ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΙ ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΕΣ

Ο «Π» ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΟ ΠΟΡΙΣΜΑ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ Έκαναν... ότι δεν έπρεπε να κάνουν Κανένας κανόνας και καμία οδηγία για την ασφαλή φύλαξη...

Ο «Π» ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΟ ΠΟΡΙΣΜΑ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ

Έκαναν... ότι δεν έπρεπε να κάνουν

Κανένας κανόνας και καμία οδηγία για την ασφαλή φύλαξη και εναποθήκευση πυρομαχικών δεν τηρήθηκαν στην περίπτωση των 98 εμπορευματοκιβωτίων που βρισκόντουσαν εκτεθειμένα για δυόμισι χρόνια σε υπαίθριο χώρο της Ναυτικής Βάσης Ευάγγελος Φλωράκης. Ως εκ τούτου ήταν θέμα χρόνου το πότε θα μας έβρισκε το κακό. Έμελλε να μας βρει το ξημέρωμα της 11ης Ιουλίου σκορπώντας το θάνατο και την καταστροφή.

Η πιο πάνω διαπίστωση είναι ίσως η πρώτη που γίνεται από ειδικούς οι οποίοι κλήθηκαν από τις αρχές της Δημοκρατίας να διερευνήσουν τα αίτια της έκρηξης. Πρόκειται συγκεκριμένα για την έκθεση που ετοίμασε δεκαμελής ομάδα Ελλαδιτών εμπειρογνωμόνων και υποβλήθηκε δύο μέρες μετά την τραγωδία. Δηλαδή την Τετάρτη, 13 Ιουλίου. Η έκθεση αυτή βρίσκεται στα χέρια των ανακριτών.

Με διαταγή ΓΓΕΘΑ
Ο «Π» εξασφάλισε αντίγραφο αυτής της 10σέλιδης έκθεσης, στην οποία γίνονται οι πλέον σοβαρές διαπιστώσεις ως προς τον επιπόλαιο και επικίνδυνο τρόπο διαχείρισης και φύλαξης του κατασχεθέντος φορτίου. Συγκεκριμένα, κατόπιν διαταγής του ΓΕΕΘΑ το πρωί της μοιραίας Δευτέρας, 11 Ιουλίου συστάθηκε στην Ελλάδα «μικτή ομάδα εργασίας» αποτελούμενη από τους Ι. Δρυμούση πλοίαρχο, Α. Βλαχάκη αστυνομικό υποδιευθυντή, Χ. Καλογερόπουλο επιπυραγό, Α. Αντωνιάδη σμηναγό, Χ. Παναγιωτόπουλο αστυνόμο Β΄, Δ. Δημακογιάννη υποπυραγό, Κ. Ιωσηφίδη ανθυπολοχαγό, Β. Νίτσα ανθυπολοχαγό, Λ. Νταλαχάνη ανθυποσμηναγό και  Κ. Μπουγιούκο αρχικελευστή, με οδηγίες τη διερεύνηση των συνθηκών «του σοβαρού συμβάντος της έκρηξης που έλαβε χώρα εντός των εγκαταστάσεων της Ναυτικής Βάσης Ευάγγελος Φλωράκης». Η ομάδα αυτή έφθασε αυθημερόν στην Κύπρο με C 130 της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας και το απόγευμα της ίδιας μέρας επισκέφθηκε το χώρο του ατυχήματος. Την Τρίτη, 12 Ιουλίου η ίδια ομάδα εργασίας «εκτέλεσε αυτοψία στον τόπο της έκρηξης».

421 τόνοι ΤΝΤ
Στη σελίδα 3 της έκθεσής του, μεταφέρεται η αναλογία της έκρηξης σε αντιστοιχία με το ισχυρό εκρηκτικό της τρινίτρο-τολουόλης, της ΤΝΤ.

«Μετρήθηκε κρατήρας διαμέτρου περίπου 60 m και βάθους περίπου 15 m. Σύμφωνα με τον θεωρητικό τύπο... (γίνεται παραπομπή σε σχετικό εγχειρίδιο) το βάρος της εκρηκτικής ύλης σε αντιστοιχία ΤΝΤ για τη δημιουργία κρατήρα 60 m ήταν 421.875 κιλά (περίπου 421 τόνοι)», αναφέρεται επί λέξει.

Ωστόσο τα σημαντικά και ενδιαφέροντα ως προς τον απαράδεκτο τρόπο φύλαξης των δεκάδων εμπορευματοκιβωτίων με τις λογιών- λογιών πυρίτιδες, παρατίθενται στην ανάλυση των αιτίων που δημιούργησαν την εστία φωτιάς στο προβληματικό κοντέινερ αλλά και στην απουσία μέτρων ασφαλείας για το σύνολο του φορτίου.

Δεν τηρήθηκε τίποτα
Επισημαίνεται μεταξύ άλλων ότι:
Για την επιλογή του χώρου εναπόθεσης-φύλαξης των υπόψη εκρηκτικών υλών έπρεπε να είχε ληφθεί υπόψη το κριτήριο Q-D Quantity-Distance (απόσταση ασφαλείας ζωτικών περιοχών επηρεαζόμενες από την έκρηξη) το οποίο για τη συγκεκριμένη περίπτωση εκτιμάται ότι είναι περίπου τα 7,5 χιλιόμετρα, κατά παράβαση των σχετικών κανονισμών (σ.σ. παρατίθενται).
Τα εμπορευματοκιβώτια στοιβάχτηκαν όλα μαζί χωρίς να υπάρχουν οι απαραίτητοι διάδρομοι ανάμεσα τους, που θα επέτρεπαν τη διενέργεια των προβλεπόμενων επιθεωρήσεων, από αρμόδιο προσωπικό σύμφωνα με τον σχετικό κανονισμό (σ.σ. παρατίθεται).Το γεγονός αυτό μεγιστοποίησε την πιθανότητα του φαινομένου της εκ συμπαθείας έκρηξης.

Τα εμπορευματοκιβώτια, στα οποία ήταν εναποθηκευμένα οι εκρηκτικές ύλες, βρίσκονταν εκτεθειμένα στις καιρικές και περιβαλλοντολογικές συνθήκες από την ημερομηνία παραλαβής τους μέχρι και την ημέρα όπου έλαβε χώρα το συμβάν, χωρίς να εξασφαλίζονται ικανοποιητικές συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας.

Σύμφωνα με τον σχετικό κανονισμό (σ.σ. παρατίθεται) ο μέγιστος χρόνος αποθήκευσης πυρομαχικών σε container δεν πρέπει να υπερβαίνει το χρονικό διάστημα των ενενήντα (90) ημερών και αυτό κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις.

Η εναποθήκευση στη ζώνη εσωτερικού (όρχοι οχημάτων, αποθήκες, διοικητικές εγκαταστάσεις) δεν είναι επιθυμητή ούτε απαραίτητη. Είναι νοητή μόνο ως προσωρινή λύση.

Δεν έπρεπε να είχαν εναποθηκευτεί στην ύπαιθρο, στερεά προωθητικά, πυροτεχνήματα, ευπαθή πυρομαχικά  και ποσότητες λίαν ισχυρών εκρηκτικών με βάση και πάλι σχετικό κανονισμό.
Ιδιαίτερη φροντίδα επιβάλλεται κατά την εναποθήκευση εκρηκτικών υλών, μελανής πυρίτιδας (σ.σ. υπήρχε στα εμπορευματοκιβώτια), τροχιοδεικτικών συνθέσεων ή πυροτεχνημάτων. Τα είδη αυτά είναι λίαν ευαίσθητα στην επίδραση της υγρασίας και των υψηλών θερμοκρασιών, με βάση και πάλι τον σχετικό κανονισμό.

Οι πυροσβέστες
Άκρως δεικτική και για τις ευθύνες της ηγεσίας της Πυροσβεστικής υπηρεσίας, η οποία ενημερώθηκε για το περιεχόμενο των εμπορευματοκιβωτίων και κυρίως για το προβληματικό κοντέινερ σε επιτόπια επίσκεψη δύο στελεχών της στις 6 Ιουλίου, είναι και οι υποδείξεις των Ελλαδιτών εμπειρογνωμόνων ως προς τα μέτρα που δεν τηρήθηκαν κατά την επιχείρηση κατάσβεσης. Και αυτό γιατί, ως γνωστό, το κλιμάκιο της ΕΜΑΚ που έφθασε στο χώρο του συμβάντος στις 4:42 π.μ. της Δευτέρας, 11 Ιουλίου (με δύο οχήματα) δεν γνώριζε ότι επρόκειτο για πυρομαχικά.

Αντιγράφουμε από τη σχετική ανάλυση:
«Εάν η πυρκαγιά εξερράγη σε αποθήκη περιέχουσα ισχυρά εκρηκτικά, τα πυροσβεστικά μέσα πλησιάζουν αλλά παραμένουν σε απόσταση 1.000 ποδών εφ' όσον η ποσότητα των εκρηκτικών υλών δεν υπερβαίνει τις 50.000 λίβρες ή αναλόγως σε μεγαλύτερη απόσταση άνω των 2.000 ποδών για ποσότητα εκρηκτικών υλών έως 100.000 λιβρών μέχρις ότου εκραγούν τα πυρομαχικά. Οι πυροσβεστικές δυνάμεις, προσωπικό και αντλίες προστατεύονται και δεν εκτίθενται ασκόπως στον κίνδυνο. Ισχυρά εκρηκτικά, εγκιβωτισμένα δυνατόν να κατακαούν συνήθως αμέσως, δυνατόν όμως να εκραγούν. Μελανή πυρίτιδα, φωτιστικά βλήματα, στερεά προωθητικά και μη εγκιβωτισμένα προωθητικά γεμίσματα εκρήγνυνται ή κατακαίονται τόσον ταχέως ώστε δεν υφίστανται περιθώριο χρόνου προς διάσωση της αποθήκης».

Παρατίθεται και πάλι ο σχετικός κανονισμός, ενώ σημειώνεται ότι η ποσότητα των πυρομαχικών που περιείχαν τα εμπορευματοκιβώτια ήταν δεκάδες φορές περισσότερο των 50 χιλιάδων λιβρών.

Η νιτροκυτταρίνη
Αναφορικά με το περιεχόμενο των εμπορευματοκιβωτίων οι ειδικοί εξ Ελλάδος επισημαίνουν, (αφού τους παρατέθηκαν και τα στοιχεία που υπήρχαν από τον αρχικό έλεγχο του φορτίου) ότι «πρόκειται περί προωθητικών γεμισμάτων απλής, διπλής, τριπλής βάσης, που χρησιμοποιούνται σε πυρομαχικά φορητού οπλισμού, όλμων πυροβόλων και ρουκετών. Η σύσταση των άκαπνων πυρίτιδων είναι ποικιλόμορφη και περιλαμβάνει βασικά και δευτερεύοντα συστατικά. Τα βασικά συστατικά αποτελούν το 90% της συνολικής μάζας της πυρίτιδας και είναι νιτροκυτταρίνη, νιτρογλυκερίνη, νιτρογουανιδίνη (πικρίτης). Τα δευτερεύοντα συστατικά προστίθενται σε μικρές ποσότητες ανάλογα με τον τύπο της πυρίτιδας για την επίτευξη συγκεκριμένων επιθυμητών ιδιοτήτων και είναι ζελατινοποιητικές ουσίες, σταθεροποιητές, αντιφλόγες κλπ».
Σε σχέση με τη θερμοκρασία αναφλέξεως των πυρίτιδων, αυτές, όπως επισημαίνεται, θα πρέπει να θερμανθούν σε μία ορισμένη θερμοκρασία.

Αυτό που εξάγεται με ευκολία από το πόρισμα της δεκαμελούς επιτροπή, είναι ότι πέραν από την καύση της πυρίτιδας υπήρξαν υλικά τα οποία οδήγησαν στην εκπυρσοκρότηση. Δηλαδή στη βίαιη έκρηξη που σημειώθηκε στις 5:50 π.μ. και σκόρπισε το θάνατο και τη μεγάλη καταστροφή. Πρόκειται για υλικά –και πάλι πυρίτιδες- που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για προώθηση διατρητικών-αντιαρματικών βλημάτων. Στη σελίδα 2 της έκθεσης όπου γίνεται ειδική αναφορά στο περιεχόμενο των εμπορευματοκιβωτίων, οι Ελλαδίτες ειδικοί καταγράφουν στην αρχή αρχή:
Τις πυρίτιδες για 122mm, 125mm και 130mm καθώς,
Και τη μονό-διάτρητη πυρίτιδα (τύπου μακαρόνι) μήκους άνω των 30 cm.
Το συμπέρασμά τους είναι ότι αυτό που προκάλεσε τη βίαιη έκρηξη ήταν οι ποσότητες των πιο πάνω πυρίτιδων, οι οποίες είχαν προορισμό την κατασκευή διατρητικών-αντιαρματικών βλημάτων.

«Γενικώς μία εκρηκτική ύλη δύναται να κατακαεί ή να καταλήξει σε βίαιη καύση ή εκπυρσοκρότηση αναλόγως της φύσεως και των συνθηκών καύσεως αυτής. Στη περίπτωση των βραδύκαυστων εκρηκτικών υλών όπως της μελανής πυρίτιδας και των πυροτεχνικών συνθέσεων το αποτέλεσμα είναι μόνο βίαιη κατάκαυση. Στις προωθητικές εκρηκτικές ύλες από εξαιτίας της νιτροκυτταρίνης λαμβάνει χώρα κατάκαυση αλλά όταν ο περιορισμός (σ.σ. του χώρου στον οποίο βρίσκονται αποθηκευμένες) είναι σημαντικός το τελικό αποτέλεσμα είναι εκπυρσοκρότηση», αναφέρεται στην έκθεση.

Τα συμπεράσματα των Ελλαδιτών εμπειρογνωμόνων
Λαμβανομένης υπόψη της αυτοψίας που διενεργήθηκε και των πληροφοριών που παρασχέθηκαν στην ομάδα εργασίας, τα μέλη της κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι:

Τα αίτια δημιουργίας της εστίας φωτιάς μέσα στο container ήταν η αλλοίωση, αποσταθεροποίηση και αποσύνθεση των πυρίτιδων που είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ποσότητας πτητικών αερίων που συνεχώς αυξάνονταν. Σταδιακά λόγω αύξησης της θερμοκρασίας αυξήθηκε και η πίεση εντός του container με αποτέλεσμα τόσο τη διόγκωση των τοιχωμάτων όσο και την έναρξη της καύσης με την επίτευξη της θερμοκρασίας ανάφλεξης (αυτανάφλεξη) των εν λόγω αερίων. Στην συνέχεια λόγω ανάπτυξης υψηλών θερμοκρασιών στον περιβάλλοντα χώρο ξεκίνησε και επιταχύνθηκε η αποσύνθεση και εν συνεχεία αυτανάφλεξη των πυρίτιδων και στα υπόλοιπα containers.

Και δεν τηρήθηκαν τα προβλεπόμενα μέτρα ασφαλείας, εναποθήκευσης και συντήρησης του εν λόγω εκρηκτικού φορτίου καθώς:

1. Δεν εφαρμόσθηκαν οι Κανονισμοί Εναποθήκευσης Πυρομαχικών κυρίως ως προς την επιλογή του χώρου εναπόθεσης - φύλαξης των υπόψη εκρηκτικών υλών. Τα εμπορευματοκιβώτια στοιβάχτηκαν όλα μαζί χωρίς να υπάρχουν οι απαραίτητοι διάδρομοι ανάμεσα τους που θα επέτρεπαν την επιθεώρησή τους.

2. Δεν τηρήθηκαν τα κριτήρια Q-D (Επηρεασμός Ζωτικών Περιοχών από Έκρηξη).

3. Δεν λήφθηκε σοβαρά υπόψη το συμβάν διόγκωσης του container που εντοπίσθηκε από το προσωπικό της ναυτικής βάσης τη Δευτέρα, 04/07/2011. Η έκρηξη αποτράπηκε λόγω της διάνοιξης της θύρας του container, που είχε ως αποτέλεσμα την αποτόνωση των αερίων που είχαν δημιουργηθεί από την αλλοίωση της εκρηκτικής ύλης.

4. Δεν ακολουθήθηκαν/ τηρήθηκαν οι κανόνες και οι διαταγές που προβλέπουν την εκκένωση προσωπικού και μέσων σε περίπτωση πυρκαγιάς σε χώρους που φυλάσσονται πυρομαχικά.

Πηγή: Εφημερίδα «ΠΟΛΙΤΗΣ»

ΣΩΤΗΡΗΣ ΠΑΡΟΥΤΗΣ

21/07/2011 - 18:04

http://www.politis-news.com/cgibin/hweb?-A=210215&-V=articles