«Η υστέρηση μέχρι σήμερα της ελληνικής οικονομίας στην
παραγωγή καινοτομικών προϊόντων και υπηρεσιών είναι δυστυχώς περισσότερο από
εμφανής. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η συμμετοχή της καινοτομίας στο Ακαθάριστο
Εθνικό Προϊόν της χώρας είναι μόλις 0,47%, ποσοστό που, όπως έχω επισημάνει
κατ’ επανάληψη, είναι στατιστικά αμελητέο.
Πρόκειται για ακόμα ένα σύμπτωμα που καταδεικνύει την
ανάγκη να αλλάξει η χώρα μας παραγωγικό μοντέλο, προκειμένου να θωρακιστεί
μακροχρόνια από το ενδεχόμενο παλινδρόμησης σε μια νέα οικονομική κρίση. Το μοντέλο του κρατισμού, της αντίληψης και
της ελπίδας του “να μπει το παιδί στο δημόσιο” είναι κάτι που ανήκει στο
παρελθόν, είναι μία από τις αιτίες που μας οδήγησαν στην τεράστια κρίση των
τελευταίων έξι ετών.
Ανήκω σε αυτούς που πιστεύουν ότι η απάντηση στο πρόβλημα
της ανεργίας είναι η αλλαγή μοντέλου, η δημιουργία 100.000 νέων επιχειρήσεων. Η
χώρα χρειάζεται περίπου 100 δισεκατομμύρια ευρώ επενδύσεις. Αυτό δεν μπορεί να
γίνει όταν το επιχειρείν παραμένει ενοχοποιημένο στην αντίληψη του μέσου Έλληνα πολίτη ή
ακόμη και στην αντιμετώπισή του από
πολιτικές παρατάξεις του
Κοινοβουλίου.
Είχα την ευκαιρία ως Υπουργός Ανάπτυξης να επισκεφθώ δύο
χώρους ανάπτυξης νεοφυών επιχειρήσεων (Orange Grove, EGG) και να συζητήσω με νέους επιχειρηματίες για τα προβλήματα
που αντιμετωπίζουν στην προσπάθειά τους να δημιουργήσουν ένα “start up”, μια νεοφυή επιχείρηση. Με την ειλικρίνεια και τη
αμεσότητα που τους διακρίνει μου είπαν ότι η μεγαλύτερη συνεισφορά που θα
μπορούσε να γίνει εκ μέρους του κράτους είναι να σταματήσει να τους βάζει
γραφειοκρατικά εμπόδια και να τους φορτώνει με ασφαλιστικά και φορολογικά
βάρη, προτού καν ξεκινήσουν τη
δραστηριότητά τους.
Στην κατεύθυνση αυτή, της σταδιακής δημιουργίας ενός νέου
παραγωγικού μοντέλου, με έμφαση στην εξωστρέφεια και την υλοποίηση νέων
επιχειρηματικών ιδεών, πρέπει να τεθούν
οι βάσεις για τη βελτίωση των σχετικών επιδόσεων της χώρας μας. Στόχος πρέπει
να είναι η αύξηση της συμμετοχής της καινοτομίας στο ΑΕΠ, τουλάχιστον κατά 4%,
μέσα στα επόμενα 4 χρόνια.
Το σχέδιο και τα μέσα υλοποίησης υπάρχουν, δεν χρειάζεται
να τα επινοήσουμε. Απλά πρέπει να αντιγράψουμε τις καλύτερες διεθνείς
πρακτικές, όπως τις κατέγραψε για λογαριασμό της ελληνικής κυβέρνησης ο
διεθνούς φήμης οργανισμός Yozma του Ισραήλ, στον οποίο ανατέθηκε η μελέτη για τα βήματα
που απαιτούνται προκειμένου να διαμορφωθεί
ένα “οικοσύστημα” για τις νέες τεχνολογίες και την καινοτομία, το οποίο
θα ενθαρρύνει τη μετεξέλιξή τους σε επιχειρηματική δράση.
Πρόκειται για έναν οργανισμό του οποίου η συνταγή έχει
δοκιμαστεί στην πράξη, με τη μετατροπή του κράτους του Ισραήλ από αγροτική
οικονομία των “Κιμπούτς” στη δεκαετία του ’70 σε μια προηγμένη εξαγωγική
βιομηχανική οικονομία σήμερα. Υπενθυμίζω ότι η συμφωνία για την παροχή
τεχνογνωσίας από τον Υozma ήταν μια στρατηγικής σημασίας επιλογή της κυβέρνησης και
υπεγράφη κατά την επίσημη επίσκεψη του πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά, στο Ισραήλ
τον Οκτώβριο του 2013.
Πρέπει να ωθήσουμε, να ενθαρρύνουμε τους νέους στην
επιχειρηματικότητα, να δώσουμε τη δυνατότητα σε κάθε πολίτη της χώρας που έχει
μια καινοτόμο ιδέα για τη δημιουργία μιας επιχείρησης, αλλά δεν διαθέτει τα
απαιτούμενα κεφάλαια, να εξασφαλίσει την απαραίτητη χρηματοδοτική συνδρομή
προκειμένου να την υλοποιήσει. Πηγές χρηματοδότησης δεν είναι μόνο το νέο ΕΣΠΑ,
αλλά είναι και σύγχρονα χρηματοδοτικά εργαλεία (όπως αυτά του IfG που πολύ σύντομα ελπίζω ότι θα ξεκινήσει τη λειτουργία
του) τα οποία δεν θα έχουν καμία σχέση
με τη λογική των grants (επιδοτήσεων)
του παρελθόντος.
Είναι προφανές ότι δεν μπορούμε να επιβάλουμε στις
επιχειρήσεις να καινοτομήσουν. Μπορούμε, όμως, να δημιουργήσουμε ένα συνολικό
πλαίσιο θεσμών που θα επιτρέψουν στην καινοτομία να ανθίσει. Πλαίσιο στο οποίο
περιλαμβάνονται εργαλεία και έννοιες όχι ιδιαίτερα γνωστά μέχρι πρόσφατα στη
χώρα μας, όπως είναι οι “θερμοκοιτίδες επιχειρήσεων” (“incubators”), οι επιχειρηματικοί άγγελοι (“business angels”), το κεφάλαιο “προ-σποράς” και σποράς (“pre-seed /seed capital”), καθώς και τη σύσταση Γραφείων Μεταφοράς Τεχνολογίας
σε κάθε πανεπιστήμιο το οποίο πραγματοποιεί επιστημονική έρευνα με κρατική και
ιδιωτική –κυρίως– χρηματοδότηση (στα πρότυπα Harvard, MIT, Cambridge, Fraunhofer Gesellschaft), αλλά και τη σύνδεση της επιστημονικής έρευνας με τις
επιχειρήσεις, με στόχο τη μεταφορά τεχνολογίας και την προσέλκυση επενδύσεων
στην Ελλάδα.
Επιτρέψτε μου τέλος να κάνω μια μικρή αναφορά και στις
Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας, οι οποίες διαθέτουν προσωπικό με σπουδές και
εμπειρία που δεν έχει τίποτε να ζηλέψει από εκείνο των μεγαλύτερων ξένων
εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της αμυντικής έρευνας και
καινοτομίας. Λίγοι γνωρίζουν ότι ο Ελληνικός Στρατός αναπτύσσει δραστηριότητα
στον σχετικό τομέα. Πρόθεσή μου είναι να αναπτυχθούν αυτές οι δυνατότητες στο
μέγιστο, και να μετατραπούν οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις σε ένα πραγματικό
εργαστήριο έρευνας και καινοτομίας, σε μια ατμομηχανή ανάπτυξης της καινοτομίας
και της οικονομίας. Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις μπορούν να παράγουν σημαντικό μέρος της
τεχνολογίας που χρησιμοποιούν. Ελπίζω να μου δοθεί ο χρόνος να δημιουργήσω έναν
οδικό χάρτη (road-map) μετατροπής των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων από καταναλωτή σε παραγωγό
καινοτομίας. Θα είναι μια ακόμα μεγάλη υπηρεσία του Ελληνικού Στρατού στην
Πατρίδα.
Κυρίες και Κύριοι
Η εφαρμογή αποτελεσματικής πολιτικής ενίσχυσης των
επιχειρήσεων για δράσεις έρευνας και καινοτομίας μπορεί να επιφέρει θεαματικά
αποτελέσματα για την οικονομία: αύξηση του ΑΕΠ κατά 4 δισ. ευρώ, 32.000 άμεσες
και έμμεσες νέες θέσεις εργασίας, μέχρι και ανάσχεση της διαρροής εγκεφάλων και
τον επαναπατρισμό επιστημόνων που έφυγαν τα τελευταία χρόνια από τη χώρα.
Με τη διαμόρφωση και την εφαρμογή ενός συνολικού πλαισίου
ενίσχυσης της προσπάθειας των νέων επιχειρηματιών, είμαι βέβαιος ότι οι στόχοι
αυτοί θα επιτευχθούν. Το οφείλουμε, άλλωστε, στους νέους πολίτες και στην ίδια
τη χώρα μας».
