Στο περιθώριο της Διεθνούς Έκθεσης Άμυνας και Ασφάλειας Defensys 2010, στη Θεσσαλονίκη, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Ευάγγελος Βενιζέλος παρ...
Στο περιθώριο της Διεθνούς Έκθεσης Άμυνας και Ασφάλειας Defensys 2010, στη Θεσσαλονίκη, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Ευάγγελος Βενιζέλος παραχώρησε μια συνέντευξη στον Γάλλο δημοσιογράφο Olivier Jehin για το δελτίο της Agence Europe για την Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας και το ΝΑΤΟ, Europe Diplomacy & Defence.
Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας μίλησε για το ρόλο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας (EDA) και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για την αλληλεγγύη και την εφαρμογή της Συνθήκης της Λισαβόνας, την ανανέωση του ΝΑΤΟ και την πυραυλική άμυνα.
EDD: Συνοψίζοντας το περιεχόμενο του συνεδρίου που μόλις πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη, οι περικοπές στους αμυντικούς προϋπολογισμούς σημαίνουν ότι πρέπει να γίνει προσπάθεια συνεργασίας και όλοι οι υπουργοί φαίνεται να συμφωνούν σε αυτό ...
Ευ. Βενιζέλος: Σε πολιτικό επίπεδο. Ρητορικά, ναι.
EDD: Φυσικά, αυτό πρέπει να μεταφραστεί σε συγκεκριμένους όρους ...
Ευ. Βενιζέλος: Όλα εξαρτώνται από τις εθνικές προτεραιότητες, αλλά και από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας που μπορεί να διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο, αν και δεν έχει ακόμα θεσμική και λειτουργική αυτονομία, η οποία είναι πολύ απαραίτητη, αν είναι όντως να παίξει αυτό το ρόλο. Αυτό είναι ένα πρόβλημα για τη Βαρόνη Ashton, η οποία πρέπει να παίξει έναν πιο ενεργητικό ρόλο ως επικεφαλής του EOA.
EDD: Στο σχέδιο απόφασης για το καθεστώς, την έδρα και τους κανόνες λειτουργίας του EDA, έχει επανεισαχθεί ένας μηχανισμός που επιτρέπει σε ένα κράτος μόνο του να μπλοκάρει αποφάσεις. Τι πιστεύετε γι' αυτό;
Ευ. Βενιζέλος: Αυτό είναι ένα γενικότερο θεσμικό πρόβλημα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το οποίο προκύπτει από το γεγονός ότι η αρχή της πλειοψηφίας δεν είναι η μόνη μέθοδος της δημοκρατικής έκφρασης. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο εξακολουθούμε να αναζητούμε συναίνεση. Κατά την άποψή μου, δεν υπάρχει πραγματικό πρόβλημα σχετικά με το μηχανισμό λήψης αποφάσεων.
EDD: Ας πάρουμε τους αντίστοιχους ρόλους της Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας ...
Ευ. Βενιζέλος: Πριν από ένα χρόνο περίπου KAI μετά την έναρξη ισχύος της νέας οδηγίας για τις δημόσιες προμήθειες αμυντικού εξοπλισμού, ζήτησα να συνταχθεί ένα έγγραφο εργασίας για το ρόλο του EOA. Αυτό οφειλόταν στο γεγονός ότι η εφαρμογή της Oδηγίας μπορεί να οδηγήσει σε αντίφαση. Πρέπει συνεπώς να υπάρχει μια γέφυρα μεταξύ του EOA και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
EDD: Ένα από τα προβλήματα που βρίσκεται στην καρδιά αυτής της σχέσης είναι, ακριβώς, η εναρμόνιση των κανόνων της αγοράς.
Ευ. Βενιζέλος: Επειδή, για την Επιτροπή, πρώτη προτεραιότητα είναι η ανταγωνιστικότητα ενώ, για τον ΕΟΑ, η προτεραιότητα είναι η συνεργασία, ακόμη και σε διακυβερνητικό επίπεδο.
EDD: Όπου είναι δυνατόν, η Επιτροπή θα ήθελε να θέσει τέρμα στα αντισταθμιστικά ωφελήματα και να μειώσει την εφαρμογή των βιομηχανικών επιστροφών. Συμφωνείτε με αυτό;
Ευ. Βενιζέλος: Διεξάγουμε μια σοβαρή συζήτηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσον αφορά τη μεταφορά της Οδηγίας στην ελληνική νομοθεσία. Για την εφαρμογή της παρούσας Οδηγίας, μας βοηθούν οι υπηρεσίες της Επιτροπής στην προετοιμασία σχετικού σχεδίου νόμου. Επιπλέον, κατά τη συνάντηση των υπουργών άμυνας στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΟΑ, ζητήσαμε διάλογο μεταξύ του Οργανισμού και της Επιτροπής, μεταξύ της κας. Άστον και του Επιτρόπου Ανταγωνισμού, προκειμένου να βρεθεί μια λύση που είναι αποδεκτή από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. (...)
EDD: Υπάρχουν επίσης πολλά νέα εργαλεία στη Συνθήκη της Λισαβόνας ...
Ευ. Βενιζέλος: Και όχι μόνο εκεί. Υπάρχει μια δομή που λειτουργεί ήδη, ο ΕΟΑ, και πρέπει τώρα να προσαρμόσει τη δομή του στην πραγματικότητα της Συνθήκης της Λισαβόνας και της νέας αυτής Οδηγίας, η οποία μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία της ευρωπαϊκής αγοράς άμυνας. Και υπάρχουν και οι σχέσεις με τρίτες χώρες, μια αμερικανική παρουσία που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε, και μια ρωσική παρουσία σε μια σειρά εθνικών αγορών. Υπάρχουν πολλές παράμετροι που πρέπει να ληφθούν υπόψη.
EDD: Για να επιστρέψουμε στα εργαλεία της Συνθήκης (μόνιμη διαρθρωμένη συνεργασία, στις ρήτρες αλληλεγγύης και αμοιβαίας συνδρομής, στην ευρωπαϊκή πολιτική δυνατοτήτων και εξοπλισμών, κλπ. ...) που δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί...
Ευ. Βενιζέλος: Ένα λεπτό. Ποια είναι η πραγματική κατάσταση; Σύμφωνα με την μακρά εμπειρία μας στην ιστορία της περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, όσον αφορά τη ρήτρα αλληλεγγύης... Παρόμοια ρήτρα υπάρχει και στη Συνθήκη της Ουάσιγκτον, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστεί η εν λόγω ρήτρα. Κάθε χώρα γνωρίζει ότι, σε περιόδους κρίσης, είναι μόνη της. Σε μια κατάσταση κρίσης υπάρχουν πραγματικοί σύμμαχοι και καθαρά θεωρητικοί σύμμαχοι. Αυτή είναι η πραγματικότητα - και γι' αυτό επιμένουμε στην εφαρμογή της ρήτρας, διότι υπάρχει μια δραματική ιστορία πίσω μας, σε ό,τι αφορά την αλληλεγγύη. Για μας, υπάρχει μια πολύ πραγματική αίσθηση της απειλής η οποία αιωρείται πάνω από την περιοχή μας. Είναι πολύ σημαντικό για εμάς να ξεπεραστεί αυτό το αίσθημα απειλής και γι 'αυτό προτεραιότητά μας εξακολουθεί να είναι η καθιέρωση μιας λειτουργικής σχέσης ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο συνεχίζουμε τις επαφές, και με επίσημες και με ανεπίσημες διαπραγματεύσεις. Έχουν γίνει απόπειρες προσέγγισης, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα. Μόνιμη διαρθρωμένη συνεργασία υπάρχει σε κάποιο βαθμό ανάμεσα στην Ελλάδα και την Κύπρο, καθώς και μεταξύ των Κάτω Χωρών και του Βελγίου, ή ακόμη και με τη μορφή του OCCAR.
EDD: Δεν νομίζετε ότι είναι ώρα να βάλετε αυτά τα πράγματα που είναι κατακερματησμένα σε ένα και μόνο πολιτικό πλαίσιο;
Ευ. Βενιζέλος:Είναι ο επόμενος στόχος μας!
EDD: Και αν φανταζόμασταν ότι όλα αυτά τα εργαλεία έχουν συγκεκριμένη ουσία...
Ευ. Βενιζέλος: Ακούστε. Πρέπει να είμαι ρεαλιστής. Η αλληλεγγύη λειτουργεί όταν πρόκειται για αστυνομικούς ελέγχους στα σύνορα, διότι η Frontex, η οποία είναι μια πολύ χρήσιμη ευρωπαϊκή υπηρεσία, διαδραματίζει καίριο ρόλο στην Ελλάδα. Αλλά στον τομέα των δυνατοτήτων, έχουμε ήδη μιλήσει για τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας, και η Στρατιωτική Επιτροπή διαδραματίζει πολύ περιορισμένο ρόλο, επειδή υπάρχει μόνο ένα σύνολο δυνατοτήτων. Γι' αυτό το λόγο, το βασικό μας θέμα εξακολουθεί να είναι η σχέση μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΝΑΤΟ. Κατά τη διάρκεια του περασμένου αιώνα, η ευρωπαϊκή ασφάλεια ήταν πάντα ένα αμερικανικό-ευρωπαϊκό πρόβλημα. Πρώτα απ' όλα, υπήρχε η αμερικανική παρέμβαση κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, στη συνέχεια, οι όροι που έθεσε ο Πρόεδρος Wilson, μετά η παρέμβαση των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου (...)
EDD: Αλλά, όπως είπε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, εάν η ευρωπαϊκή συμμετοχή συρρικνωθεί επειδή υπάρχουν λιγότερα χρήματα για την άμυνα, οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να στραφούν πέρα από την Ευρώπη, σε έναν κόσμο όπου το κέντρο βάρους μετατοπίζεται προς την Ασία.
Ευ. Βενιζέλος: Υπάρχει ένας γεωπολιτικός και στρατηγικός κίνδυνος. Αλλά πρέπει επίσης να θυμόμαστε ότι αυτή η έλξη του Ειρηνικού για τις Ηνωμένες Πολιτείες έχει μακρά ιστορία. Η συζήτηση εντός των Ηνωμένων Πολιτειών διαρκεί δύο αιώνες. Για την ασφάλεια των ΗΠΑ, η διάσταση του Ατλαντικού παραμένει το ίδιο αποφασιστικής σημασίας. Κανείς δεν μπορεί να παραβλέπει την Ατλαντική διάσταση στις Ηνωμένες Πολιτείες. (...) Η ευρωπαϊκή πραγματικότητα, όταν πρόκειται για την ασφάλεια και την άμυνα εξακολουθεί να περιστρέφεται γύρω από το ΝΑΤΟ. Η ανάπτυξη της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας εξακολουθεί να βρίσκεται σε εμβρυακό επίπεδο. Η στρατιωτική πραγματικότητα είναι η ύπαρξη του ΝΑΤΟ. Έχουμε έναν οργανισμό που γερνάει και ο οποίος χρειάζεται ανανέωση και έναν εμβρυακό οργανισμό που χρειάζεται για να αναπτυχθεί!
EDD: Ποιες είναι οι προσδοκίες στην Ελλάδα από τη Σύνοδο Κορυφής της Λισαβόνας;
Ευ. Βενιζέλος: Η Σύνοδος αυτή θα έχει ιδιαίτερη σημασία τόσο για τη Συμμαχία όσο και για τα μέλη της. Σε αντίθεση με άλλες διασκέψεις κορυφής του ΝΑΤΟ στο παρελθόν με ειδικό θεματικό επίκεντρο (για παράδειγμα για την μετατροπή του), η ατζέντα της Λισαβόνας είναι πολυδιάστατη, παρά την κυριαρχία του νέου Στρατηγικού Δόγματος. Η εσωτερική προσαρμογή θα προβλέπει μια πιο λιτή, πιο ευέλικτη δομή διοίκησης, η οποία, σε συνδυασμό με τη μεταρρύθμιση των οργανισμών, θα οδηγήσει σε μείωση του κόστους μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα και σε μια πιο αποτελεσματική Συμμαχία. Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό μήνυμα για τους φορολογούμενους, εν μέσω ενός δύσκολου οικονομικού περιβάλλοντος (...). Η Ελλάδα αναμένει από τη Σύνοδο Κορυφής της Λισαβόνας να δει ξεκάθαρα μια εκσυγχρονισμένη και ενισχυμένη συμμαχία που να είναι σε θέση να προστατεύσει τα δικά της θεμελιώδη συμφέροντα ασφάλειας, καθώς και αυτά των μελών της. Πιστεύω ότι το νέο στρατηγικό δόγμα είναι το εργαλείο για την φυγή της Συμμαχίας προς το μέλλον που θα επιτρέψει την προσαρμογή του ΝΑΤΟ με τρόπο που να απαντάει αποτελεσματικά στα σύνθετα χαρακτηριστικά του σήμερα και του αύριο και στις παγκόσμιες προκλήσεις ασφάλειας, διατηρώντας παράλληλα την ισορροπία μεταξύ των φιλοδοξιών και των δυνατοτήτων του. (...)
EDD: Υποστηρίζει η Ελλάδα τη δημιουργία μιας βαλλιστικής πυραυλικής άμυνας (BMD); Δεν θα μπορούσε αυτό να μετατραπεί σε ένα είδος νέας "Γραμμής Μαζινό", όπως είπε ο Γάλλος υπουργός; Θεωρείτε ότι υπάρχει κίνδυνος, αν το ΝΑΤΟ δώσει έμφαση στην BMD και όχι στην υπάρχουσες συμβατικές δυνάμεις;
Ευ. Βενιζέλος: Η αναδυόμενη απειλή που θέτουν τα συστήματα εκτόξευσης βαλλιστικών πυραύλων και η διάδοση των όπλων μαζικής καταστροφής είναι πράγματι ένα πολύπλοκο και συγχρόνως ευαίσθητο ζήτημα για τη διεθνή κοινότητα. Η Ελλάδα θα παραμείνει στην κυριαρχούσα τάση των Ευρωπαίων συμμάχων που ευνοούν τη δημιουργία του προγράμματος βαλλιστικής πυραυλικής άμυνας (BMD). Η συμμετοχή της Ρωσίας σε αυτήν την προσπάθεια θα είναι προς όφελος της ασφάλειας του ευρωατλαντικού χώρου. Οι στιβαρές συμβατικές δυνάμεις ή οι κρίσιμοι παράγοντες και οι πολλαπλασιαστές ισχύος είναι μερικά άλλα παραδείγματα παρόμοιας σημασίας. Πιστεύω ότι το σωστό μίγμα συμβατικών δυνάμεων με τις απαραίτητες πυρηνικές δυνατότητες δίνει στο ΝΑΤΟ το απαραίτητο αξιόπιστο αποτρεπτικό μοχλό και παρέχει στους πληθυσμούς μια σαφή επιβεβαίωση και αίσθηση ασφάλειας.
