Στοιχεία για τον τακτικό προϋπολογισμό του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (ΥΠΕΘΑ) για την περίοδο από το 2013 ως το 2016 έγιναν γνωστά προερ...
Στοιχεία για τον τακτικό προϋπολογισμό του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας
(ΥΠΕΘΑ) για την περίοδο από το 2013 ως το 2016 έγιναν γνωστά προερχόμενα
από την εισήγηση του ΥΠΕΘΑ προς το Υπουργείο Οικονομικών.
Τα στοιχεία ανταποκρίνονται στις γενικότερες προβλέψεις του
μεσοπρόθεσμου πλαίσιου δημοσιονομικής στρατηγικής για αυτό το χρονικό
διάστημα, του περίφημου «μνημονίου».
Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές τα όρια δαπανών για κάθε κατηγορία έχουν καθορισθεί με βάση δύο κριτήρια:
Σε ότι αφορά τις αποδοχές του προσωπικού για την περίοδο
2013-2016, έχει υιοθετηθεί και προτείνεται προς το Υπουργείο Οικονομικών
η ομαλή μείωση τους κατά το ύψος των σχετικών αποχωρήσεων, αφού
επιπρόσθετη μείωση στο ύψος των αποδοχών του εκτιμάται ότι θα επιφέρει
πλήγμα στο αξιόμαχο των Ενόπλων Δυνάμεων.
Σε ότι αφορά το ύψος των πιστώσεων του λειτουργικού
προϋπολογισμού που προτείνεται, αποτελεί το ΚΑΤΩΤΑΤΟ όριο που θα
επιτρέπει την εύρυθμη και απρόσκοπτη λειτουργία των Μονάδων των Ενόπλων
Δυνάμεων και κυρίως την αποφυγή δημιουργίας οφειλών.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι αμυντικές δαπάνες σε ετήσια βάση για την περίοδο μέχρι το 2016 διαμορφώνονται ως εξής:
>2011: 3.491,82
>2012: 3.714,99
>2013: 4.165,76
>2014: 3.811,96
>2015: 3.850,46
>2016: 3.840,11
>2012: 3.714,99
>2013: 4.165,76
>2014: 3.811,96
>2015: 3.850,46
>2016: 3.840,11
Αναλυτικά τα όρια δαπανών (σε εκατ. ευρώ) ανά κατηγορία έχουν ως εξής:
-α. Αποδοχές. Σύμφωνα με την εισήγηση η ετήσια εξέλιξη τους ανά έτος είναι η ακόλουθη:
>2011: 2.202,36
>2012: 2.146,91
>2013: 2.106,00
>2014: 2.054,70
>2015: 1.994,10
>2016: 1.983,70
>2012: 2.146,91
>2013: 2.106,00
>2014: 2.054,70
>2015: 1.994,10
>2016: 1.983,70
Σημειώνεται ότι στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι δαπάνες αυτής της
κατηγορίας αφορούν τη μισθοδοσία του στρατιωτικού προσωπικού, ενώ ένα
ποσό, που ανέρχεται σε 11 ως 14 εκατ. ευρώ το έτος αφορά διάφορες
πρόσθετες παροχές για το προσωπικό.
-β. Ασφάλιση, περίθαλψη, κοινωνική προστασία. Η ετήσια εξέλιξη τους ανά έτος είναι η ακόλουθη:
>2011: 51,22
>2012: 56,78
>2013: 56,80
>2014: 54,25
>2015: 53,25
>2016: 53,20
>2012: 56,78
>2013: 56,80
>2014: 54,25
>2015: 53,25
>2016: 53,20
Σε ετήσια βάση ποσό περίπου 1 ως 1,5 εκατ. ευρώ αφορά τις δαπάνες περίθαλψης.
-γ. Λειτουργικός προϋπολογισμός. Σε αυτή τη
κατηγορία περιλαμβάνονται οι αποκαλούμενες καταναλωτικές και λοιπές
δαπάνες (δηλαδή με άλλο λόγια οι μετακινήσεις, οι λειτουργικές δαπάνες
[καύσιμα, ανταλλακτικά, πυρομαχικά, κ.λπ.], προμήθειες, διάφορες άλλες
κατηγορίες δαπανών και φυσικά οι δαπάνες που αφορούν τη συμμετοχή της
χώρας μας στο ΝΑΤΟ). Η ετήσια εξέλιξη τους ανά έτος είναι η ακόλουθη:
>2011: 872,77
>2012: 808,31
>2013: 900,00
>2014: 900,00
>2015: 900,00
>2016: 900,00
>2012: 808,31
>2013: 900,00
>2014: 900,00
>2015: 900,00
>2016: 900,00
Η σταθεροποίηση του λειτουργικού προϋπολογισμού αποτελεί απόδειξη ότι
οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις έκαναν σημαντικά βήματα στην εξυγίανση
και τον εξορθολογισμό της λειτουργίας τους με σκοπό την εξοικονόμηση
πόρων προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. Το «κατώφλι» των 900
εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση, είναι όμως το ελάχιστο δυνατό επίπεδο δαπανών
χωρίς να επηρεάζεται η μαχητική τους ικανότητα. Αν απαιτηθεί, από την
εξέλιξη της γενικότερης οικονομικής κατάστασης, περαιτέρω μείωση αυτού
του ποσού, τότε ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΑ θα πρέπει να γίνουν ΠΕΡΙΚΟΠΕΣ στη Δομή
Δυνάμεων και τις οροφές των κύριων οπλικών συστημάτων.
-δ. Εξοπλιστικές δαπάνες. Η ετήσια εξέλιξη τους ανά έτος είναι η ακόλουθη:
>2011: 360,48
>2012: 700,00
>2013: 1.100,00
>2014: 800,00
>2015: 900,00
>2016: 900,00
>2012: 700,00
>2013: 1.100,00
>2014: 800,00
>2015: 900,00
>2016: 900,00
Τα ποσά αυτά, εάν εφόσον τελικά διατεθούν, και με
συνυπολογισμό των οικονομικών υποχρεώσεων από προηγούμενα προγράμματα,
θεωρούνται σχετικώς επαρκή για την υλοποίηση νέων εξοπλιστικών
προγραμμάτων, με την προϋπόθεση ότι θα αλλάξει εκ βάθρων τόσο η
φιλοσοφία και ο τρόπος υλοποίησης, όσο και η διαδικασία επιλογής –
προτεραιοποίησης των νέων προγραμμάτων και φυσικά η απειλή δεν θα
μεταβληθεί δραματικά. Σε ότι αφορά το πρώτο, εκ των ουκ άνευ είναι η
άμεση και ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ διασύνδεση τους με την εγχώρια αμυντική βιομηχανία.
Ζητούμενο πρέπει να είναι η ουσιαστική συμμετοχή και ει
δυνατόν η εμπλοκή σε κοινά ή και πολυεθνικά προγράμματα από την απαρχή
τους, δηλαδή από τη φάση σχεδίασης και ανάπτυξης. Όμως έχοντας
υπόψιν τις σημαντικές γεωπολιτικές αλλαγές που επιφέρει η ανακάλυψη (και
σταδιακή έναρξη της εκμετάλλευσης) των υποθαλάσσιων ενεργειακών πόρων
στην Ανατολική Μεσόγειο, είναι πασιφανές ότι επεκτείνει
γεωγραφικά και ποιοτικά τον ελληνοτουρκικό ανταγωνισμό, και κατά
συνέπεια οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις θα πρέπει να προχωρήσουν σε μία
δεύτερη μείζονα στρατηγική αναδιάταξη μετά το 1974, χωρίς μάλιστα τα
υπάρχοντα «μέτωπα» να κλείνουν.
Μερικές γενικές παρατηρήσεις
Λαμβάνοντας υπόψιν ότι οι αμυντικές δαπάνες της χώρας αποτελούν (και
υπολογίζονται) ως ποσοστό επί του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ), είναι αυτονόητο ότι η εισήγηση του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας για τον τακτικό προϋπολογισμό του, εξαρτάται ΑΜΕΣΑ από την πορεία της ελληνικής εθνικής οικονομίας.
Παράταση της οικονομικής ύφεσης, πέραν της αύξησης εκτός
ελέγχου του δημόσιου χρέους (που λογίζεται ως ποσοστό του ΑΕΠ), αυτόματα
θα σημαίνει μεγαλύτερη πίεση (και μείωση) στις αμυντικές δαπάνες.
Σε κάθε περίπτωση, τα επόμενα χρόνια, απαντήσεις (με την έννοια των
πολιτικών επιλογών) θα πρέπει να δοθούν σε σειρά από καίρια γενικά και
ειδικά ζητήματα.
Στα πρώτα σαφώς αναφέρονται στην Εθνική Στρατηγική και τους αντικειμενικούς σκοπούς της χώρας. Θα πρέπει με άλλα λόγια να αποφασίσουμε ποιοι είμαστε και τι ρόλο έχουμε στο διεθνές περιβάλλον, που θέλουμε να πάμε και ποια είναι τα ζωτικά μας συμφέροντα. Η ανακήρυξη της ελληνικής αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (ΑΟΖ), θέμα που τα τελευταία δύο χρόνια έχει έλθει στο προσκήνιο, αποτελεί σαφώς μεγάλη ευκαιρία και υποχρέωση για τη χώρα, εμπεριέχει όμως και ευθύνες,
με την έννοια ότι η δράση των εγνωσμένων αντίρροπων με τα ελληνικά
ζωτικών συμφερόντων στην περιοχή (Τουρκία) δημιουργεί νέες προκλήσεις
ασφάλειας. Οι οποίες για να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά απαιτούν ΕΠΕΝΔΥΣΗ στη στρατιωτική ισχύ της χώρας.
Σε ότι αφορά τα ειδικότερα ζητήματα, χαρακτηριστικότερο ίσως παράδειγμα αποτελούν οι δαπάνες για το προσωπικό (αποδοχές). Σήμερα, που οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις μπορούν να χαρακτηριστούν ως «ημι-επαγγελματικές», τα έξοδα για τις αποδοχές του προσωπικού ανέρχονται περίπου στο 60% του συνόλου τους.
Το προαναφερθέν βασικό κριτήριο σχετικά με την εξέλιξη τους (η ομαλή
μείωση τους κατά το ύψος των σχετικών αποχωρήσεων), συνεπάγεται ότι οι
προσλήψεις νέου μόνιμου (επαγγελματικού) στρατιωτικού προσωπικού για τον
υπόψιν διάστημα αν δεν μηδενισθούν θα μειωθούν σημαντικά. Κατά συνέπεια
η πλήρωση των προβλεπόμενων οροφών θα πρέπει να γίνει από χαμηλού οικονομικού κόστους προσωπικού, που είναι οι στρατεύσιμοι. Δηλαδή με άλλα λόγια το θέμα της θητείας θα πρέπει να τεθεί σε δημόσια συζήτηση εκ νέου.
Στη γενικευμένη
κρίση που ζούμε η λύση δεν βρίσκεται σε επίπλαστα διλήμματα
(«μνημονιακοί» – «αντιμνημονιακοί»), αλλά στη μελέτη, εκπόνηση και
υλοποίηση ενός συνολικού σχεδίου για τη χώρα. Αν και σήμερα δεν είμαστε
ικανοί να το συζητήσουμε και να το αποφασίσουμε είμαστε άξιοι της μοίρας
μας….