την αμερικανική πλευρά και είναι το LOR for LOA for
F-35 Studies & Analysis.
5 Η συγκεκριμένη
LOA που προτάθηκε από τους Αμερικανούς στο υπουργείο θα δώσει τη
δυνατότητα στην Πολεμική Αεροπορία και την ηγεσία του υπουργείου Αμυνας
να ενημερωθεί ενδελεχώς:
- Για την εξέλιξη του προγράμματος.
-
Για τις Επιχειρησιακές Δυνατότητες του F-35 στο ελληνικό αμυντικό
περιβάλλον και τις δυνατότητες διασύνδεσής του με υφιστάμενα ελληνικά
αμυντικά συστήματα.
- Για πιθανούς τρόπους χρηματοδότησης του προγράμματος απόκτησης των F-35.
- Για τους τρόπους συμμετοχής της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας.
6 Ολες
οι συμμετέχουσες χώρες στο πρόγραμμα των F-35 έχουν τη διακριτική
ευχέρεια να παραγγείλουν τον αριθμό των αεροσκαφών που επιθυμούν σε
χρονικές στιγμές που εκείνες επιλέγουν. Η Τουρκία είχε ανακοινώσει έως
πρόσφατα την παραγγελία έξι (6) αεροσκαφών F-35 από τις αρχικές γραμμές
χαμηλής παραγωγής Low RateInitial Production - LRIP. Τις τελευταίες
ημέρες ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει στην παραγγελία επιπλέον 24
αεροσκαφών. Η απόφαση αυτή τυπικά δεν ήταν εκ των προτέρων γνωστή στη
Lockheed Martin, ωστόσο απαιτεί την έγκριση της νέας αμερικανικής
κυβέρνησης.
7 Η εν λόγω ανακοίνωση/απόφαση της
Τουρκίας προμήθειας 24 F-35 για να υλοποιηθεί θα πρέπει να υπογραφεί
ανάλογη διακρατική συμφωνία αγοράς με τις ΗΠΑ, όπου σε αυτήν εκτός των
άλλων θα καθορίζονται οι χρόνοι παράδοσης των αεροσκαφών.
8
Η παραγωγή του αεροσκάφους F-35 χωρίζεται σε έτη παραγωγής (Lots) ή
όπως αυτά είναι γνωστά «Low Rate Initial Production» (LRIP). Η Τουρκία
μέχρι τώρα έχει παραγγείλει τα ακόλουθα:
• 2 αεροσκάφη LRIP10 - εκτιμώμενη παράδοση το 2018.
• 4 αεροσκάφη LRIP11 - εκτιμώμενη παράδοση το 2019.
• 8 αεροσκάφη LRIP12 - εκτιμώμενη παράδοση το 2020.
• 8 αεροσκάφη LRIP13 - εκτιμώμενη παράδοση το 2021.
? 8 αεροσκάφη LRIP14 - εκτιμώμενη παράδοση το 2022.
9 Τα
τελευταία 24 αεροσκάφη F-35 εκτιμάται ότι θα παραδοθούν στο χρονικό
διάστημα 2020-2022 εάν οι διαδικασίες παραγγελίας και πληρωμής
ολοκληρωθούν εμπρόθεσμα και δεν βαλτώσουν ένεκα της οικονομικής κρίσης
που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και στην Τουρκία.
10 Η
τελευταία παραγγελία (24 αερο-σκαφών) αποτελεί μέρος του αρχικού
προγράμματος της Τουρκίας των 100 μαχητικών με τα οποία μπήκε και
συμμετέχει ως «συνέταιρος» στο πρόγραμμα, και όχι ξεχωριστό πρόγραμμα.
11
Για το πρόγραμμα αναβάθμισης του στόλου των F-16 της Ελληνικής
Πολεμικής Αεροπορίας η Lockheed Martin ανταποκρίθηκε και ανταποκρίνεται
από το 2009 έως σήμερα σε επίσημα αιτήματα της Πολεμικής Αεροπορίας (υπό
τη μορφή P&A request, παροχή τεχνικών λεπτομερειών, ενημερώσεις
κ.λπ.), η οποία σε συνδυασμό με το υπουργείο Εθνικής Αμυνας είναι οι
μόνοι θεσμικοί φορείς που εκφράζουν τις επιχειρησιακές απαιτήσεις.
12 Οι
χρήστες που αποκτούν F-35 έχουν αναβαθμίσει, ή αναβαθμίζουν, το στόλο
των F-16 που διαθέτουν, καθόσον μόνο τα αναβαθμισμένα F-16 έχουν
δυνατότητες αποτελεσματικής διασύνδεσης και δια-λειτουργικότητας με τα
F-35 στο σύγχρονο αεροπορικό πεδίο.
13 Παραδόσεις
αναβαθμισμένων αεροσκαφών F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας θα είναι
δυνατόν να προσδιορισθούν μόλις αποσταλεί το σχετικό LOR στην
αμερικανική κυβέρνηση, εκπονηθεί το αντίστοιχο LOA, γίνει η σχετική
διαπραγμάτευση και ενεργοποιηθεί το LOA. Μετά την ενεργοποίησή του θα
απαιτηθούν περί τα δύο έτη ολοκλήρωσης της ανάπτυξης και προμήθειας των
απαιτούμενων LRUs (Νέων Ηλεκτρονικών Συσκευών).
14
Εάν αποσταλεί το σχετικό LOR άμεσα θα απαιτηθούν 6-8 μήνες για την
προετοιμασία LOA. Εκτιμάται ότι θα είναι εφικτή η παράδοση των πρώτων
αναβαθμισμένων F-16V περί τα μέσα του 2020. Θα παραδίδονται δε με ρυθμό
αντίστοιχο των δυνατοτήτων της ΕΑΒ (περί τα 10-15 αεροσκάφη ετησίως).
15
Η ελληνική κυβέρνηση, αν και παρασκηνιακά βρίσκεται σε συζητήσεις με
την αμερικανική πλευρά (κυβέρνηση και κατασκευάστρια εταιρεία), ωστόσο
μέχρι σήμερα δεν έχει προβεί σε κανένα επίσημο αίτημα ούτε για το
πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των F-16 ούτε για την προμήθεια μιας Μοίρας (12
μαχητικά) F-35 που είναι η αρχική σκέψη-πρόταση του υπουργού Εθνικής
Αμυνας που τελευταία έχει διατυπωθεί σε συσκέψεις εντός του υπουργείου
και των Γενικών Επιτελείων.