ΠΑΥΛΟΣ ΞΑΝΘΟΥΛΗΣ Στον αέρα τινάζουν οι Τούρκοι στρατηγοί την εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης στα κατεχόμενα, ασκώντας, σύμ...
ΠΑΥΛΟΣ ΞΑΝΘΟΥΛΗΣ
Στον αέρα τινάζουν οι Τούρκοι στρατηγοί την εγκατάσταση
μονάδας αφαλάτωσης στα κατεχόμενα, ασκώντας, σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ»,
«βέτο» στο έργο που επρόκειτο να χρηματοδοτήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση με 27,5
εκατομμύρια ευρώ. Η πρωτοφανής ενέργεια του τουρκικού στρατού εκδηλώθηκε λόγω
της κατακύρωσης της προσφοράς ανέγερσης της μονάδας αφαλάτωσης, σε κονσόρτσιουμ
στο οποίο συμμετέχει και ελληνοκυπριακή εταιρεία (Caramondani desalination
plantLΤD), ενώ όπως πληροφορούμαστε, το επιχείρημα που προβλήθηκε από τις
δυνάμεις κατοχής είναι ότι η εν λόγω ελληνοκυπριακή εταιρεία «θα αποκτούσε
πρόσβαση σε στρατιωτική ζώνη» που γειτνιάζει με το έργο, στο Συριανοχώρι…
Οι
ίδιες πληροφορίες του «Φ» αναφέρουν ότι τα τερτίπια του τουρκικού στρατού
ενδέχεται να αφήσουν για άλλη μια φορά «απομονωμένους» τους Τουρκοκυπρίους αλλά
και άνυδρους, καθώς η Κομισιόν ενημέρωσε ήδη την Επιτροπή Προϋπολογισμών του
Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ότι «το έργο κινδυνεύει να τερματιστεί» (βλέπε
φωτοτυπία 1). Ως αποτέλεσμα και κατόπιν εισήγησης της Κομισιόν, η αρμόδια
Επιτροπή της Ευρωβουλής αποφάσισε ήδη να μην εκταμιεύσει την πρώτη δόση των
κονδυλίων, ύψους 7,5 εκατομμυρίων ευρώ που είχαν προβλεφθεί για το 2011, και να
μεταθέσει το ποσό αυτό σε άλλες ευρωπαϊκές δράσεις. Στο σημείωμα που συνοδεύει
την απόφαση που λήφθηκε, προβάλλεται ως αιτιολογία «το ιδιάζον πολιτικό και
νομικό περιβάλλον» στο βόρειο τμήμα της Κύπρου, χωρίς ωστόσο να δίνονται
περισσότερες λεπτομέρειες για τον ρόλο που διαδραμάτισε το κατοχικό καθεστώς.
Κάπως πιο διαφωτιστική, είναι η έκθεση που ετοίμασε η
Κομισιόν για τη χρηματοδότηση των Τουρκοκυπρίων (βλέπε φωτοτυπία 2), στο
πλαίσιο της οποίας αναφέρεται ότι «τον Οκτώβριο του 2010, εισήχθησαν
απαγορεύσεις στην πρόσβαση, οι οποίες καθυστέρησαν την ολοκλήρωση της πρώτης
φάσης και θέτουν σε αμφισβήτηση τη συνέχιση του» έργου, φωτογραφίζοντας
ενδεχομένως τις ευθύνες του κατοχικού καθεστώτος, χωρίς ωστόσο να υπάρχει ρητή
αναφορά προς αυτή την κατεύθυνση.
Η πρωτοφανής παρέμβαση του τουρκικού στρατού στην
εγκατάσταση αναπτυξιακού έργου με ευρωπαϊκά κονδύλια, έχει αφετηρία τον
Αύγουστο του 2009, όταν η κοινοπραξία εταιρειών, Cadaqua (Ισπανία) και
Caramondani desalination plantLΤD (Κύπρος) κέρδισαν τον διαγωνισμό που
προκήρυξε η Κομισιόν για δημιουργία μονάδας αφαλάτωσης στο κατεχόμενο τμήμα της
Κύπρου. Ήταν η πρώτη φορά που ελληνοκυπριακή εταιρεία θα συμμετείχε σε έργο που
χρηματοδοτούσε η Ευρωπαϊκή Ένωση στα κατεχόμενα, με κονδύλια συνολικού ύψους
27,5 εκατομμυρίων ευρώ, στο πλαίσιο της χρηματοδότησης της Κοινότητας για την
ανάπτυξη της Τουρκοκυπριακής κοινότητας.
Η σύμβαση υπογράφηκε τον Δεκέμβριο του 2009, αλλά η
συμμετοχή της ελληνοκυπριακής εταιρείας στην εγκατάσταση της μονάδας αφαλάτωσης
προκάλεσε δυσφορία στο κατοχικό καθεστώς, το οποίο αναζητούσε προσχήματα για να
τορπιλίσει το έργο. Το αντλιοστάσιο θα εγκαθίστατο σε παραθαλάσσιο σημείο, ως
είθισται, και το εργοστάσιο στο Συριανοχώρι (Μόρφου), περιοχή που φέρεται να
γειτνιάζει με στρατιωτική ζώνη, κάτι που χρησιμοποίησε ως πρόσχημα ο κατοχικός
στρατός, δυναμιτίζοντας ουσιαστικά την ανέγερση της μονάδας αφαλάτωσης.
Η Κομισιόν είχε φροντίσει να περιλάβει στο συμβόλαιο ρήτρα
αναστολής, προκειμένου να παραχωρηθεί χρόνος και να δοθούν διαβεβαιώσεις από
την Τουρκοκυπριακή κοινότητα «για ελεύθερη και χωρίς περιορισμούς πρόσβαση» της
κοινοπραξίας εταιρειών στα σημεία εγκατάστασης της μονάδας αφαλάτωσης. Όπως δε
επισημαίνει η ίδια η Κομισιόν, οι διαβεβαιώσεις αυτές δόθηκαν τον Αύγουστο του
2010, αλλά τον Οκτώβριο του 2010 «εισήχθησαν απαγορεύσεις» που απέτρεψαν την
ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του έργου και θέτουν εν αμφιβόλω τη συνέχισή του.
Πέραν της πολιτικής πτυχής των παρεμβάσεων του κατοχικού
καθεστώτος, οι οποίες κλείνουν την πόρτα σε ευρωπαϊκό έργο ανάπτυξης της
τουρκοκυπριακής κοινότητας, με πρόφαση την ασφάλεια των στρατιωτικών ζωνών στο
ψευδοκράτος, γίνεται κατανοητό ότι υπάρχει και ένα δεύτερο ζήτημα. Αυτό της
ζημιάς που προφανώς έχει υποστεί η κοινοπραξία των εταιρειών Cadaqua και
Caramondani desalination plantLΤD από τις απαγορεύσεις που επιβλήθηκαν.
Άλλωστε, όπως συνάγεται ευθέως από την έκθεση της Κομισιόν, οι εν λόγω
απαγορεύσεις, οι οποίες μόνο από το κατοχικό καθεστώς θα μπορούσαν να έχουν
επιβληθεί, αποστέρησαν τη δυνατότητα εκπλήρωσης της πρώτης φάσης του έργου,
θέτοντας σε κίνδυνο και τη συνέχισή του. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι δύο
εταιρείες κάνουν σκέψεις για να προσφύγουν στη δικαιοσύνη λόγω της ζημιάς που
υπέστησαν. Εάν υλοποιηθούν αυτές οι σκέψεις, τότε η ενδεχόμενη υποβολή
προσφυγής θα πρέπει εκ των πραγμάτων να στραφεί εναντίον της Κομισιόν, με την
οποία έχει υπογραφεί η σύμβαση για την ανάθεση και εκτέλεση του έργου
εγκατάστασης της μονάδας αφαλάτωσης.
Τούρκοι στρατηγοί απομονώνουν τους Τ/κ
Η κίνηση του κατοχικού στρατού να μπλοκάρει την εγκατάσταση
μονάδας αφαλάτωσης στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου, λόγω συμμετοχής ε/κ
εταιρείας στο έργο και με πρόσχημα ότι το έργο γειτνιάζει με στρατιωτική ζώνη,
καταδεικνύει περίτρανα ότι η ευθύνη της όποιας απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων
οφείλεται στην κατοχή της Κύπρου και στις αποφάσεις που δρομολογεί ο τουρκικός
στρατός στο ψευδοκράτος. Οι Τούρκοι στρατηγοί και το υποτελές προς την Τουρκία
ψευδοκράτος, έκλεισαν την πόρτα στην ανάπτυξη της τουρκοκυπριακής κοινότητας
και είπαν «όχι» στην παραχώρηση πρόσβασης για εγκατάσταση της μονάδας
αφαλάτωσης, αδιαφορώντας προφανώς για τα ευρωπαϊκά κονδύλια 27,5 εκατομμυρίων
ευρώ που πρόσφερε απλόχερα η Ε.Ε για να διασφαλίσει ότι οι Τ/κ δεν θα μείνουν
άνυδροι. Η στάση που επέδειξε το κατοχικό καθεστώς, αποτελεί ένα ισχυρό χαρτί
στα χέρια της Λευκωσίας, η οποία οφείλει επιτέλους να ενεργοποιηθεί,
προκειμένου να ανατρέψει την αρνητική εικόνα που έχει εμπεδωθεί στις Βρυξέλλες,
χρεώνοντας την «απομόνωση» των Τ/κ στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Διπλή ομολογία από Κομισιόν Η Κομισιόν ομολογεί σε δύο
διαφορετικά κοινοτικά έγγραφα την εισαγωγή περιορισμών στην εγκατάσταση της
μονάδας αφαλάτωσης στο κατεχόμενο Συριανοχώρι, σημειώνοντας μάλιστα ότι το όλο
έργο «κινδυνεύει να τερματιστεί». Οι εν λόγω «περιορισμοί», βαραίνουν προφανώς
το κατοχικό καθεστώς και τους Τούρκους στρατηγούς, οι οποίοι είναι άλλωστε και
οι μόνοι που θα μπορούσαν να ανατρέψουν την πορεία εγκατάστασης της μονάδας από
την κοινοπραξία της ισπανικής εταιρείας Cadaqua και της ελληνοκυπριακής
Caramondani desalination plantLΤD, οι οποίες είχαν κερδίσει τον διαγωνισμό της
Κομισιόν. Ειδικότερα, τα δύο έγγραφα αναφέρουν:
1Το πρώτο έγγραφο, αποτελεί έκθεση της Κομισιόν για τη
χρηματοδότηση της Τουρκοκυπριακής κοινότητας, η οποία επισημαίνει: «Η σύμβαση
για την κατασκευή μονάδας αφαλάτωσης θαλασσινού νερού στο Συριανοχώρι/Κumkoy
υπεγράφη τον Δεκέμβριο του 2009 με μια ρήτρα αναστολής ώστε να παρασχεθεί
χρόνος για την εξασφάλιση από τους Τουρκοκύπριους επαρκούς διασφάλισης,
καταρχήν για ελεύθερη και απεριόριστη πρόσβαση στον χώρο και κατά δεύτερον για
τη συμβολή τους στην ομαλή, αποδοτική και αποτελεσματική εφαρμογή.
Αφού λάβαμε αυτές τις διαβεβαιώσεις, η ρήτρα αναστολής ήρθη
τον Αύγουστο του 2010 με την έναρξη της πρώτης φάσης της σύμβασης, η οποία
περιλαμβάνει πιλοτικές δοκιμές και λεπτομερή σχεδιασμό. Ωστόσο, τον Οκτώβριο
του 2010, εισήχθησαν περιορισμοί στην πρόσβαση, οι οποίοι καθυστέρησαν την
ολοκλήρωση της πρώτης φάσης και έθεσαν υπό αμφισβήτηση τη συνέχισή της».
2Το δεύτερο έγγραφο καταρτίστηκε μετά από εισήγηση της
Κομισιόν προς την Επιτροπή Προϋπολογισμών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με
αποτέλεσμα να μην διατεθούν τα πρώτα 7,5 εκατομμύρια ευρώ που επρόκειτο να
εκταμιευθούν το 2011 για την εγκατάσταση της μονάδας αφαλάτωσης συνολικού
κόστους 27,5 εκατομμυρίων ευρώ. Στο έγγραφο αυτό αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Η
υλοποίηση ενός μεγάλου έργου ‘κατασκευή μονάδας αφαλάτωσης νερού’ υπό το
πρόγραμμα χρηματοδοτικής στήριξης για την ενθάρρυνση της τουρκοκυπριακής
κοινότητας, με συνολικό ύψος σύμβασης 27,5 εκατομμύρια ευρώ, αντιμετωπίζει
ορισμένες δυσκολίες εξαιτίας του ιδιάζοντος πολιτικού και νομικού περιβάλλοντος
στο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Το έργο διατρέχει τον κίνδυνο να τερματιστεί από
την Κομισιόν. Το ύψος των πιστώσεων που προβλέπονται για το έργο αυτό το 2011
δεν θα χρησιμοποιηθούν. Ως εκ τούτου, 7,5 εκατομμύρια ευρώ είναι διαθέσιμα για
αναδιάταξη (redeployment)», καταλήγει το έγγραφο, προκειμένου δηλαδή να
παραχωρηθούν για άλλες ευρωπαϊκές δράσεις.
ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ 19/06/2011
