Στον αέρα μένει πλέον ο επιχειρησιακός έλεγχος στο Αιγαίο, αφού και με την επίσημη υιοθέτηση του νέου δόγματος του ΝΑΤΟ στη Σύνοδο Κορυφής τ...
Στον αέρα μένει πλέον ο επιχειρησιακός έλεγχος στο Αιγαίο, αφού και με την επίσημη υιοθέτηση του νέου δόγματος του ΝΑΤΟ στη Σύνοδο Κορυφής της Συμμαχίας στη Λισσαβώνα η Ελλάδα μένει μετέωρη και το Αιγαίο, για την ώρα, επιχειρησιακά τουλάχιστον μετατρέπεται ολόκληρο σε μια αμφισβητούμενη «γκρίζα ζώνη».
Η Τουρκία έχει μπει δυναμικά στο παιχνίδι για να έχει ισχυρή παρουσία και επιρροή στη νέα δομή του ΝΑΤΟ παίζοντας δυνατά σε όλα τα μέτωπα, από την αντιπυραυλική ασπίδα μέχρι και τον αριθμό και τη δομή των νέων στρατηγείων της συμμαχίας.
Η Ελλάδα ουσιαστικά μετείχε στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ ως «παρατηρητής», παρά το γεγονός ότι ήταν εκεί και ο πρωθυπουργός και οι υπουργοί Εξωτερικών και Άμυνας.
Καίριο ζήτημα για την Ελλάδα, που έμεινε μετέωρο και που η ελληνική πλευρά δεν έδωσε καμία σοβαρή μάχη έστω για να δημιουργήσει και θετικές προϋποθέσεις για την συνέχεια, είναι αυτό των στρατηγείων και των επιπτώσεών τους στον επιχειρησιακό έλεγχο του Αιγαίου.
Τόσο ο πρωθυπουργός όσο και οι αρμόδιοι υπουργοί (Εξωτερικών και Άμυνας) άκουσαν σε πρώτη φάση από τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ κ. Ράσμουσεν το νέο αμυντικό δόγμα του ΝΑΤΟ και στη συνέχεια αποδέχτηκαν το «πακέτο» στη Λισσαβώνα.
Το μεγάλο πρόβλημα όμως είναι πως ενώ όλοι, και ιδιαίτερα η Τουρκία, εξαρχής μπήκαν σε σκληρά παζάρια με τη Συμμαχία απαιτώντας τους καλύτερους δυνατούς όρους, η ελληνική πλευρά απλώς παρακολούθησε, δεν έθεσε τον παραμικρό όρο και... περιορίσθηκε στο να διαπραγματευτεί στη συνέχεια. Μια διαπραγμάτευση που για πολλούς περνάει μέσα από το συνολικό πακέτο των ελληνοτουρκικών σχέσεων και των συζητήσεων που γίνονται ανάμεσα σε Αθήνα και Άγκυρα για το Αιγαίο.
Η νέα δομή του ΝΑΤΟ με τις μειώσεις προσωπικού αλλά και υποδομών - στρατηγείων έχει σημαντικές επιπτώσεις στο καθεστώς του Αιγαίου. Πρωτίστως γιατί φαίνεται πως η Ελλάδα χάνει τον επιχειρησιακό έλεγχο του αρχιπελάγους, που με σοβαρές προσπάθειες είχε κατορθώσει να κατοχυρώσει εδώ και χρόνια παρά τις τουρκικές αντιδράσεις και αμφισβητήσεις. Ουσιαστικά αυτό που στα λόγια τουλάχιστον φαίνεται ότι «ψιθύρισε» η Ελλάδα στο ΝΑΤΟ είναι πως αν καταργηθεί το Υποστρατηγείο στη Λάρισα, θα πρέπει να καταργηθεί και το Στρατηγείο της Σμύρνης στη Τουρκία. Μένει όμως ανοικτό το ερώτημα: Συμφέρει σε αυτήν τη δύσκολη στιγμή και με ανοικτές τις πιο προχωρημένες συνομιλίες με την Τουρκία για το Αιγαίο, να μείνει ανενεργό επιχειρησιακά το Υποστρατηγείο της Λάρισας; Ωστόσο φαίνεται πως με το νέο δόγμα και τη νέα δομή του
ΝΑΤΟ, η Ελλάδα χάνει (λόγω αδυναμίας να επιβάλει τις θέσεις της και να διαπραγματευτεί) τον επιχειρησιακό έλεγχο του Αιγαίου, αφού δεν μπόρεσε να περάσει τη θέση της για έλεγχό του μέσω των ελληνικών ραντάρ. Κι αυτό γιατί υπήρξαν μέχρι τέλους ισχυρές αντιδράσεις από την Τουρκία, η οποία από την πλευρά της διεκδικούσε με κάθε τρόπο επιχειρησιακό έλεγχο σε σημαντικό τμήμα του Αιγαίου. Ουσιαστικά η Άγκυρα ζητούσε επιτακτικά να «κοπεί» στα δύο ο έλεγχος του Αιγαίου, κάτι το οποίο αποτελούσε «κόκκινη γραμμή» για την Αθήνα.
Όμως, ουσιαστικά, με τη στάση της η Τουρκία, σε συνδυασμό με τη «νωθρότητα» που επέδειξε η ελληνική πλευρά, «αφαίρεσε» από την Αθήνα ακόμα και τα «κεκτημένα» στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, δηλαδή τον επιχειρησιακό έλεγχο μέσω των ραντάρ στο μεγαλύτερο μέρος του Αιγαίου.
Στη νέα δομή ουσιαστικά υπάρχει «ΝΑΤΟϊκή επιδιαιτησία» για τον επιχειρησιακό έλεγχο στο Αιγαίο. Και αυτό θα επιτευχθεί με την ταυτόχρονη κατάργηση του Υποστρατηγείου της Λάρισας και του Στρατηγείου της Σμύρνης. Με αυτόν τον τρόπο ο έλεγχος στο Αιγαίο φεύγει από την Ελλάδα και περνάει στο στρατηγείο του Ραμστάιν στη Γερμανία. Οι ΝΑΤΟϊκοί και οι Αμερικάνοι εκτιμούν ότι με αυτόν τον τρόπο θα ξεπεράσουν τους «ελληνοτουρκικούς καβγάδες» στο Αιγαίο, που μονίμως δημιουργούσαν πρόβλημα στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ.
Τόσο ο υπουργός Άμυνας όσο και ο πρωθυπουργός έκαναν λόγο για διαπραγματεύσεις που θα ακολουθήσουν για τη νέα δομή του ΝΑΤΟ σε ό,τι αφορά τον ρόλο της Ελλάδας και τα στρατηγεία. Αποφεύγουν όμως να διευκρινίσουν επακριβώς γιατί και τι θα διαπραγματευτούμε. Η εξίσου ασαφής δήλωση του υπουργού Άμυνας ότι «θέλουμε μια ευέλικτη δομή του ΝΑΤΟ που δεν θα δημιουργεί τεχνικά και τεχνητά θέματα στο Αιγαίο» προϊδεάζει για το ότι το Αιγαίο πλέον βρίσκεται στο «μάτι του κυκλώνα» και κυρίως σε μια μεγάλη και συνολική διαπραγμάτευση.
