Ταξίαρχος ε.α, έθεσε το εξής ερώτημα: «Γιατί η κυβέρνηση δεν υλοποιεί την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας; Μήπως η κυβέρνηση δ...
Ταξίαρχος ε.α, έθεσε το εξής ερώτημα: «Γιατί
η κυβέρνηση δεν υλοποιεί την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας;
Μήπως η κυβέρνηση δεν προτίθεται να εφαρμόσει τις δικαστικές αποφάσεις,
για ακύρωση των μειώσεων στους μισθούς και στις συντάξεις των
στρατιωτικών; Πώς πρέπει να αντιδράσουμε;
Απάντηση: Σχετικά με την απόφαση του ΣτΕ που αφορά τις περικοπές στους στρατιωτικούς - σώματα ασφαλείας αυτή δεν έχει ακόμη καθαρογραφεί.
Απάντηση: Σχετικά με την απόφαση του ΣτΕ που αφορά τις περικοπές στους στρατιωτικούς - σώματα ασφαλείας αυτή δεν έχει ακόμη καθαρογραφεί.
Αυτό μάλλον προβλέπεται να γίνει το αμέσως προσεχές
διάστημα. Άρα, ακόμη δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε το ακριβές
περιεχόμενό της. Σε κάθε περίπτωση, σχετικά με τη συμμόρφωση της
Διοίκησης σε δικαστικές αποφάσεις, σας παραθέτουμε τα εξής:
Σύμφωνα με το άρθρο 50 του Π. Δ 18/89 και το σχετικό σχόλιο «4. Οι διοικητικές αρχές, σε εκτέλεση της υποχρέωσής τους κατά το άρθρο 95 παρ. 5 του Συντάγματος, πρέπει να συμμορφώνονται ανάλογα με κάθε περίπτωση, με θετική ενέργεια προς το περιεχόμενο της απόφασης του Συμβουλίου, ή να απέχουν από κάθε ενέργεια που είναι αντίθετη προς όσα κρίθηκαν από αυτό. Ο παραβάτης, εκτός από τη δίωξη κατά το άρθρο 259 του Ποινικού Κώδικα, υπέχει και προσωπική ευθύνη για αποζημίωση. 5. Οι αποφάσεις της Ολομέλειας, ακυρωτικές και απορριπτικές, καθώς και των Τμημάτων, αποτελούν μεταξύ των διαδίκων δεδικασμένο που ισχύει και σε κάθε υπόθεση ή διαφορά ενώπιον δικαστικής ή άλλης αρχής».
Από τα παραπάνω συνάγεται ότι η Διοίκηση έχει υποχρέωση όχι μόνο να θεωρήσει ως ανίσχυρη και μη υφιστάμενη νομικώς τη διοικητική πράξη που ακυρώθηκε, αλλά να προβεί σε θετικές ενέργειες για την αναμόρφωση της νομικής καταστάσεως που προέκυψε από την ακυρωθείσα πράξη, ανακαλούσα ή τροποποιούσα τις σχετικές, εκδοθείσες εν τω μεταξύ πράξεις ή εκδίδουσα άλλες με αναδρομική ισχύ για να αποκαταστήσει τα πράγματα στη θέση στην οποία θα ευρίσκοντο αν εξαρχής δεν είχε εκδοθεί η ακυρωθείσα πράξη. Επίσης, σας συμβουλεύουμε να μη λαμβάνατε υπόψη σας τις διάφορες Κασσάνδρες που κυκλοφορούν περί μη καταβολής των χρημάτων ή περί καταβολής τους σε συγκεκριμένες κατηγορίες, παρά να εμμείνετε σε όσα προβλέπει η σχετική νομοθεσία, καθώς και να κάνετε υπομονή μέχρι την καθαρογραφή της απόφασης, από το κείμενο της οποίας θα προκύπτει σαφώς ποια είναι η έκταση της αντισυνταγματικότητας της υπουργικής απόφασης.
Επίσης, σύμφωνα με τον Ν. 3068/ 2002 (ΦΕΚ 274 Α'/14-11-2002), κατοχυρώνεται και νομοθετικά η υποχρέωση συμμόρφωσης της διοίκησης προς τις δικαστικές αποφάσεις. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου αυτού, το Δημόσιο, οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου έχουν υποχρέωση να συμμορφώνονται χωρίς καθυστέρηση προς τις δικαστικές αποφάσεις και να προβαίνουν σε όλες τις ενέργειες που επιβάλλονται για την εκπλήρωση της υποχρέωσης αυτής, καθώς και για την εκτέλεση των αποφάσεων.
Για τον έλεγχο της υποχρέωσης αυτής συνιστάται τριμελές συμβούλιο σε κάθε ένα από τα ανώτατα δικαστικά σώματα (Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο, Συμβούλιο της Επικρατείας, Άρειος Πάγος και Ελεγκτικό Συνέδριο) αποτελούμενο από δικαστικούς λειτουργούς του οικείου σώματος και αρμόδιο να εξετάζει υποθέσεις της δικαιοδοσίας τους. Το αρμόδιο τριμελές συμβούλιο, εάν μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου διαπιστώσει καθυστέρηση, παράλειψη, άρνηση συμμόρφωσης ή πλημμελή συμμόρφωση προς τα κριθέντα με δικαστική απόφαση, καλεί την αρχή που υποχρεούται σε συμμόρφωση να εκθέσει μέσα σε έναν μήνα τις απόψεις της και να υποβάλλει τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της. Ακολούθως, αν μετά τη σχετική έρευνα, διαγνώσει ότι η καθυστέρηση, παράλειψη, άρνηση συμμόρφωσης ή η πλημμελής συμμόρφωση προς τη δικαστική απόφαση είναι αδικαιολόγητη, καλεί την υπόχρεη προς τη συμμόρφωση αρχή να συμμορφωθεί προς την απόφαση μέσα σε εύλογη προθεσμία που το ίδιο ορίζει και η οποία δεν μπορεί να υπερβεί το τρίμηνο.
Αν η αρχή που υποχρεούται σε συμμόρφωση δεν συμμορφωθεί προς την απόφαση μέσα στην ταχθείσα προθεσμία, το τριμελές συμβούλιο βεβαιώνει τη μη συμμόρφωση της διοίκησης προς τη δικαστική απόφαση και προσδιορίζει ένα χρηματικό ποσό που πρέπει να καταβληθεί στον ενδιαφερόμενο, ως κύρωση για τη μη συμμόρφωση της διοίκησης προς τη δικαστική απόφαση.
Αν η παράλειψη συμμόρφωσης έγινε με σκοπό να προσπορίσει ο υπάλληλος στον εαυτό του ή σε άλλον παράνομο όφελος, τιμωρείται με την πειθαρχική ποινή της προσωρινής ή οριστικής παύσης.
Τέλος, στο άρθρο 232 Α ορίζεται ότι «1. Όποιος με πρόθεση δεν συμμορφώθηκε σε προσωρινή διαταγή δικαστή ή δικαστηρίου ή σε διάταξη δικαστικής αποφάσεως, με την οποία υποχρεώθηκε σε παράλειψη ή σε ανοχή ή σε πράξη που δεν μπορεί να γίνει από τρίτο πρόσωπο και η επιχείρησή της εξαρτάται αποκλειστικά από τη βούληση του, [...] τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6) μηνών, αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα με άλλη διάταξη».
Κρίναμε σκόπιμο να κάνουμε μια παράθεση των σχετικών νομοθετικών διατάξεων που αφορούν τόσο τις συνέπειες από την ακύρωση μιας διοικητικής πράξης, στην περίπτωσή μας της υπουργικής απόφασης για την αναδρομική περικοπή των μισθών των στρατιωτικών, όσο και τις συνέπειες από τη μη συμμόρφωσή της. Συνεπώς, ο νομοθέτης έχει προβλέψει και για τις δύο παραπάνω παραμέτρους. Βέβαια, αυτά πρέπει να τηρούνται και όχι να καταστρατηγούνται (Βλ. περίπτωση καθαριστριών του υπουργείου Οικονομικών).
(ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ 06/06/2014 – ΛΟΥΚΑΣ Θ. ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ Δικηγόρος & πρώην υφυπουργός Εθνικής Άμυνας - Σ.Λ.)
Σύμφωνα με το άρθρο 50 του Π. Δ 18/89 και το σχετικό σχόλιο «4. Οι διοικητικές αρχές, σε εκτέλεση της υποχρέωσής τους κατά το άρθρο 95 παρ. 5 του Συντάγματος, πρέπει να συμμορφώνονται ανάλογα με κάθε περίπτωση, με θετική ενέργεια προς το περιεχόμενο της απόφασης του Συμβουλίου, ή να απέχουν από κάθε ενέργεια που είναι αντίθετη προς όσα κρίθηκαν από αυτό. Ο παραβάτης, εκτός από τη δίωξη κατά το άρθρο 259 του Ποινικού Κώδικα, υπέχει και προσωπική ευθύνη για αποζημίωση. 5. Οι αποφάσεις της Ολομέλειας, ακυρωτικές και απορριπτικές, καθώς και των Τμημάτων, αποτελούν μεταξύ των διαδίκων δεδικασμένο που ισχύει και σε κάθε υπόθεση ή διαφορά ενώπιον δικαστικής ή άλλης αρχής».
Από τα παραπάνω συνάγεται ότι η Διοίκηση έχει υποχρέωση όχι μόνο να θεωρήσει ως ανίσχυρη και μη υφιστάμενη νομικώς τη διοικητική πράξη που ακυρώθηκε, αλλά να προβεί σε θετικές ενέργειες για την αναμόρφωση της νομικής καταστάσεως που προέκυψε από την ακυρωθείσα πράξη, ανακαλούσα ή τροποποιούσα τις σχετικές, εκδοθείσες εν τω μεταξύ πράξεις ή εκδίδουσα άλλες με αναδρομική ισχύ για να αποκαταστήσει τα πράγματα στη θέση στην οποία θα ευρίσκοντο αν εξαρχής δεν είχε εκδοθεί η ακυρωθείσα πράξη. Επίσης, σας συμβουλεύουμε να μη λαμβάνατε υπόψη σας τις διάφορες Κασσάνδρες που κυκλοφορούν περί μη καταβολής των χρημάτων ή περί καταβολής τους σε συγκεκριμένες κατηγορίες, παρά να εμμείνετε σε όσα προβλέπει η σχετική νομοθεσία, καθώς και να κάνετε υπομονή μέχρι την καθαρογραφή της απόφασης, από το κείμενο της οποίας θα προκύπτει σαφώς ποια είναι η έκταση της αντισυνταγματικότητας της υπουργικής απόφασης.
Επίσης, σύμφωνα με τον Ν. 3068/ 2002 (ΦΕΚ 274 Α'/14-11-2002), κατοχυρώνεται και νομοθετικά η υποχρέωση συμμόρφωσης της διοίκησης προς τις δικαστικές αποφάσεις. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου αυτού, το Δημόσιο, οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου έχουν υποχρέωση να συμμορφώνονται χωρίς καθυστέρηση προς τις δικαστικές αποφάσεις και να προβαίνουν σε όλες τις ενέργειες που επιβάλλονται για την εκπλήρωση της υποχρέωσης αυτής, καθώς και για την εκτέλεση των αποφάσεων.
Για τον έλεγχο της υποχρέωσης αυτής συνιστάται τριμελές συμβούλιο σε κάθε ένα από τα ανώτατα δικαστικά σώματα (Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο, Συμβούλιο της Επικρατείας, Άρειος Πάγος και Ελεγκτικό Συνέδριο) αποτελούμενο από δικαστικούς λειτουργούς του οικείου σώματος και αρμόδιο να εξετάζει υποθέσεις της δικαιοδοσίας τους. Το αρμόδιο τριμελές συμβούλιο, εάν μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου διαπιστώσει καθυστέρηση, παράλειψη, άρνηση συμμόρφωσης ή πλημμελή συμμόρφωση προς τα κριθέντα με δικαστική απόφαση, καλεί την αρχή που υποχρεούται σε συμμόρφωση να εκθέσει μέσα σε έναν μήνα τις απόψεις της και να υποβάλλει τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της. Ακολούθως, αν μετά τη σχετική έρευνα, διαγνώσει ότι η καθυστέρηση, παράλειψη, άρνηση συμμόρφωσης ή η πλημμελής συμμόρφωση προς τη δικαστική απόφαση είναι αδικαιολόγητη, καλεί την υπόχρεη προς τη συμμόρφωση αρχή να συμμορφωθεί προς την απόφαση μέσα σε εύλογη προθεσμία που το ίδιο ορίζει και η οποία δεν μπορεί να υπερβεί το τρίμηνο.
Αν η αρχή που υποχρεούται σε συμμόρφωση δεν συμμορφωθεί προς την απόφαση μέσα στην ταχθείσα προθεσμία, το τριμελές συμβούλιο βεβαιώνει τη μη συμμόρφωση της διοίκησης προς τη δικαστική απόφαση και προσδιορίζει ένα χρηματικό ποσό που πρέπει να καταβληθεί στον ενδιαφερόμενο, ως κύρωση για τη μη συμμόρφωση της διοίκησης προς τη δικαστική απόφαση.
Αν η παράλειψη συμμόρφωσης έγινε με σκοπό να προσπορίσει ο υπάλληλος στον εαυτό του ή σε άλλον παράνομο όφελος, τιμωρείται με την πειθαρχική ποινή της προσωρινής ή οριστικής παύσης.
Τέλος, στο άρθρο 232 Α ορίζεται ότι «1. Όποιος με πρόθεση δεν συμμορφώθηκε σε προσωρινή διαταγή δικαστή ή δικαστηρίου ή σε διάταξη δικαστικής αποφάσεως, με την οποία υποχρεώθηκε σε παράλειψη ή σε ανοχή ή σε πράξη που δεν μπορεί να γίνει από τρίτο πρόσωπο και η επιχείρησή της εξαρτάται αποκλειστικά από τη βούληση του, [...] τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6) μηνών, αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα με άλλη διάταξη».
Κρίναμε σκόπιμο να κάνουμε μια παράθεση των σχετικών νομοθετικών διατάξεων που αφορούν τόσο τις συνέπειες από την ακύρωση μιας διοικητικής πράξης, στην περίπτωσή μας της υπουργικής απόφασης για την αναδρομική περικοπή των μισθών των στρατιωτικών, όσο και τις συνέπειες από τη μη συμμόρφωσή της. Συνεπώς, ο νομοθέτης έχει προβλέψει και για τις δύο παραπάνω παραμέτρους. Βέβαια, αυτά πρέπει να τηρούνται και όχι να καταστρατηγούνται (Βλ. περίπτωση καθαριστριών του υπουργείου Οικονομικών).
(ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ 06/06/2014 – ΛΟΥΚΑΣ Θ. ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ Δικηγόρος & πρώην υφυπουργός Εθνικής Άμυνας - Σ.Λ.)
