Της Αργυρώς Μαυρούλη
Μεσοσταθμικές μειώσεις 15% στις κύριες συντάξεις για τους νέους συνταξιούχους με μηνιαίο εισόδημα άνω των 750 ευρώ φέρνει το σχέδιο νόμου που παρουσίασε ο υπουργός Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γιώργος Κατρούγκαλος στους πολιτικούς αρχηγούς, αλλά και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Μάλιστα,
ειδικοί αναφέρουν στο «Enikonomia» ότι οι μειώσεις στους υψηλόμισθους
μπορεί να αγγίξουν και το 30% με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης. Το σχέδιο
της κυβέρνησης για το ασφαλιστικό, απεστάλη χθες, επίσημα, στους
εκπροσώπους των θεσμών.
Την ίδια στιγμή, στoν αέρα βρίσκονται και
οι νυν συνταξιούχοι, καθώς με βάση το σχέδιο νόμου η προσωπική διαφορά
που θα βρεθεί από τον επανυπολογισμό των συντάξεων θα πρέπει να
εξαλειφθεί σταδιακά αμέσως μετά τη λήξη του μεσοπρόθεσμου προγράμματος.
Με αυτόν τρόπο η κυβέρνηση θα καταφέρει να αποφύγει την εφαρμογή της
απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας για επαναφορά των συντάξεων στα
επίπεδα του 2012.
Συγκεκριμένα, αναφέρεται πως στο πλαίσιο του
επανυπολογισμού των συντάξεων εφόσον το ποσό που καταβάλλεται είναι
μεγαλύτερο από αυτό που θα προκύψει, μετά το πέρας του προγράμματος
δημοσιονομικής προσαρμογής, ήτοι τον Ιούλιο του 2018, θα ξεκινήσουν οι
μειώσεις, μέχρι την τελική αντιστοίχιση με τις συντάξεις όσων θα
συνταξιοδοτηθούν μετά την έναρξη ισχύος του νέου νόμου.
Παράλληλα,
περιλαμβάνονται σαρωτικές αλλαγές στη δομή του συστήματος κοινωνικής
ασφάλισης, όπως η αύξηση των εισφορών κατά 1 μονάδα για τους εργοδότες
και 0,5 για τους εργαζόμενους, καθώς και η δημιουργία ενός υπερ-ταμείου
μαμούθ, του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, με τρεις αυτοτελείς
κλάδους (κύριας ασφάλισης, εφάπαξ και λοιπών παροχών).
Μειώσεις
προβλέπονται για τα εφάπαξ κατά περίπου 10%, ενώ και για τις νέες
επικουρικές συντάξεις το ποσοστό αναπλήρωσης πέφτει, για 40 έτη
ασφάλισης στο 18%, όταν σήμερα κάποιος μπορούσε να λάβει επικουρική
σύνταξη ακόμη και 40% - 50% της κύριας σύνταξής του, για 35 έτη
ασφάλισης.
Ακόμη, για τη λήψη εθνικής σύνταξης καθιερώνεται
πέναλτι, αφού θα μειώνεται αναλογικά με την ηλικία συνταξιοδότησης σε
περιπτώσεις μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος ή λόγω αναπηρίας.
Η
μείωση της εθνικής σύνταξης προκειμένου για τους ασφαλισμένους που
λαμβάνουν μειωμένη σύνταξη γήρατος, ανέρχεται σε 1/200 για κάθε μήνα που
υπολείπεται για τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης
(62 με 40 ή 67 με 15).
Στον αντίποδα, δεν υπάρχει συγκεκριμένη
πρόταση για την εξεύρεση νέων πόρων για την ενίσχυση του συστήματος
κοινωνικής ασφάλισης, καθώς στο άρθρο 63 αναφέρεται ότι θα καθοριστούν
μελλοντικά από τη διυπουργική επιτροπή.
Σύμφωνα με υψηλόβαθμα
στελέχη, οι επικεφαλής των θεσμών θα βρεθούν στην Αθήνα στις 18
Ιανουαρίου, με την κυβέρνηση να επιδιώκει την κατάθεση του νομοσχεδίου
στη Βουλή κοντά στις 20 του μήνα, προκειμένου να έχει ψηφιστεί το πρώτο
10ήμερο του Φεβρουαρίου.
Νέος τρόπος υπολογισμού
Νέος τρόπος υπολογισμού
Ο
νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων βασίζεται στις εισφορές ολόκληρου
του ασφαλιστικού βίου, ενώ προβλέπονται χαμηλότεροι συντελεστές
υπολογισμού της τελικής παροχής.
Σύμφωνα με ειδικούς, μεγάλοι
χαμένοι θα αποδειχθούν οι εργαζόμενοι για πολλά έτη, με υψηλές αποδοχές,
πάνω από 2.000 ευρώ, καθώς θα δουν τη σύνταξή τους μειωμένη κατά 30% σε
σχέση με αυτή που θα έπαιρναν αν εφαρμοζόταν το διπλό σύστημα
υπολογισμού που προβλέπει ο νόμος Λοβέρου - Κουτρουμάνη (3863/2010).
Είναι
χαρακτηριστικό ότι, με το παλαιό σύστημα και 35 έτη ασφάλισης,
εργαζόμενος που το μέσο μηνιαίο εισόδημά του καθ’ όλη τη διάρκεια της
ασφαλιστικής του διαδρομής ανέρχεται σε 800 ευρώ, θα έπαιρνε σύνταξη
781,5 ευρώ, ενώ με το προτεινόμενο η σύνταξη θα πέσει στα 699,3 ευρώ. Αν
ο ασφαλισμένος του παραδείγματος είχε μέσο μηνιαίο εισόδημα 2.000 ευρώ,
με το παλαιό σύστημα θα έπαιρνε σύνταξη 1.381 ευρώ, ενώ με το νέο 1.168
ευρώ.
Με 20ετία και 1.000 ευρώ μέσο εισόδημα, με τον παλαιό τρόπο η σύνταξη ανέρχεται σε 769,5 ευρώ, ενώ με το νέο πέφτει στα 679 ευρώ. Αν το εισόδημα στην 25ετία φθάνει τα 1.500 ευρώ, με τον παλαιό τρόπο η σύνταξη υπολογίζεται στα 836,6 ευρώ, ενώ με το νέο στα 762,5 ευρώ.
Με 20ετία και 1.000 ευρώ μέσο εισόδημα, με τον παλαιό τρόπο η σύνταξη ανέρχεται σε 769,5 ευρώ, ενώ με το νέο πέφτει στα 679 ευρώ. Αν το εισόδημα στην 25ετία φθάνει τα 1.500 ευρώ, με τον παλαιό τρόπο η σύνταξη υπολογίζεται στα 836,6 ευρώ, ενώ με το νέο στα 762,5 ευρώ.
Αντίστοιχα,
στην 30ετία, με μέσο εισόδημα 1400 ευρώ, η “παλαιά” σύνταξη θα ήταν
924,7 ευρώ, ενώ η “νέα” 796,8 ευρώ. Στα 2.000 ευρώ με 30ετία, από
1.157,5 ευρώ η σύνταξη πέφτει στα 973,8 ευρώ.
Το σχέδιο προβλέπει,
επίσης, επανυπολογισμό των συντάξεων και αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο
μελλοντικών μειώσεων, στο πλαίσιο της “προσωπικής διαφοράς”.
Συγκεκριμένα,
αναφέρεται πως στο πλαίσιο του επανυπολογισμού των συντάξεων εφόσον το
ποσό που καταβάλλεται είναι μεγαλύτερο από αυτό που θα προκύψει, μετά το
πέρας του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, ήτοι τον Ιούλιο του
2018, θα ξεκινήσουν οι μειώσεις, μέχρι την τελική αντιστοίχιση με τις
συντάξεις όσων θα συνταξιοδοτηθούν μετά την έναρξη ισχύος του νέου
νόμου.
Παράλληλα, προβλέπονται αυστηρότερα κριτήρια για χορήγηση ΕΚΑΣ το οποίο καταργείται σταδιακά τον Δεκέμβριο του 2019.
Σαρωτική ενοποίηση ταμείων
Σαρωτική ενοποίηση ταμείων
Ένα
υπερ-ταμείο με την καθιέρωση κοινών εισφορών και παροχών για όλους τους
ασφαλισμένους προβλέπει το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας.
Ο
νέος φορέας θα ονομάζεται Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ)
και θα ενταχθούν σε αυτό, σταδιακά από την 1/1/2016 όλοι οι υφιστάμενοι
φορείς κύριας κοινωνικής ασφάλισης (ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΕΤΑΠ –ΜΜΕ, ΟΓΑ, ΝΑΤ).
Εξαιρούνται
μόνο οι διευθύνσεις του ΝΑΤ και του ΟΓΑ για την άσκηση των μη
ασφαλιστικών τους αρμοδιοτήτων. Όλα τα περιουσιακά στοιχεία και έσοδα
πλέον θα οδηγούνται στον κουμπαρά του νέου φορέα. Για το λόγο αυτό
θεσπίζονται μία Ανώνυμη Εταιρία Διαχείρισης της Ακίνητης Περιουσίας
Ασφαλιστικών Οργανισμών και μία Εταιρεία Διαχείρισης Αμοιβαίων Κεφαλαίων
Διευρυμένου Σκοπού Ασφαλιστικών Οργανισμών. Στον ΕΦΚΑ θα λειτουργεί
ειδική διεύθυνση συγκέντρωσης των οφειλών και προώθησης της διαδικασίας
είσπραξης ή κατάσχεσης.
Στο νέο υπερ - ταμείο κύριας ασφάλισης,
που θα εμπεριέχει ως ξεχωριστές διευθύνσεις και τους τομείς παροχής
εφάπαξ, θα ισχύουν κοινοί κανόνες υπολογισμού των συντάξεων, εφεξής.
Αύξηση εισφορών
Αύξηση εισφορών
Υπέρογκη
αύξηση των εισφορών τους θα δουν αγρότες, ελεύθεροι επαγγελματίες και
αυτοπασχολούμενοι. Το σχέδιο νόμου δεν περιλαμβάνει αύξηση των
ασφαλιστικών εισφορών για τις κύριες συντάξεις.
Το ανώτατο όριο
ασφαλιστέων αποδοχών για τον υπολογισμό της μηνιαίας ασφαλιστικής
εισφοράς των μισθωτών και των εργοδοτών, ορίζεται στο δεκαπλάσιο του
ποσού που αντιστοιχεί στον εκάστοτε προβλεπόμενο κατώτατο βασικό μισθό
άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών, ήτοι 5.860 ευρώ.
Για τις
περιπτώσεις του ευρύτερου δημόσιου τομέα, των ΔΕΚΟ και των τραπεζών που
υπάρχουν διαφορετικά ποσοστά ασφάλισης, προβλέπεται σταδιακή
αναπροσαρμογή από 1/1/2017 και εφεξής.
Μεγάλοι χαμένοι θεωρούνται
οι αγρότες, για τους οποίους προβλέπεται ανεξαρτήτως του χρόνου υπαγωγής
στην κοινωνική ασφάλιση, από 1/1/2017 η καταβολή εισφοράς στον κλάδο
κύριας σύνταξης επί του εισοδήματός τους, όπως αυτό καθορίζεται με βάση
το καθαρό φορολογητέο εισόδημα από την ασκούμενη αγροτική δραστηριότητα
κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος.
Σταδιακά, έως το 2019 το συνολικό ποσοστό αυξάνεται από 7% σήμερα, σε 20%.
Αναλυτικά,
έως 31.12.2016 το ύψος του ποσοστού υπολογισμού ασφαλίστρου κλάδου
σύνταξης αυξάνεται κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες και διαμορφώνεται σε
ποσοστό 10%.
Κατά το έτος 2017 το ποσοστό επί του φορολογητέου
εισοδήματος διαμορφώνεται σε 14%, από 1/1/2018 αυξάνεται σε 17% και από
1.1.2019 διαμορφώνεται στο τελικό 20%. Κατώτατο ασφαλιστέο εισόδημα για
τους αγρότες, ορίζονται τα 468 ευρώ το μήνα.
Στην περίπτωση των
ελεύθερων επαγγελματιών του ΕΤΑΑ και του ΟΑΕΕ, από 1/1/2017 προβλέπεται
μηνιαία ασφαλιστική εισφορά για τον κλάδο σύνταξης, ύψους 20% επί του
μηνιαίου εισοδήματός τους.
Το εισόδημα θα καθορίζεται είτε με βάση
το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα, από την ασκούμενη δραστηριότητά τους
κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος, είτε με βάση την καθαρή αξία των
παρεχόμενων μηνιαίως ή σε άλλη τακτική χρονική βάση, υπηρεσιών του
τρέχοντος έτους για το οποίο εκδίδονται δελτία παροχής υπηρεσιών,
τιμολόγια ή αποδείξεις επαγγελματικής δαπάνης.
Σε καμία περίπτωση η
μηνιαία ασφαλιστική εισφορά δεν είναι χαμηλότερη από το 20% του
εκάστοτε προβλεπόμενου κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των
25 ετών, ήτοι 117 ευρώ.
Διατάξεις νόμου που προβλέπουν την
καταβολή μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών για τους ασφαλισμένους
προερχόμενους από το ΕΤΑΑ, κατά την πρώτη πενταετία υπαγωγής στην
ασφάλιση, καταργούνται από 1/1/2017.
Αύξηση εισφορών για τις επικουρικές συντάξεις
Αύξηση εισφορών για τις επικουρικές συντάξεις
Το
κυβερνητικό σχέδιο προβλέπει αύξηση των εισφορών στην επικούριση κατά
1,5 μονάδα. Συγκεκριμένα, από 1/1/2016 και μέχρι την 31/12/2018, το ποσό
της μηνιαίας εισφοράς στο Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ)
όλων των μισθωτών, ασφαλισμένων πριν και μετά την 1/1/1993, υπολογίζεται
σε ποσοστό 3,5% για τον ασφαλισμένο και σε ποσοστό 4% για τον εργοδότη.
Μετά
το πέρας της τριετίας, η μηνιαία εισφορά επανέρχεται στο ύψος που ίσχυε
κατά την 31/12/2015. Στο υπουργείο Εργασίας εκτιμούν ότι τα έσοδα από
την αύξηση των εισφορών θα ανέλθουν σε 530 εκατ. ευρώ.