• Αποτελέσματα συγκριτικής έρευνας καταδεικνύουν τα ελλείμματα έμψυχου δυναμικού και πολιτικής... • «Στους νέους στρατιώτες ως επί το ...
• Αποτελέσματα συγκριτικής έρευνας καταδεικνύουν τα ελλείμματα έμψυχου δυναμικού και πολιτικής...
• «Στους νέους στρατιώτες ως επί το πλείστον δεν απονέμονται πια κύριες ειδικότητες και με αυτό το σύστημα θητείας και εκπαίδευσης δεν υπάρχει πλέον εκπαιδευμένη εφεδρεία. Δηλαδή, ο κύριος κορμός των εφέδρων που επιστρατεύονται είναι παντελώς ανεκπαίδευτοι και χωρίς κύρια ειδικότητα»
• «Στους νέους στρατιώτες ως επί το πλείστον δεν απονέμονται πια κύριες ειδικότητες και με αυτό το σύστημα θητείας και εκπαίδευσης δεν υπάρχει πλέον εκπαιδευμένη εφεδρεία. Δηλαδή, ο κύριος κορμός των εφέδρων που επιστρατεύονται είναι παντελώς ανεκπαίδευτοι και χωρίς κύρια ειδικότητα»
Το τεράστιο θέμα της εφεδρείας των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, με το οποίο έχει πλειστάκις ασχοληθεί η στήλη, αναδεικνύει με μία εμπεριστατωμένη και τεκμηριωμένη μελέτη του το... Ινστιτούτο Μελετών Άμυνας και Ασφάλειας, ο μοναδικός ίσως φορέας παραγωγής στρατηγικής σκέψεως και αναλύσεων στρατιωτικών και θεμάτων ασφαλείας στην Ελλάδα, ο οποίος είναι γνωστός στους ασχολούμενους με τον τομέα της άμυνας για τον επαγγελματισμό και την ποιότητα των κατά καιρούς εκδιδόμενων εργασιών του.
Το 43 σελίδων πόνημα (Κείμενο Εργασίας 22), με θέμα «Σύγχρονες Δυνάμεις Εφεδρείας» που εξεδόθη στις 11 Απριλίου, και υπογράφει ο Ταξίαρχος (ΤΘ) ε.α. Πολυχρόνης Ναλμπάντης (Mphil), ασχολείται σε βάθος με το θέμα της εφεδρείας σε διάφορες χώρες (Αγγλία, Γαλλία, Ισπανία, Ελβετία, Ισραήλ, ΗΠΑ κ.ά.), περιγράφοντας επαρκώς τα υφιστάμενα συστήματα στις συγκεκριμένες χώρες, για να καταλήξει στο τέλος στο σύστημα που ακολουθείται στην Ελλάδα.
Ο περιορισμένος χώρος της εφημερίδας δεν επιτρέπει μία επαρκή παρουσίαση των στοιχείων της μελέτης, η οποία ξεκινά με την απλή λογική παραδοχή ότι «η παραγωγή άρτιας εκπαιδευμένης και εκπαιδευόμενης εφεδρείας είναι ένα θέμα που απασχολεί όλες τις στρατιωτικές δυνάμεις ανά τον κόσμο, οι οποίες, για οικονομικούς λόγους, είναι αναγκασμένες να διατηρούν περιορισμένες ενεργούς ένοπλες δυνάμεις και βασίζονται σε περίπτωση κρίσεως ή πολέμου στην επιστράτευση των εφέδρων», επισημαίνοντας λίγο μετά ότι «η ύπαρξη εφεδρικών δυνάμεων επιτρέπει σε ένα έθνος να μειώσει τις στρατιωτικές δαπάνες σε περίοδο ειρήνης, διατηρώντας παράλληλα μία ισχυρή στρατιωτική δύναμη έτοιμη για πόλεμο».
Οργάνωση
Στα παραδείγματα του συστήματος εφεδρείας άλλων χωρών που ανέφερε ο συντάκτης του πονήματος, οι αυταπόδεικτες αυτές έννοιες είναι σε πλήρη εφαρμογή. Στο αγγλικό, για παράδειγμα, σύστημα (περιγράφονται πλήρως το σύστημα, η οργάνωση, η εκπαίδευση και οι αποστολές), η οργανωμένη και επαρκώς εκπαιδευμένη εφεδρεία προβλέπεται από τον νόμο (που εφαρμόζεται), καθώς και η διάθεση του 1,3% του αμυντικού προϋπολογισμού για τη διατήρησή της, ενώ υπάρχει ειδική νομοθετική προστασία των εργαζομένων που καλούνται στην εφεδρεία για ασκήσεις κ.λπ., με σημαντική οικονομική ενίσχυση του εργοδότη και διαφύλαξη της θέσεως εργασίας του εφέδρου.
Στην περίπτωση του Ισραήλ, όπου οι έφεδροι αποτελούν το 82,5% της συνολικής δυνάμεως του στρατού και το 65% των μάχιμων μονάδων, υπάρχει υποχρέωση για εκπαίδευση (για όλους) επί έναν μήνα τον χρόνο μέχρι την ηλικία των 43-45 ετών.
Στη μόνιμα ουδέτερη Ελβετία, οι Ένοπλες Δυνάμεις αποτελούνται από 134.886 άτομα (σ.σ.: μεγαλύτερες από τις δικές μας!), εκ των οποίων μόνο 4.230 είναι επαγγελματικό στρατιωτικό προσωπικό και το υπόλοιπο κληρωτοί και εθελοντές. Η ηλικία στην οποία η στρατιωτική υποχρέωση τελειώνει (υπό την έννοια της συνεχούς μετακλήσεως των εφέδρων για εκπαίδευση) ποικίλλει ανάλογα με τον βαθμό και είναι το 30ό έτος για τους εφέδρους πολίτες και τους υπαξιωματικούς και το 50ό για τους αξιωματικούς.
Στη Γαλλία, η μείωση του μεγέθους των Ενόπλων Δυνάμεων λόγω επαγγελματικοποιήσεως αντιμετωπίζεται με την οργάνωση μίας εφεδρείας στην οποία εντάσσονται επί πενταετία οι πρώην εν ενεργεία αξιωματικοί, με τους πολίτες εφέδρους να ανακαλούνται στην εφεδρεία για εκπαίδευση ένα Σαββατοκύριακο τον μήνα, ενώ ακόμα πιο αναλυτικά εξετάζεται το όντως εντυπωσιακό σύστημα της εφεδρείας που ακολουθεί η Αμερική.
Εδώ, χωρίς να υπεισέλθει κανείς στην εξέταση όποιων στοιχείων από τα μοντέλα αυτά θα μπορούσαν να εισαχθούν στην Ελλάδα, θα μπορούσαν να γίνουν δύο παρατηρήσεις: Πρώτον, ότι όλες οι χώρες που εξετάζονται στη μελέτη ασχολούνται επισταμένως με την οργάνωση της εφεδρείας τους, με συνεχή μάλιστα νομοθετική επικαιροποίηση, π.χ. η Αγγλία επικαιροποίησε τη νομοθεσία της για την εφεδρεία το 2009, η Ισπανία το 2007, η Ελβετία το 2003 κ.ο.κ. και, δεύτερον, ότι όσα μέτρα υιοθετούνται και επικυρώνονται νομοθετικώς δεν μένουν στα χαρτιά, αλλά εφαρμόζονται, κάτι που ως γνωστόν ουδέποτε ίσχυσε στη χώρα μας.
Στην εξέταση του συστήματος που υφίσταται στην Ελλάδα, εκτός από την ανάλυσή του, αναφέρεται και η παθογένειά του, που είναι η μείωση της θητείας, η εξ αυτής μειωμένη επάνδρωση και η συνακόλουθη μη επαρκής εκπαίδευση των στρατιωτών. Το αποτέλεσμα, όπως επισημαίνεται στη μελέτη, είναι «ότι στους νέους στρατιώτες ως επί το πλείστον δεν απονέμονται πια κύριες ειδικότητες και ότι με αυτό το σύστημα θητείας και εκπαίδευσης δεν υπάρχει πλέον εκπαιδευμένη εφεδρεία. Δηλαδή, ο κύριος κορμός των εφέδρων που επιστρατεύονται είναι παντελώς ανεκπαίδευτοι και χωρίς κύρια ειδικότητα», καταλήγει με έμφαση η μελέτη.
Στη συνέχεια, αφού τονίζεται ότι οι συνεχείς και ψηφοθηρικές μειώσεις της θητείας, μετά την Αμυντική Στρατηγική Αναθεώρηση του 2001, δεν δικαιολογούνται από κάποια μείωση της εξωτερικής απειλής, προτείνεται α) η αύξηση της θητείας σε 12-14 μήνες για τους οπλίτες και σε 20 μήνες για τους εφέδρους αξιωματικούς, προκειμένου να αυξηθεί έτσι η επάνδρωση των μονάδων και να καταστεί δυνατή η παραγωγή εκπαιδευμένης εφεδρείας και β) η ενεργοποίηση της ελληνικής εφεδρείας, με συνεχή επανεκπαίδευση στα πρότυπα του ισραηλινού ή ελβετικού μοντέλου, η ενημέρωση των αρχείων, τακτικές ασκήσεις, καθώς και δοκιμή σε ασκήσεις των σχεδίων γενικής επιστρατεύσεως, προς αποφυγή του χάους του 1974 ή των σοβαρών προβλημάτων της κρίσεως των Ιμίων το 1996.
Ενδιαφέρουσα πρόταση
Στη συνέχεια, αφού εξετάζονται αναλυτικώς όλοι οι εφαρμοσθέντες θεσμοί (ΕΦΥΕΣ, ΟΒΑ κ.λπ.) και οι λόγοι αποτυχίας τους, καθώς επίσης και ο εισαχθείς το 2010 θεσμός των Ειδικών Εφέδρων Οπλιτών (ΕΕΦΟΠ), ο οποίος κρίνεται ως λανθασμένος, διότι απευθύνεται σε «απελπισμένους» νέους χωρίς μέλλον και προοπτική, επισημαίνει πάλι την ανάγκη υπάρξεως πολλών και «φθηνών» εφέδρων, ώστε να εξασφαλίζεται μία άριστη αναλογία κόστους/οφέλους, με πλούσια λαϊκή συμμετοχή στην άμυνα της χώρας. Στο ίδιο πλαίσιο γίνεται και μία αναφορά στην αξιοπρόσεκτη, όπως χαρακτηρίζεται, πρόταση που παρουσίασε ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εφέδρων Ενόπλων Δυνάμεων (ΠΣΕΕΔ), τη συγκρότηση δηλαδή μίας εθελοντικής δυνάμεως κινητής εθνοφυλακής (ΕΔΕΤΑ: Εθελοντική Δύναμη Εθνοφυλακής Ταχείας Αναπτύξεως) και τον ρόλο και τη συμβολή της στην άμυνα της χώρας.
Ακολούθως, γίνεται μία εκτεταμένη αναφορά στην Παλλαϊκή Άμυνα, στην Πολιτική Προστασία κ.λπ. και κυρίως στην οργάνωση της πρώτης, σε σχέση με τον νόμο 3852/2010 («Καλλικράτης»), η οποία έχει ως κύρια αποστολή την τοπική άμυνα, την πολιτική άμυνα και την πολιτική προστασία. Και εδώ επισημαίνει εύστοχα μία σοβαρή ανακολουθία η οποία υπάρχει στον παραπάνω νόμο, διότι σε κανένα άρθρο του δεν αναφέρεται σε οτιδήποτε αφορά τις αποστολές που προβλέπονται σε περιόδους εντάσεως, επιστρατεύσεως και πολέμου για την τοπική και την πολιτική άμυνα. Συγκεκριμένως, στο άρθρο 63 («Αρμοδιότητες») αναφέρεται ότι «Η Εκτελεστική Επιτροπή εισηγείται τα σχέδια αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών και φυσικών καταστροφών, σε εναρμόνιση με τα σχέδια της περιφέρειας και του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη». Παρακάτω, στο άρθρο 186 («Αρμοδιότητες Περιφερειών»), αναφέρονται συγκεκριμένοι τομείς δράσεως, αλλά δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά στην Παλλαϊκή Άμυνα!
Τυπική αναφορά
Μόνο στα επιμέρους ΦΕΚ των περιφερειών για τις αρμοδιότητες του αντιπεριφερειάρχη, επισημαίνει η μελέτη, υπάρχει μία τυπική μνεία για τμήμα Παλλαϊκής Άμυνας-Πολιτικής Σχεδίασης Έκτακτης Ανάγκης (ΠΣΕΑ), το οποίο είναι αρμόδιο κυρίως για την παρακολούθηση, τη συμμετοχή, τον συντονισμό, τον σχεδιασμό και την ενεργοποίηση της ΠΑΜ-ΠΣΕΑ εντός της ζώνης ευθύνης του και τη μέριμνα εναρμονίσεως του σχεδιασμού μεταξύ περιφερειών και αποκεντρωμένης διοικήσεως. Δηλαδή, τονίζει η μελέτη, ενώ η Παλλαϊκή Άμυνα έρχεται ως επιστέγασμα στο ήδη υπάρχον νομικό πλαίσιο, το οποίο ναι μεν κινητοποιεί, σε περιόδους δύσκολες για το έθνος τόσο από πλευράς εχθρικής απειλής όσο και από πλευράς φυσικών κ.λπ. καταστροφών, δημόσιες υπηρεσίες, υπουργεία, νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις, Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοικήσεως κ.λπ., πλην όμως δεν προβλέπει έναν κεντρικό φορέα και άξονα οργανώσεως και σχεδιασμού για την ενεργοποίηση και τη συμμετοχή του τοπικού ανθρώπινου δυναμικού.
Συνοψίζοντας, η μελέτη επισημαίνει πάλι ότι ο νέος νόμος δεν αναφέρει σε κανένα άρθρο του οτιδήποτε αφορά την αντιμετώπιση εχθρικής απειλής, αλλά περιορίζεται μόνο στις φυσικές καταστροφές, ένα γεγονός που αποτελεί μία προφανή ανακολουθία μεταξύ των δύο νόμων, η οποία μπορεί να θεραπευθεί είτε με ένα νέο θεσμικό πλαίσιο είτε με την κατάργηση του νόμου για την Παλλαϊκή Άμυνα που έχει σχεδιασθεί και ψηφισθεί από την ίδια κυβερνητική παράταξη.
Η μελέτη κλείνει με συγκεκριμένες προτάσεις, από τις οποίες η στήλη κρατάει μία ως πλέον σημαντική: τη σχεδίαση και έκδοση από το ΥΠΕΘΑ μίας «Στρατηγικής Αναθεωρήσεως των Ελληνικών Δυνάμεων Εφεδρείας 2025», η οποία, όπως γίνεται σε άλλες χώρες, θα πρέπει να περιγράφει την αναδιοργάνωση, τη νέα τους δομή, την οροφή τους, την αποστολή και εκπαίδευση, τον εξοπλισμό και την υποστήριξη σε θέματα διοικητικής μερίμνης, με την παράλληλη θέσπιση των αναγκαίων νομοθετικών ρυθμίσεων. Τα υπόλοιπα, και ίσως πιο σημαντικά, η στήλη τα αφήνει σε όσους είναι αρμόδιοι ή έχουν την περιέργεια να τη διαβάσουν.
(ΚτΕ 29/04/2011 – ΜΑΝΟΣ ΗΛΙΑΔΗΣ)
(Σ.Λ.)
http://staratalogia.blogspot.com/2011/05/blog-post_3427.html
