Του Δημήτρη Μπεκιάρη Όπως αποκαλύφθηκε από τις διαρροές μέσω του Wikileaks, το έτος 2004 ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογά...
Του Δημήτρη Μπεκιάρη
Όπως αποκαλύφθηκε από τις διαρροές μέσω του Wikileaks, το έτος 2004 ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, δήλωνε ενώπιον του υπουργού Εξωτερικών της Ολλανδίας Bernard Bot αδύναμος να σταματήσει τις παραβιάσεις και την στρατιωτική δραστηριότητα στο Αιγαίο, με το επιχείρημα ότι δεν ήλεγχε τον στρατό. Από το 2004, από την πρώτη δηλαδή περίοδο της διακυβέρνησης της Τουρκίας από το AKP έχουν περάσει επτά χρόνια και έχουν αλλάξει πολλά στην Τουρκία.
Ενώ εκείνη την περίοδο, όπως αποκαλύπτεται και από τα αμερικανικά διπλωματικά έγγραφα, ο πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν αισθανόταν ανασφάλεια απέναντι στην ισχύ του κεμαλικού κατεστημένου, σήμερα είναι γεγονός ότι κυριαρχεί πλήρως στην πολιτική σκηνή της γειτονικής χώρας.
Η αλήθεια είναι ότι ο μετριοπαθής ισλαμιστής πρωθυπουργός της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν, κατέβαλε προσπάθειες για τον έλεγχο των μυστικών υπηρεσιών στην γειτονική χώρα και για τον περιορισμό της δραστικής επιρροής του στρατού και του κεμαλικού κατεστημένου όλα τα προηγούμενα χρόνια.
Από το 2002, όταν κέρδισε για πρώτη φορά τις εκλογές το κόμμα εκφραστής του μετριοπαθούς ισλάμ, δηλαδή του Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), ο Ταγίπ Ερντογάν κατάφερε μια σειρά από συστηματικά «χτυπήματα» στο κεμαλικό κατεστημένο, είτε με την εξάρθρωση της εθνικιστικής παρακρατικής και εξτρεμιστικής οργάνωσης Εργκένεγκον από το 2007 και έπειτα, είτε με την αποκάλυψη του σχεδίου Βαριοπούλα πριν από μερικούς μήνες.
Ενώ, όμως, ο ίδιος ο Τούρκος πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν το 2004 επικαλούταν την αδυναμία ελέγχου του στρατού, ως επιχείρημα για τον τερματισμό των παραβιάσεων του εθνικού εναέριου χώρου της Ελλάδας από τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη, εν τούτοις αν και ο ίδιος κυριάρχησε στην πολιτική σκηνή της Τουρκίας τα επόμενα χρόνια, δηλαδή τα χρόνια που ακολούθησαν μετά το 2004, οι παραβιάσεις δεν σταμάτησαν ποτέ.
Και φυσικά την ευθύνη δεν την έχει μόνο ούτε ο στρατός της Τουρκίας, ούτε το κεμαλικό κατεστημένο, ούτε μόνο οι «Πασάδες» της Άγκυρας. Αντίθετα τις παραβιάσεις τις επιβάλλουν τα παραδοσιακά στρατηγικά «δόγματα» που υιοθετούνται από την Άγκυρα, ανεξάρτητα από την πολιτική πλατφόρμα των κυβερνήσεων.
Ο έλεγχος των υπηρεσιών
Στην «μάχη», την οποία έδωσε ο Ταγίπ Ερντογάν ενάντια στον στρατό, την περίοδο 2006 – 2008, δηλαδή σε μία περίοδο σφοδρής οικονομικής, πολιτικής και πολιτειακής κρίσης στην Τουρκία, χρησιμοποίησε με μεγάλη επάρκεια της αρχές ασφαλείας της Τουρκίας.
Η αστυνομία της γειτονικής χώρας και γενικότερα οι αρχές ασφαλείας διαδραμάτισαν κορυφαίο ρόλο στην διαδικασία εξάρθρωσης της Εργκένεγκον, η οποία μεθόδευε την υλοποίηση αποσταθεροποιητικών σχεδίων. Ωστόσο ένα από τα κεντρικά ζητούμενα ήταν ο έλεγχος των υπηρεσιών. Το έτος 2008, όταν η υπόθεση της Εργκένεγκον, βρισκόταν στο προσκήνιο και στο επίκεντρο της δημοσιότητας στη γειτονική χώρα, το ζητούμενο για τον Ερντογάν ήταν ο έλεγχος των υπηρεσιών.
Μάλιστα το 2008 ένα έγγραφο, το περιεχόμενο του οποίου αποκάλυπτε η μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδα Sabah αποκάλυπτε ότι η ΜΙΤ, δηλαδή η πανίσχυρη υπηρεσία πληροφοριών της Τουρκίας, απέκρυπτε ήδη από το 2001 σημαντικά στοιχεία για τα αποσταθεροποιητικά σχέδια εξτρεμιστικών – παρακρατικών κύκλων. Ο Οktay Eksi, Πρόεδρος του Συμβουλίου της Τουρκίας, έγραφε τότε ότι η υπηρεσία πληροφοριών της Τουρκίας απέκρυπτε από την πρωθυπουργία της χώρας σημαντικά στοιχεία γύρω από τη δραστηριότητα των παρακρατικών μηχανισμών.
Η υπόθεση της αποκάλυψης και εξάρθρωσης της Εργκένεγκον ξεκίνησε στις 12 Ιουνίου του 2007, στο Ουμράνιγε της Κωνσταντινούπολης, όπου βρέθηκαν εκρηκτικές ύλες, όπλα και αποδεικτικά στοιχεία υπό τη μορφή εγγράφων και λίγες ημέρες μετά ξεκίνησαν οι μαζικές συλλήψεις «πρωτοκλασσάτων» κεμαλικών, προερχόμενων είτε από τις τάξεις του στρατού, είτε από την οικονομική επιχειρηματική ελίτ, είτε ακόμη και από το οργανωμένο έγκλημα στη γειτονική χώρα.
Απόστρατοι και εν ενεργεία αξιωματικοί του στρατού, πρόσωπα, τα οποία σχετίζονταν με τις μυστικές υπηρεσίες της Τουρκίας, δηλαδή με τη ΜΙΤ, μέλη της παρακρατικής – παραστρατιωτικής οργάνωσης JITEM και μια σειρά από πρόσωπα προερχόμενα από όλα τα μήκη και τα πλάτη της Τουρκικής κοινωνίας, συμμετείχαν με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο στην Εργκένεγκον.
Οι συλλήψεις ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 2008. Η Εργκένεγκον σχεδίαζε την πολιτική αποσταθεροποίηση στην Τουρκία, την ανατροπή της κυβέρνησης του AKP, την δολοφονία του Ερντογάν και άλλων κυβερνητικών στελεχών, την δολοφονία επιφανών προσωπικοτήτων των ,μειονοτήτων στην Τουρκία, όπως για παράδειγμα του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου και του Αρμένιου Πατριάρχη Μουταφιάν και γενικότερα την καλλιέργεια του κλίματος και της κατάστασης εκείνης, η οποία θα αιτιολογούσε και θα δικαιολογούσε την επέμβαση του στρατού για την «επαναφορά στην ομαλότητα».
Η υπόθεση της Εργκένεγκον ήρθε στο φως σχεδόν ταυτόχρονα με την προσπάθεια επιβολής Συνταγματικών πραξικοπημάτων ως αντίδρασης από το κεμαλικό στρατιωτικο – γραφειοκρατικό σύμπλεγμα είτε για την υπόθεση της Μαντίλας το 2008 οπότε απειλήθηκε το AKP να τεθεί εκτός νόμου , είτε για την του Αμντουλάχ Γκιούλ, του πρώτου ισλαμιστή, στη θέση του προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας το 2007.
Οι προφάσεις
Η κυβέρνηση Ερντογάν αντιμετώπισε, όπως αποδείχθηκε, και το «σχέδιο Βαριοπούλα», το οποίο εκτός από την απειλητική διάσταση που είχε προσλάβει έναντι της Ελλάδας, είχε ως στόχο και την ανατροπή του Ερντογάν, μέσω προβοκατόρικων ενεργειών. Σε κάθε περίπτωση η πολιτική κυριαρχία του Ερντογάν επαναβεβαιώθηκε με πανηγυρικό τρόπο, πριν από μερικούς μήνες με το δημοψήφισμα της 12ης Σεπτεμβρίου 2010, για την αναθεώρηση του Συντάγματος ανήμερα της 30ης επετείου της επιβολής στρατιωτικού πραξικοπήματος του Εβρέν το 1980.
Αυτή είναι και η τουρκική μεταπολίτευση, η οποία είναι ενδεικτική του πλήρους πολιτικού ελέγχου που ασκεί ο Ταγίπ Ερντογάν. Το τι θα συμβεί στις επόμενες εκλογές στην Τουρκία και ποια θα είναι η αντίδραση του στρατού απέναντι στην υφιστάμενη πολιτική κατάσταση στην Τουρκία είναι προς το παρόν άγνωστο.
Εκείνο, το οποίο είναι βέβαιο, είναι ότι παρά τις σημαντικές νίκες του Ερντογάν στο εσωτερικό μέτωπο της Τουρκίας, παρά τα «χτυπήματα» στο κεμαλικό κατεστημένο και στο «βαθύ τουρκικό κράτος» τα τελευταία χρόνια, τα τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη εξακολουθούν και παραβιάζουν τον εθνικό εναέριο χώρο στο Αιγαίο, αποδεικνύοντας ότι η επιχειρηματολογία του Τούρκου πρωθυπουργού το 2004 ήταν έωλη.
