Σκεφτείτε ένα κυριακάτικο πρωινό η μητέρα σας αντί να φορέσει τα καλά της, να περπατήσει ευδιάθετη στο δρόμο προσκαλώντας τους γείτονες στον...
Σκεφτείτε ένα κυριακάτικο πρωινό η μητέρα σας αντί να φορέσει τα καλά της, να περπατήσει ευδιάθετη στο δρόμο προσκαλώντας τους γείτονες στον προορισμό της και να ανέβει τα σκαλιά της παρακείμενης εκκλησίας προκειμένου να παρακολουθήσει απρόσκοπτα τη θρησκευτική λειτουργία, να φύγει συνωμοτικά από το σπίτι, να διαβεί φοβισμένη το δρόμο , να κατέβει με προσοχή τα σκαλιά ενός σκονισμένου και σκοτεινού υπογείου – για το οποίο πληρώνει ένα παχυλό ενοίκιο – και καθ’ όλη τη διάρκεια που στριμωγμένη σε λίγα τετραγωνικά με πολλές ακόμα κυρίες, θα ακούει ψαλμούς , περαστικοί να πετάνε πέτρες απ’ τα παράθυρα και να βάζουν φωτιά στην είσοδο του κτιρίου.Κι όλα αυτά προκειμένου να προσευχηθεί και να ανάψει ένα κεράκι. Αυτή η εικόνα, ξένη σε μεγάλο βαθμό για τον ελληνικό χριστιανικό πληθυσμό της χώρας, συνιστά καθημερινή πρακτική για τους 750.000 μουσουλμάνους κατοίκους της Ελλάδας.
Για τις διεθνείς συνθήκες θεωρείται απαράβατο δικαίωμα και πηγή επικρίσεων προς τη χώρα μας, για τις εγχώριες ακροδεξιές δυνάμεις αποτελεί προσφιλή στόχο επιθέσεων και αιτία πολεμικής, για την ελληνική Πολιτεία δέσμευση που προσκρούει στην αναποφασιστικότητα της και για τους μουσουλμάνους πάγια διεκδίκηση και ανεκπλήρωτο αίτημα. Η υπόθεση της ανέγερσης ισλαμικού τεμένους στην Αθήνα, μπορεί να χρωμάτισε την προεκλογική ατζέντα των υποψηφίων για τις αυτοδιοικητικές εκλογές και μ’ αυτή την έννοια διαπέρασε έστω και φευγαλέα τη δημόσια συζήτηση, παρολ’ αυτά αποτελεί μακροχρόνια εκκρεμότητα και πεδίο έντονων αντεγκλήσεων.
Μεταξύ των εξαιρέσεων που καταγράφει η Ελλάδα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι και αυτής με τη μοναδική ευρωπαϊκή πρωτεύουσα χωρίς επίσημο τέμενος, όπως άλλωστε παραδέχτηκε πρόσφατα από το βήμα της Βουλής ο ίδιος ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Άμυνας Πάνος Μπεγλίτης, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του βουλευτή του ΛΑΟΣ Άδωνη Γεωργιάδη. Χαρακτήρισε μάλιστα το γεγονός «σοβαρό δημοκρατικό έλλειμμα που δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Πολιτείας». Πέρα απ’ αυτά, προσθέτουμε εμείς, είναι και κατάφωρη παραβίαση του άρθρου 13 του Συντάγματος και του άρθρου 9 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα δικαιώματα του ανθρώπου που ορίζουν ότι «η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης είναι ανεμπόδιστη». Καλά τα λέει λοιπόν, ο Υπουργός, μόνο που η Αμερική έχει ανακαλυφθεί προ πολλού. Το αίτημα για τη δημιουργία τζαμιού μετράει δεκαετίες, όσες και οι παλινωδίες του κράτους για το ζήτημα.Για την ακρίβεια μετρά περισσότερα χρόνια κι από τη συγκρότηση του ελληνικού κράτους με τη μορφή που το γνωρίζουμε σήμερα, καθώς η πρώτη φορά που η ελληνική κυβέρνηση αποπειράθηκε να ιδρύσει τέμενος και διέθεσε γι΄αυτό το σκοπό οικόπεδο στην περιοχή του Πειραιά, ήταν το 1880. Το θέμα τελικά δεν προχώρησε αλλά επανήλθε μετά τη λήξη των Βαλκανικών Πολέμων, σύμφωνα με το άρθρο 4 του Τρίτου Πρωτόκολλου των Αθηνών (1913), όπου η Ελλάδα ανέλαβε μεν την υποχρέωση να οικοδομήσει ένα τζαμί στην Αθήνα και ακόμα τέσσερα στην ύπαιθρο, αλλά δεν την τήρησε ποτέ. Μερικά χρόνια αργότερα ο νόμος 6244/25.8.1934 που προέβλεπε την ίδρυση αιγυπτιακού τεμένους και ισλαμικού ιδρύματος για τους υπότροφους φοιτητές της αιγυπτιακής κυβέρνησης στην Αθήνα, ήρθε να προστεθεί στο μακρύ κατάλογο των ανεφάρμοστων νόμων.
Το 1976 άραβες πρέσβεις υπέβαλαν εκ νέου αίτημα για ανέγερση τζαμιού στην Αθήνα. Το κράτος ανταποκρίθηκε μόλις το 1983, παραχωρώντας σχετική έκταση στο Μαρούσι. Οι αντιδράσεις των τοπικών παραγόντων μπλόκαραν ακόμη μια φορά το εγχείρημα. Το 2000 ο νόμος 2833 προέβλεπε την ίδρυση τεμένους και Ισλαμικού Πολιτιστικού Κέντρου στην Παιανία. Το κόστος κατασκευής θα επωμιζόταν η Σαουδική Αραβία. Το έργο συνδέθηκε με τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων στο πλαίσιο των οποίων θα έπρεπε να διατεθεί λατρευτικός χώρος και στους μουσουλμάνους επισκέπτες της χώρας. Το project ματαιώθηκε. Οχι επειδή η Παιανία είναι αρκετά απομακρυσμένη από το κέντρο της Αθήνας που ζει η πλειοψηφία των μουσουλμάνων μεταναστών, αλλά επειδή είναι κοντά στο Διεθνές Αεροδρόμιο. Αρκούσε η δυσφορία του τότε Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου «για τη σύγχυση που θα προκαλούσε στους ευρωπαίους επισκέπτες να βλέπουν φθάνοντας στην ορθόδοξη χώρα μας ένα εντυπωσιακό μουσουλμανικό τέμενος», για να μείνει στα χαρτιά. Σίγουρα πάντως το λυόμενο τζαμί που στήθηκε στις Ολυμπιακές εγκαταστάσεις, δεν προξένησε την καλύτερη των εντυπώσεων στους καλεσμένους μας.
Το 2006 το Υπουργείο Παιδείας παρουσίασε το νόμο 3512, σύμφωνα με τον οποίο δρομολογούνταν η ανέγερση τεμένους σε έκταση 52 στρεμμάτων του πολεμικού ναυτικού στο Βοτανικό. Για το σκοπό αυτό εκταμιεύθηκαν τότε 15 εκατ από το ταμείο δαπανών. Χρειάστηκε να περάσουν τέσσερα χρόνια για να αποχαρακτηρίσει τον Οκτώβριο του 2010 το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας με προεδρικό διάταγμα μια έκταση 17 στρεμμάτων του Ναυτικού Οχυρού και να ανακοινωθεί η έναρξη των εργασιών, χωρίς ωστόσο να δοθεί συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Το τζαμί θα είναι χωρητικότητας 500 ατόμων, θα βρίσκεται περικυκλωμένο στις εγκαταστάσεις του πολεμικού Ναυτικού, θα εκτελεστεί με ελληνικά κρατικά κονδύλια, θα διοικείται από επταμελή επιτροπή η οποία θα απαρτίζεται κατά πλειοψηφία από Έλληνες χριστιανούς και μόλις 2 μέλη από μουσουλμανικά σωματεία.
Ο Τζαβέτ Ασλάμ, πρόεδρος της πακιστανικής κοινότητας μοιάζει αρκετά δύσπιστος για την ειλικρίνεια των προθέσεων «Όσες φορές είπαν ότι θα φτιάξουν τζαμί, δεν το εννοούσαν. Ήθελαν απλώς να δείξουν ότι σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ελπίζω αυτή τη φορά να το κάνουν. Αν και ένα τζαμί δεν είναι αρκετό για έναν τόσο μεγάλο πληθυσμό. Χρειάζεται ένας μεγάλος και ασφαλής χώρος, ώστε να μη μας ενοχλούν. Δε μας πειράζει αν αυτοί που θα το διοικούν θα είναι Έλληνες. Πρέπει όμως να γνωρίζουν τη θρησκεία και τα έθιμα μας»Υπέρ της δημιουργίας επίσημου μουσουλμανικού λατρευτικού χώρου έχουν ταχθεί – λεκτικά τουλάχιστον – όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα πλην του ΛΑΟΣ. Ο εκλεκτός του κόμματος για την Περιφέρεια Αττικής Άδωνης Γεωργιάδης διεκδίκησε την ψήφο των πολιτών με παντιέρα την αντίδραση στην επικείμενη οικοδόμηση του τζαμιού στον Ελαιώνα, καταθέτοντας δε σχετική ερώτηση στη Βουλή παρομοίασε την εκχώρηση της έκτασης των 17 στρεμμάτων με τα εκατομμύρια που ζημιώθηκε το ελληνικό δημόσιο από το σκάνδαλο του Βατοπεδίου. Χέρι – χέρι και όλος ο ακροδεξιός συρφετός με προεξέχουσα τη Χρυσή Αυγή, η οποία διαμηνύει σε όλους τους τόνους ότι δε θα επιτρέψει την οικοδόμηση του χώρου. Η σχετική ομάδα που έχει φτιάξει στο Facebook με τίτλο «Όχι τζαμί στο Βοτανικό – Όχι στην πολυπολιτισμική κοινωνία» απαριθμεί 2676 μέλη. Ο αριθμός πάντως απέχει αρκετά από τις 10.000 υπογραφές που συγκέντρωσε το 2006 η Ενωση Μουσουλμάνων Ελλάδος υπέρ της ανέγερσης. Ο Πέτρος Κωνσταντίνου από την Κίνηση Ενωμένοι Ενάντια στο Ρατσισμό και τη Φασιστική Απειλή, κατηγορεί τις κυβερνήσεις για ανοχή της μισαλλόδοξης ρητορικής και υποκριτικό ενδιαφέρον λέγοντας ενδεικτικά ότι «οι κυβερνήσεις παίζουν το χαρτί του ρατσισμού με την απαγόρευση του τζαμιού για να αποπροσανατολίσουν για τις αποτυχίες των πολιτικών τους που σπέρνουν φτώχεια και ανεργία».
Ο Προκαθήμενος της Ορθόδοξης Εκκλησίας Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος από την άλλη, σε παλιότερο διάγγελμα του τάχθηκε αναφανδόν υπέρ του τζαμιού αναφέροντας ότι «αποτελεί αυτονόητο και απαράγραπτο δικαίωμα κάθε ανθρώπου να απευθύνεται ελεύθερα στο Θεό του, να Τον τιμά και να Τον λατρεύει στους χώρους που Του πρέπουν χωρίς προσκόμματα». Ο ισχυρός άνδρας της Θεσσαλονίκης όμως, Μητροπολίτης Άνθιμος σε παλιότερη τοποθέτηση του έθετε σκληρούς όρους για ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Αρχικά να ανοίξει ο Ναός της Αγίας Σοφίας για λειτουργία στους ορθόδοξους, ενώ αργότερα διαπραγματεύτηκε την ίδρυση του τεμένους με τη μη παρακολούθηση της ταινίας «Κώδικας Ντα Βίντσι»
Η συζήτηση για το τέμενος βέβαια έχει ξεπεράσει τα εθνικά σύνορα. Είναι αναρίθμητες οι αναφορές ευρωπαϊκών οργάνων που μέμφονται τη χώρα μας για τη συγκεκριμένη έλλειψη. Το 2002 ο τότε Ευρωπαίος Επίτροπος για τα ανθρώπινα δικαιώματα Alvaro Gil-Robles συνιστούσε στην ελληνική κυβέρνηση την επίσπευση της διαδικασίας για τη δημιουργία του τεμένους. Το 2009 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας, κάνει ακριβώς την ίδια σύσταση! Το τζαμί αποτέλεσε και επίδικο της ελληνοτουρκικής διπλωματίας με τον τούρκο Πρωθυπουργό Ταγίπ Ερντογάν να επιτρέπει τη λειτουργία στην παναγία Σουμελά της Τραπεζούντας, πετώντας το γάντι στην ελληνική πλευρά για την κατασκευή ισλαμικού χώρου λατρείας στην ελληνική πρωτεύουσα.
Μέχρι στιγμής πάντως οι μουσουλμάνοι προσεύχονται με όραμα το τζαμί σε υπόγεια, γκαράζ, αποθήκες και μια σειρά από αυτοσχέδιους χώρους, στους οποίους καταφεύγουν για να εκπληρώσουν το θρησκευτικό τους αίσθημα. Στην Αθήνα υπολογίζεται ότι λειτουργούν 60 άτυποι λατρευτικοί χώροι, διασκορπισμένοι σε διάφορες γειτονίες από τον Πειραιά και το Ρέντη μέχρι τους Αμπελόκηπους και το Νέο Κόσμο. Και πληρώνουν την άγνοια της Πολιτείας για 500 – 1500 ευρώ μηνιαίως, ενώ μόλις 3 απ’ αυτούς τους χώρους είναι ιδιόκτητοι. Λειτουργούν υπό τη σκέπη της κοινότητας καταγωγής, χωρίς όμως η προσέλευση να είναι αυστηρά εθνοτικά διαχωρισμένη. Εννοείται πως αυτή διαδικασία – διαχρονικά αναγνωρισμένη ως ιερή – υλοποιείται με μεγάλη μυστικότητα και αρκετές προφυλάξεις, αφού οι μετανάστες είναι διαρκώς εκτεθειμένοι σε ακροδεξιά και συντηρητικά στοιχεία. Από τους εμπρησμούς τζαμιών μέχρι τα υπέρογκα πρόστιμα που επιβάλλουν οι νομαρχιακές αρχές, ποικίλουν οι μεθοδεύσεις για τη δίωξη τους.
Ο Ναιμ Ελγαντούρ, πρόεδρος της Ένωσης Μουσουλμάνων Ελλάδος, μας εξηγεί τις επιπτώσεις αυτού του κλίματος στην καθημερινότητα των μουσουλμάνων «Δυσκολεύεται και ψυχολογικά η ζωή μας, μας ρωτούν τα παιδιά μας γιατί πρέπει να κάνουμε προσευχή στα υπόγεια. Πρόκειται για ξεκάθαρη διάκριση. Οι μετανάστες που έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις με τους Έλληνες πολίτες, θα έπρεπε να απολαμβάνουν και τα ίδια δικαιώματα. Εγώ έχω γεννηθεί στην Αίγυπτο, που υπάρχουν πολλές χριστιανικές εκκλησίες χωρίς πρόβλημα. Έχουμε ανάγκη να νιώθουμε σεβασμό στη χώρα που ζούμε. Βλέπετε η πίστη του ανθρώπου είναι ακριβό πράγμα»
Μιας και μιλάμε για πίστη όμως, είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς, ότι το ξενοδοχείο Κάραβελ για παράδειγμα κατόρθωσε να διαμορφώσει ειδικό λατρευτικό μουσουλμανικό χώρο στο εσωτερικό του για τους πελάτες, ενώ το ελληνικό κράτος δεν κατόρθωσε να το πράξει για τους χιλιάδες μουσουλμάνους, εκτός Θράκης, που ζουν στη χώρα εξαιτίας συμπτώσεων. Το σχήμα καλές προθέσεις – ατυχείς συγκυρίες, δεν αρκεί για να ερμηνεύσει αυτή την έλλειψη που πατάει στο σκληρό πυρήνα των θρησκευτικών ελευθεριών. Η πρόσληψη της ετερότητας, η διάχυτη ξενοφοβική κουλτούρα και η διογκούμενη ισλαμοφοβία στη Δύση υποβόσκουν στη συμπεριφορά του Αστυνομικού που ποδοπατά το Κοράνι αλλά και στη συμπεριφορά ενός κράτος που κωλυσιεργεί αδικαιολόγητα στην εκχώρηση ενός αυτονόητου δικαιώματος. Τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερο εδραιώνεται η αντίληψη για ένα αγεφύρωτο χάσμα πολιτισμών και θρησκειών. Σ’ αυτό το δίπολο ο ισλαμικός πολιτισμός ποινικοποιείται μέσα από στερεότυπα που τον ταυτίζουν με φυτώριο εξτρεμιστών. Ακόμη και οι στρατηγικές ενσωμάτωσης πολλές φορές αποσκοπούν «στην εξημέρωση της διαφορετικότητας και την ασφαλή τοποθέτηση της στο εντόπιο σύστημα εξουσίας», όπως μας επισημαίνει ο Μάκης Μακρής, καθηγητής Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Η συζήτηση για το τζαμί δεν αφορά μόνο στη θρησκευτική πίστη αλλά την πίστη στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τη δυνατότητα των διαφορετικών πολιτισμών να συνυπάρχουν ισότιμα και να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Γι΄ αυτό το σκοπό λοιπόν, η Πολιτεία πρέπει να βάλει το χέρι της , επειδή όμως δεν είναι πάντα διατεθειμένη να το κάνει, ας βάλουμε εμείς το δικό μας. Αλλιώς όλες οι ελπίδες εναπόκεινται στο θεό ή τον Αλλάχ. Μέσα σε βρώμικα υπόγεια όμως, με σπασμένα τζάμια ακόμα κι αυτή η επικοινωνία δυσκολεύει.
Ούτε νεκροταφείο
Παρόμοια τύχη με το τζαμί έχει και το πάγιο αίτημα των μουσουλμάνων για την κατασκευή ισλαμικού νεκροταφείου στην Αθήνα. Μουσουλμανικά νεκροταφεία υπάρχουν παντού, μέχρι και στην Αλάσκα. Στην Αθήνα όμως όχι. Το Δεκέμβριο του 2005 η Εκκλησία είχε δεχτεί να παραχωρήσει ένα οικόπεδο 30 στρεμμάτων στην περιοχή του Σχιστού για την κατασκευή του νεκροταφείου. Εκτοτε καμία διαδικασία δεν έχει προχωρήσει. Ο Υφυπουργός Εσωτερικών Γιώργος Ντόλιος απαντώντας σε σχετική ερώτηση του βουλευτή Γρηγόρη Ψαριανού αναφέρει ότι ο Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου και Προστασίας Περιβάλλοντος της Αθήνας διατύπωσε επιφυλάξεις και ως εκ τούτου το Υπουργείο αναζητά εναλλακτικές προτάσεις για τη χωροθέτηση του έργου. Οι μουσουλμάνοι πάλι αναζητούν χώρους ταφής των νεκρών τους και αναγκάζονται να τους μεταφέρουν στη Θράκη ή στο εξωτερικό για την τέλεση θρησκευτικής ταφής. Μ’ αυτό τον τρόπο το δικαίωμα των μουσουλμάνων σε ταφή χωρίς να αλλοιώνεται η θρησκευτική τους ταυτότητα καταστρατηγείται, αφού το εθιμικό τους δίκαιο προβλέπει η διαδικασία της ταφής να έχει ολοκληρωθεί εντός 24 ωρών και όχι να ταξιδεύουν για αρκετές μέρες από ψυγείο σε ψυγείο. Εκτός των άλλων αυτή η διαδικασία συνεπάγεται ένα τεράστιο οικονομικό κόστος και οι μετανάστες μόνο γνωστοί για την οικονομική τους ευχέρεια δεν είναι. Ενδεικτικά μια ταφή από την Ελλάδα με προορισμό το Πακιστάν κοστίζει περίπου 5.000 ευρώ. Σ’ αυτή τη χώρα υπάρχουν κοινωνικές κατηγορίες που δε στερούνται μόνο τη δυνατότητα αξιοπρεπούς ζωής αλλά και τη δυνατότητα αξιοπρεπούς ταφής.
Κυριακή 31 Οκτωβρίου, στις 5 το απόγευμα, επισκεπτόμαστε μ’ ένα φίλο – συνεργάτη του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ την Πλατεία Αττικής. Στη γωνία Αγορακρίτου και Αριστομένους μας περιμένουν 2 μετανάστες από το Μπαγκλαντές. Σ’ αυτή τη γωνία, σ’ ένα σκοτεινό μικρό υπόγειο, βρίσκεται από το 2003 ένα αυτοσχέδιο τζαμί που έχουν φτιάξει οι μετανάστες της περιοχής πληρώνοντας 650 ευρώ ενοίκιο στον ιδιοκτήτη, για να εκπληρώσουν τις θρησκευτικές τους ανάγκες. Η δική μας επίσκεψη ήταν προγραμματισμένη. Συχνά όμως δέχονται ορισμένες απρόσμενες επισκέψεις από φουσκωτούς, ξυρισμένους άνδρες που κουβαλάνε πέτρες, ξύλα και βενζίνη. Το προηγούμενο βράδυ ήταν ένα απ’ αυτά. Τα ίχνη αυτής της επίσκεψης είναι ορατά στο τζαμί (αυτή τη φορά), άλλες φορές πάλι είναι ορατά στα ίδια τα σώματα των μεταναστών. Σπασμένα τζάμια, ένα λουκέτο στην πόρτα, μια καμένη πρόσοψη και αναρίθμητα αυτοκόλλητα με το σύνθημα «Τζαμί στην Αθήνα; Ποτέ και πουθενά» και την υπογραφή «Ελληνική Αυγή για την Αθήνα», συνθέτουν την πρώτη εικόνα που αντικρίζουμε. Σ’ αυτή τη γειτονιά κάποιοι δε νιώθουν κανένα άγχος να κρύψουν τις πράξεις τους.
Παρόμοια τύχη με το τζαμί έχει και το πάγιο αίτημα των μουσουλμάνων για την κατασκευή ισλαμικού νεκροταφείου στην Αθήνα. Μουσουλμανικά νεκροταφεία υπάρχουν παντού, μέχρι και στην Αλάσκα. Στην Αθήνα όμως όχι. Το Δεκέμβριο του 2005 η Εκκλησία είχε δεχτεί να παραχωρήσει ένα οικόπεδο 30 στρεμμάτων στην περιοχή του Σχιστού για την κατασκευή του νεκροταφείου. Εκτοτε καμία διαδικασία δεν έχει προχωρήσει. Ο Υφυπουργός Εσωτερικών Γιώργος Ντόλιος απαντώντας σε σχετική ερώτηση του βουλευτή Γρηγόρη Ψαριανού αναφέρει ότι ο Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου και Προστασίας Περιβάλλοντος της Αθήνας διατύπωσε επιφυλάξεις και ως εκ τούτου το Υπουργείο αναζητά εναλλακτικές προτάσεις για τη χωροθέτηση του έργου. Οι μουσουλμάνοι πάλι αναζητούν χώρους ταφής των νεκρών τους και αναγκάζονται να τους μεταφέρουν στη Θράκη ή στο εξωτερικό για την τέλεση θρησκευτικής ταφής. Μ’ αυτό τον τρόπο το δικαίωμα των μουσουλμάνων σε ταφή χωρίς να αλλοιώνεται η θρησκευτική τους ταυτότητα καταστρατηγείται, αφού το εθιμικό τους δίκαιο προβλέπει η διαδικασία της ταφής να έχει ολοκληρωθεί εντός 24 ωρών και όχι να ταξιδεύουν για αρκετές μέρες από ψυγείο σε ψυγείο. Εκτός των άλλων αυτή η διαδικασία συνεπάγεται ένα τεράστιο οικονομικό κόστος και οι μετανάστες μόνο γνωστοί για την οικονομική τους ευχέρεια δεν είναι. Ενδεικτικά μια ταφή από την Ελλάδα με προορισμό το Πακιστάν κοστίζει περίπου 5.000 ευρώ. Σ’ αυτή τη χώρα υπάρχουν κοινωνικές κατηγορίες που δε στερούνται μόνο τη δυνατότητα αξιοπρεπούς ζωής αλλά και τη δυνατότητα αξιοπρεπούς ταφής.Αγορακρίτου και Αριστομένους γωνία
( γωνία τρόμου)
Κυριακή 31 Οκτωβρίου, στις 5 το απόγευμα, επισκεπτόμαστε μ’ ένα φίλο – συνεργάτη του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ την Πλατεία Αττικής. Στη γωνία Αγορακρίτου και Αριστομένους μας περιμένουν 2 μετανάστες από το Μπαγκλαντές. Σ’ αυτή τη γωνία, σ’ ένα σκοτεινό μικρό υπόγειο, βρίσκεται από το 2003 ένα αυτοσχέδιο τζαμί που έχουν φτιάξει οι μετανάστες της περιοχής πληρώνοντας 650 ευρώ ενοίκιο στον ιδιοκτήτη, για να εκπληρώσουν τις θρησκευτικές τους ανάγκες. Η δική μας επίσκεψη ήταν προγραμματισμένη. Συχνά όμως δέχονται ορισμένες απρόσμενες επισκέψεις από φουσκωτούς, ξυρισμένους άνδρες που κουβαλάνε πέτρες, ξύλα και βενζίνη. Το προηγούμενο βράδυ ήταν ένα απ’ αυτά. Τα ίχνη αυτής της επίσκεψης είναι ορατά στο τζαμί (αυτή τη φορά), άλλες φορές πάλι είναι ορατά στα ίδια τα σώματα των μεταναστών. Σπασμένα τζάμια, ένα λουκέτο στην πόρτα, μια καμένη πρόσοψη και αναρίθμητα αυτοκόλλητα με το σύνθημα «Τζαμί στην Αθήνα; Ποτέ και πουθενά» και την υπογραφή «Ελληνική Αυγή για την Αθήνα», συνθέτουν την πρώτη εικόνα που αντικρίζουμε. Σ’ αυτή τη γειτονιά κάποιοι δε νιώθουν κανένα άγχος να κρύψουν τις πράξεις τους.Ο Τζαανκίρ, πρόεδρος του τζαμιού, ξεκλειδώνει την πόρτα και περνάμε μέσα, βγάζοντας κατά το τελετουργικό τα παπούτσια μας. Αρχίζει να μας διηγείται το χρονικό της χθεσινής επίθεσης: «Γύρω στις 8 το βράδυ και ενώ μέσα στο τζαμί προσεύχονταν 30 άτομα, 100 άτομα περίπου συγκεντρώθηκαν απ’ έξω, φωνάζοντας και βρίζοντας. Μας κλείδωσαν μέσα, άρχισαν να πετούν πέτρες για να σπάσουν τα τζάμια και μετά έβαλαν φωτιά. Μια Ελληνίδα που πέρναγε εκείνη τη στιγμή από το σημείο προσπάθησε να διαμαρτυρηθεί αλλά την έδιωξαν κι αυτή. Ο καπνός μεγάλωνε και δυσκολευόμασταν να αναπνεύσουμε. Φοβηθήκαμε ότι θα εγκλωβιστούμε μέσα και πήραμε τηλέφωνο την πρεσβεία μα σαν παρέμβει» «Η αστυνομία;», ρωτάμε όχι για λόγους πραγματικής απορίας αλλά ρουτίνας. «Εδώ ήταν απ’ την αρχή αλλά στις 11 αποφάσισε να τους διώξει και να μας ανοίξει την πόρτα. Δε συνέλαβε κανέναν απ’ αυτούς, αλλά κατά τις 12 όταν ήρθε ένας συμπατριώτης μας για να βοηθήσει στην αποκατάσταση των ζημιών, προσήγαγαν αυτόν» Όση ώρα συζητάμε πληθαίνουν οι ξυρισμένοι τύποι που σταματούν απ’ έξω και κοιτάζουν απειλητικά. Σκεφτόμαστε ότι μάλλον είναι πιο σώφρον να συνεχίσουμε την κουβέντα μας στο πεζοδρόμιο.
Βγαίνοντας έξω μας περιμένουν 3 άνδρες της Αστυνομίας με αυτόματα, τους ενημερώνουμε για την ιδιότητα μας και συνεχίζουμε τη συνομιλία μας με τους μετανάστες υπό το άγρυπνο βλέμμα τους και όπλο τους. Οι 10 μετανάστες που έχουν μαζευτεί γύρω μας, εχουν να μας πουν πολλές ιστορίες. Ο ένας για τη γυναίκα του που φοράει μαντήλα και τη φτύνουν στο δρόμο, ο άλλος για ένα πρωινό που βγήκε από το τζαμί μετά την προσευχή και τον περίμεναν 5 άνδρες με μαχαίρια και ρόπαλα, ο επόμενος για μια φορά που κατόρθωσαν να ακινητοποιήσουν 4 άτομα που χτυπούσαν έξω από το τζαμί έναν συμπατριώτη τους και τους παρέδωσαν στο Αστυνομικό Τμήμα για να αφεθούν έπειτα από μερικά λεπτά ελεύθεροι. Δυο 40χρονες κυρίες από την παρακείμενη πολυκατοικία με αποτυχημένο ντεκαπάζ, τους προειδοποιούν «Δεν καταλαβαίνετε τίποτα ε; Θέλετε πάλι φασαρίες σήμερα;». Εκείνοι μας εξηγούν ότι απλώς προσεύχονται και δεν ενοχλούν κανέναν. Μετά από 4 απόπειρες εμπρησμού όμως που έχουν γίνει στο συγκεκριμένο τζαμί και καθημερινούς προπηλακισμούς, έχουν απελπιστεί. Πλέον ο κόσμος φοβάται και λίγοι έρχονται να προσευχηθούν. Μας πληροφορούν ότι σκοπεύουν να εγκαταλείψουν αυτό το χώρο σε λίγο καιρό.
Οι αστυνομικοί μας κάνουν παρατήρηση ότι δεν κάνουμε σωστά τη δουλειά μας. Ανταποδίδουμε την κριτική. Μετά από λίγη ώρα μας ρωτούν αν ξέρουμε τι θα γίνει με τους μισθούς των δημοσιών υπαλλήλων. Γκρινιάζουν για το Μνημόνιο και συμφωνούμε τουλάχιστον ότι η γενιά μας θα πληρώσει το λογαριασμό και θα ζήσει με λιγότερα δικαιώματα από την προηγούμενη. Το σκοτάδι έχει πέσει για τα καλά και τα βλέμματα των περιοικων γίνονται ακόμα πιο άγρια. Ωρα να φεύγουμε. Ευχόμαστε καλή τύχη σ’ αυτούς που δεν απέκτησαν ποτέ κανένα δικαίωμα και αποχωρούμε.
ΥΓ: Το ίδιο βράδυ που έγινε η επίθεση στο τζαμί στην Πλατεία Αττικής, στο δελτίο αστυνομικών συμβάντων προστέθηκε ένας ακόμα μετανάστης που βρέθηκε νεκρός στην οδό Φυλής. Η δολοφονία αποδόθηκε σε προσωπικές αντιδικίες. Εξάλλου δεν προσπάθησε και κανείς να την αποδώσει κάπου αλλού. Η βία πλέον σ’ αυτή τη γειτονιά δεν προξενεί εντύπωση σε κανέναν, ακόμα κι αυτοί που την υφίστανται έχουν μάθει να ζουν μαζί της.
Μαρία Λούκα
Διαβάστε:
- «Μετανάστες και μειονότητες», επιμέλεια: Μίλτος Παύλου, Αθηνά Σκουλαρίκη, εκδόσεις Βιβλιόραμα 2009.
Συλλογική έκδοση με επίκεντρο κοινωνικές ομάδες που φέρουν το στίγμα της ετερότητας. Τα ερωτήματα στα οποία επιχειρείται να δοθεί απάντηση μέσα από τη διεπιστημονική έρευνα είναι η (αν)αντιστοιχία λόγου και πολιτικών, τα στερεότυπα, οι σιωπές και οι αντιφάσεις του δημόσιου λόγου απέναντι σε όσους δεν ανταποκρίνονται στο εθνικό πρότυπο του ελληνόφωνου, ορθόδοξου πολίτη.
- «Πολυπολιτισμική πραγματικότητα», Ξένια Χρυσοχόου, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, 2005.
Το βιβλίο εστιάζεται στις κοινωνιοψυχολογικές διαδικασίες που εμπλέκονται στις δυτικές κοινωνίες και στις σχέσεις μεταξύ διαφορετικών πολιτισμικών ομάδων. Περιγράφει πως οι πολιτισμικά κυρίαρχες και μη ομάδες διαπραγματεύονται τη συνύπαρξη τους.
Πληκτρολογήστε:
Η σελίδα περιέχει ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τον ισλαμικό πολιτισμό και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μουσουλμάνοι στην Ελλάδα.
Το site του Παρατηρητηρίου για τις Συμφωνίες του Ελσίνκι, στο οποίο θα βρείτε όλες τις ευρωπαικές αναφορές για θέματα που αφορούν την παράβαση των δικαιωμάτων των μειονοτήτων στην Ελλάδα.
