Tου Αρη Παπαδόπουλου
ΑΘΗΝΑ. (Γραφείο Εθνικού Κήρυκα). Η σχεδόν καθημερινή εκπαίδευση και άσκηση δεν είναι κάτι το απλό, όπως μας εξηγεί ο αντισμήναρχος Μιχάλης Πεταλάς, διοικητής της 331ης Μοίρας,
όταν ρωτάμε πώς διαμορφώνεται η ημέρα ενός χειριστή πολεμικού
αεροσκάφους. «Εμπεριέχει πολλά πράγματα. Από την ώρα που θα ξεκινήσει
τη δουλειά του μέχρι όταν τελειώσει», μας εξηγεί ο αντισμήναρχος και
προσθέτει:
«Απαιτεί πνευματική διαύγεια, ξεκούραση, μελέτη και προετοιμασία, που γίνεται από την προηγούμενη ημέρα, απαιτεί γνώση
πολλών πραγμάτων. Κι είναι ο τρόπος με τον οποίο ο καθένας από εμάς
γεννιέται, μεγαλώνει και φεύγει από την ενεργό υπηρεσία με αυτή την
νοοτροπία, με αυτό τον τρόπο. Ετσι εκπαιδεύεται, έτσι χτίζεται
γιατί έτσι τον θέλει η πατρίδα, έτσι τον θέλει η Πολεμική Αεροπορία.
Επομένως, μετά από μία καλή ξεκούραση το προηγούμενο βράδυ, η έγερση
είναι νωρίς. Γι’ αυτό φροντίζουμε να μένουμε εντός ή κοντά στη μονάδα
μας. Οταν βρεθούμε όλοι το πρωί, λίγο μετά τις 7:00 έχουμε την πρώτη συνάντηση της ημέρας,
αναλύεται αυτό που πρέπει να γίνει. Αλλά βεβαίως ο καθένας χειριστής
ξέρει από την προηγούμενη πότε πετάει, με ποιον πετάει, ποια άσκηση
πετάει, ποια είναι η διαδρομή του, ποιες οι δυσκολίες. Απλώς ανήμερα,
στην πρωινή ενημέρωση, αναλύονται και υπενθυμίζονται πολύ συγκεκριμένα
πράγματα μέσα από μία τυποποιημένη διαδικασία. Εκ προοιμίου να πω όμως
ότι όλα όσα κάνουμε διέπονται από κανονισμούς και διαταγές. Ακόμη και η
ενημέρωση, που σκοπεύει να φέρει στην επιφάνεια λεπτομέρειες μικρές ή
μεγάλες. Μετά ο κάθε σχηματισμός (σ.σ. αριθμός συμμετασχόντων μαχητικών)
πηγαίνει και κάνει τη δική του ενημέρωση και πάλι σύμφωνα με
συγκεκριμένες διαδικασίες. Η πρώτη ενημέρωση διαρκεί περί τη μισή ώρα
και η δεύτερη γύρω στη μία ώρα…».
Ερωτηθείς πόσο εφικτό είναι για έναν πιλότο να είναι πάντα ξεκούραστος, ο αντισμήναρχος απαντάει πως πρέπει να είναι εφικτό από τον ίδιο. «Πρόκειται όχι για μια επιβαλλόμενη διαδικασία, αλλά για μία πειθαρχημένη ζωή που γίνεται ενσυνείδητα»
μας επισημαίνει και συνεχίζει: «Ο καθένας από το βαθμό του
ανθυποσμηναγού ξέρει το μέγεθος της ευθύνης που φέρει και ενεργεί με
σύνεση. Θα έλεγα ότι υπάρχει μία πρόωρη ωριμότητα σε αυτά τα παιδιά,
που έχει να κάνει κυρίως από την κατανόηση του χώρου που βρίσκεται και
του έργου που επιτελεί. Δεν νομίζω ότι υπάρχουν πολλά άτομα 23-24 ετών
που να χειρίζονται μηχανήματα 40 και 50 εκατ. ευρώ».
Μέρος των εγκαταστάσεων της 331ης Μοίρας Παντός Καιρού στην
αεροπορική βάση της Τανάγρας στο σχηματάρι Βοιωτίας, με τον διοικητή και
ιπταμένους να ξεκουράζονται πριν τη βραδινή πτήση.
«Εθνικός Κήρυξ»: Αυτό που κάνετε, φανταζόμαστε, το θέλατε από παιδιά…
Αντισμήναρχος Πεταλάς: Αν κρίνω από εμένα, ναι και
αν κρίνω και αυτό που βλέπω και στους άλλους. Η αλήθεια όμως είναι ότι
υπάρχουν πολλά στάδια επιλογής μέχρι να φτάσει κάποιος εδώ. Κανείς δεν
έρχεται τυχαία ασφαλώς. Κι όπως είπε ο Κομφούκιος «διάλεξε να κάνεις
κάτι που σ’ αρέσει και δεν θα χρειαστεί να δουλέψεις ούτε μια μέρα στη
ζωή σου»!
«Ε.Κ.»: Πώς διαχειρίζεστε τους νέους χειριστές, ώστε
να τους καταστήσετε ετοιμοπόλεμους, σωστούς ανθρώπους και να τους
αντιμετωπίζετε ως συναδέλφους;
Αντισμήναρχος Πεταλάς: Νομίζω είναι διπλός ο τρόπος.
Αρχικά είναι η αυστηρή με την έννοια της τυποποιημένης καθοδήγησης, με
βάση τους κανόνες. Εγκλιματισμός στο χώρο, μαθήματα, γνώση της
αποστολής, γνώση των διαταγών… Σταδιακό χτίσιμο πάνω στα απαραίτητα
μαθήματα των θεωρητικών προαπαιτουμένων ώστε να μπορεί να βρίσκεται
κάποιος σε αυτό το χώρο. Μετά από αυτό υπάρχουν πιο προχωρημένες
θεωρητικές ενότητες και ακολούθως ένα πολύ συγκεκριμένο πτητικό
πρόγραμμα ώστε να καταστεί πλέον ετοιμοπόλεμος. Θα έλεγα όμως ότι το πιο
ουσιαστικό γι’ αυτούς είναι ό,τι παίρνουν από εμάς. Τις παραστάσεις που
τους δίνουμε ως μεγαλύτεροι. Νομίζω ότι γαλουχούνται από εμάς
καθημερινά, ο τρόπος σκέψης, δράσης… Η καθημερινή επαφή μαζί μας νομίζω
είναι το καλύτερό τους μάθημα.
«Ε.Κ.»: Είστε δηλαδή το πρότυπό τους…
Ο αντισμήναρχος Μιχάλης Πεταλάς.
Αντισμήναρχος Πεταλάς: Ακριβώς όπως είχαμε κι εμείς
πρότυπο τους μεγαλύτερους. Εδώ πάντως έρχονται από τη Σχολή Ικάρων, όπου
έχουν υποστεί όλα τα στάδια να κριθεί ότι κάνουν για πιλότοι. Και αφού
τελειώσει η εκπαίδευσή τους εκεί, πηγαίνουν σε κάποιο Σμήνος
Μετεκπαίδευσης. Αρα από την εκπαίδευση ο νέος ιπτάμενος τοποθετείται σε
κάποια μονάδα για το πολεμικό σκέλος της εκπαίδευσής του. Το ΣΜΕΤ, που
λέγεται πλέον Μοίρα Εκπαίδευσης Αέρος, κρατάει στο εξάμηνο. Θεωρητικά
κάθε ένας έχει και έναν εκπαιδευτή.
«Ε.Κ.»: Εσείς τι θυμάστε από τη δική σας περίοδο ως εκπαιδευόμενος;
Αντισμήναρχος Πεταλάς: Θυμάμαι την μεγάλη μου
περηφάνια που κατάφερα να κάνω αυτό που ήθελα, την ικανοποίησή μου που
ήρθα σε αεροπλάνα που αγαπούσα κι αγαπώ, αισθανόμουν την πρόκληση για το
νέο αντικείμενο…
«Ε.Κ.»: Κατά μέσον όρο πόσο πετάτε;
Αντισμήναρχος Πεταλάς: Ενας άπειρος χειριστής που
θέλει και τις περισσότερες εξόδους μπορεί να πετάξει και 15 ώρες το
μήνα. Ενας λιγότερο άπειρος μπορεί να πετάξει και 12 ώρες και ένας πολύ
έμπειρος δεν θα χρειαστεί πάνω από 8 με 10 ώρες πτήσης…
Πάντως, δεν υπάρχει όριο πτητικής ηλικίας… Εφόσον υγειονομικά είσαι κατάλληλος τότε δεν υπάρχει πτητικά ηλικία.
Πάντως, δεν υπάρχει όριο πτητικής ηλικίας… Εφόσον υγειονομικά είσαι κατάλληλος τότε δεν υπάρχει πτητικά ηλικία.
«Ε.Κ.»: Δέος αισθανθήκατε ποτέ;
Αντισμήναρχος Πεταλάς: Δέος αισθάνεται κανείς
καθημερινά σε αυτό τον χώρο. Αν εννοείτε τρόμο ποτέ. Φόβο, ναι. Γιατί αν
δεν αισθάνεσαι φόβο δεν προσέχεις και δεν ενεργείς κατάλληλα ώστε να
προστατέψεις τον εαυτό σου και το μέσον που χειρίζεσαι…
Ο αντισμήναρχος Μιχάλης Πεταλάς, με τον ανταποκριτή του Εθνικού Κήρυκα, Αρη Παπαδόπουλο.
«Ε.Κ.»: Ακόμη και τώρα, χρόνια μετά, υπάρχει το αίσθημα αυτό; Το νοιώθετε;
Αντισμήναρχος Πεταλάς: Είναι το φυσιολογικό στρες
που δημιουργεί η κατάσταση γύρω σου αυτό που δηλαδή συμβαίνει και σε
ενεργοποιεί και σε κάνει να παίρνεις τη σωστή απόφαση… Το στρες υπάρχει
πάντα και είναι η αντίδρασή μας στα εξωτερικά ερεθίσματα. Πόσω μάλλον σε
ένα χώρο επικίνδυνο από τη φύση του.
«Ε.Κ.»: Τυχόν όξυνση πολιτικών σχέσεων με τη γείτονα χώρα αλλάζει την καθημερινότητά σας;
Αντισμήναρχος Πεταλάς: Ασφαλώς! Η όξυνση των
πολιτικών σχέσεων έχει επίπτωση και στις Ενοπλες Δυνάμεις. Αλλαγή
ετοιμοτήτων, περισσότερα αεροσκάφη εξοπλισμένα, περισσότερος κόσμος μέσα
(στις μονάδες), άρα περισσότερη κούραση. Αλλάζει η καθημερινότητα.
Αντιμετωπίσαμε κάτι ανάλογο το 1996 με τα γεγονότα στα Ιμια και με
εξαιρετικά τότε δυσμενείς καιρικές συνθήκες.
«E.K.»: Τι αισθάνεσθε όταν έχετε σε ορατή επαφή έναν Τούρκο πιλότο;
Αντισμήναρχος Πεταλάς: Αυτό που λέτε το έχω ζήσει!
Συμβαίνει όταν δύο αεροσκάφη περιστρέφονται το ένα γύρω από το άλλο.
Πρέπει να επικρατήσει επαγγελματισμός, ψυχραιμία, ευθύνη και σύνεση.
Αλλά πριν το κάνεις αυτό έχεις σκεφτεί ότι μπορεί κάποιος είτε
εσκεμμένα, είτε από λάθος, να προχωρήσει σε όξυνση και εσύ πρέπει να
είσαι έτοιμος να το αντιμετωπίσεις.
«Ε.Κ.»: Το βέρτιγκο (σ.σ. αίσθημα περιστροφής του ίδιου του ατόμου σε σχέση με το περιβάλλον) παραμένει ως κίνδυνος;
Αντισμήναρχος Πεταλάς: Εχει ελαχιστοποιηθεί. Αλλά οι
παραισθήσεις που ενδεχομένως δημιουργεί η πτήση υπάρχουν, είναι
σύμφυτες με τον ανθρώπινο οργανισμό μας. Είναι όμως τόσο μεθοδευμένος ο
τρόπος της εκπαίδευσης που είναι εύκολο πλέον να τις αντιμετωπίσουμε.
«Ε.Κ.»: Πετάτε, είστε στα σύννεφα… απολαμβάνετε κάτι το «άπιαστο» για εμάς. Αναπτύσσεται, αναρωτιόμαστε, το «μεταφυσικό» σε εσάς;
Αντισμήναρχος Πεταλάς: Νομίζω πως ερχόμαστε πιο
κοντά στα στοιχεία της φύσης, καθώς εποπτεύουμε τα πράγματα από ψηλά
αυτά τα λίγα δευτερόλεπτα που μπορούμε να κοιτάξουμε τον γαλάζιο ουρανό,
την στρογγυλή γη ή το βράδυ τον έναστρο ουρανό, ναι, αυτά μας κάνουν να
εκτιμούμε διαφορετικά τα πράγματα…
«Ε.Κ.»: Εμείς γνωρίζουμε τον υπερασπιστή της
πατρίδας. Αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι πόσο επηρεάζει την προσωπική και
οικογενειακή σας ζωή…
Αντισμήναρχος Πεταλάς: Αναπόφευκτα την επηρεάζει.
Ωστόσο εκπαιδευόμαστε ως καθοδηγούμενοι από το αίσθημα της
αυτοσυντήρησης που λέει ότι αφήνεις όλα σου τα προβλήματα στην άκρη για
να έχεις καθαρό μυαλό. Αυτό τραβάει χρόνο από την προσωπική σου ζωή.
Επομένως, χρειάζεται να βρούμε τη δύναμη να διαχειριστούμε την ανάγκη να
είμαστε σύζυγος, πατέρας, φίλος και ταυτόχρονα να βρούμε χρόνο να
ασχοληθούμε με τον εαυτό μας… Βεβαίως μεγάλο βάρος σηκώνει και η
σύζυγος, που θεωρώ ότι στέκεται ηρωικά.
«Ε.Κ.»: Τι θα έλεγε ένας χειριστής μαχητικού σε έναν συμπατριώτη του ομογενή πατριώτη;
Αντισμήναρχος Πεταλάς: Κατ’ αρχάς να εκφράσω τη δική μου εκτίμηση ότι
κάθε ομογενής αποτελεί ένα μέρος και μάλιστα δραστήριο του ελληνικού
έθνους, καθώς αποτελεί τον πρεσβευτή, αρωγό και συνοδοιπόρο του έξω από
την μητέρα πατρίδα. Εξάλλου από την αρχαιότητα οι Ελληνες
ήμασταν λαός περιπλανώμενος. Εχουμε πολλά προτερήματα, αλλά και
ελαττώματα. Τελικά, όμως, κατορθώνουμε να διακρινόμαστε, όπως
διακρίνονται και όλες οι ελληνικές κοινότητες του εξωτερικού. Κι αυτό
που εγώ τουλάχιστον μπορώ να πω είναι ότι εμείς δεν υπάρχουμε ως πιλότοι
μόνο για την Ελλάδα αλλά για όλο τον Ελληνισμό.
«Ε.Κ.»: Επομένως ο ομογενής που συχνά ανησυχεί και
σε ό,τι τουλάχιστον αφορά το δικό σας καθήκον θα πρέπει να κοιμάται
ήσυχος… (χαμόγελα).
Αντισμήναρχος Πεταλάς: Και θα πρέπει να συνεχίσει να κοιμάται ήσυχος.
