«Κύριε πρόεδρε της Οργανωτικής Επιτροπής του συνεδρίου, κύριε αρχηγέ του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας, κύριε Νομάρχα Θεσσαλονίκης, κύρι...
«Κύριε πρόεδρε της Οργανωτικής Επιτροπής του συνεδρίου, κύριε αρχηγέ του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας, κύριε Νομάρχα Θεσσαλονίκης, κύριε πρόεδρε της Ιατρικής Σχολής, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι στο πανεπιστήμιο, κυρίες και κύριοι αξιωματικοί των ενόπλων δυνάμεων, κυρίες και κύριοι.
Θεωρώ μεγάλη τύχη το γεγονός ότι βρίσκομαι σήμερα ενώπιόν σας με την ιδιότητα του Υπουργού Εθνικής Άμυνας προκειμένου να κηρύξω την έναρξη των εργασιών του 23ου Ιατρικού Συνεδρίου των Ενόπλων Δυνάμεων. Είναι αυτονόητο ότι εκφράζω τα θερμά μου συγχαρητήρια προς τον πρόεδρο και τα μέλη της Οργανωτικής Επιτροπής, προς το ΓΕΕΘΑ, προς τους αξιωματικούς του Υγειονομικού των τριών κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων και προς όλους τους πραγματικούς συντελεστές της βέβαιης επιτυχίας και αυτού του συνεδρίου.
Θεωρώ μεγάλη τύχη το γεγονός ότι βρίσκομαι σήμερα ενώπιόν σας με την ιδιότητα του Υπουργού Εθνικής Άμυνας προκειμένου να κηρύξω την έναρξη των εργασιών του 23ου Ιατρικού Συνεδρίου των Ενόπλων Δυνάμεων. Είναι αυτονόητο ότι εκφράζω τα θερμά μου συγχαρητήρια προς τον πρόεδρο και τα μέλη της Οργανωτικής Επιτροπής, προς το ΓΕΕΘΑ, προς τους αξιωματικούς του Υγειονομικού των τριών κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων και προς όλους τους πραγματικούς συντελεστές της βέβαιης επιτυχίας και αυτού του συνεδρίου.
Θέλω να ευχαριστήσω τον κ. Νομάρχη για τα θερμά του λόγια, τα οποία στην πραγματικότητα αναδεικνύουν την αγάπη όλων όσοι γεννηθήκαμε, ζούμε, σπουδάσαμε, δουλεύουμε στη Θεσσαλονίκη. Όποιος πέρασε τα φοιτητικά του χρόνια στην πόλη αυτή νιώθει δια βίου συνδεδεμένος μαζί της και αυτό είμαι βέβαιος ότι κατά μείζονα λόγο ισχύει για τους στρατιωτικούς γιατρούς, για τους αξιωματικούς του Υγειονομικού των Ενόπλων Δυνάμεων, πλην των αξιωματικών νοσηλευτριών και των αξιωματικών νοσηλευτριών και των αξιωματικών που τώρα σπουδάζουν στην Αθήνα, αλλά και αυτοί συνδέονται με μία σχέση υπηρεσιακής αγχιστείας με τη Θεσσαλονίκη.
Επαινώ το γεγονός ότι μόνιμη έδρα του συνεδρίου αυτού είναι η Θεσσαλονίκη γιατί πρέπει να τιμάται το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, η Ιατρική Σχολή, το σύνολο των στρατιωτικών γιατρών. Ως καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης χάρηκα ιδιαίτερα γιατί είχα την ευκαιρία να εφαρμόσω με το πανεπιστήμιο το πρωτόκολλο συνεργασίας με στόχο τη μερική έστω ανταπόδοση των υπηρεσιών που επί δεκαετίες τώρα προσφέρει η Ιατρική Σχολή του πανεπιστημίου στις Ένοπλες Δυνάμεις, με το άνοιγμα των θυρών του 424 Γενικού Στρατιωτικού Νοσοκομείου Εκπαίδευσης στο σύνολο των φοιτητών της Ιατρικής Σχολής, προκειμένου να ασκούνται κλινικά εδώ -υπό την καθοδήγηση βεβαίως των καθηγητών τους, αλλά σε στενή συνεργασία με το ιατρικό προσωπικό. Έτσι, κατά τον τρόπο αυτό τείνουμε προς έναν πολύ σημαντικό στόχο που είναι ει δυνατόν όλα τα μεγάλα στρατιωτικά νοσοκομεία και στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη να λειτουργούν ως τριτοβάθμια νοσηλευτικά ιδρύματα.
Χαίρομαι λοιπόν γιατί σήμερα απευθύνομαι σε ένα κοινό αντιπροσωπευτικό του υγειονομικού σώματος των Ενόπλων Δυνάμεων αλλά και της ιατρικής κοινότητας γιατί το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας έχει πλήρη συνείδηση της ιδιαίτερης ευθύνης του και στον τομέα αυτό, κινούμενο συμπληρωματικά προς την κυβερνητική πολιτική που ασκεί στο χώρο της υγείας το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Η ελληνική κοινωνία αποδέχεται την υψηλή ποιότητα του σώματος των στρατιωτικών γιατρών. Γνωρίζει την υψηλή ποιότητα και σε πολύ μεγάλο βαθμό τις προνομιακές συνθήκες νοσηλείας που υπάρχουν στα στρατιωτικά νοσοκομεία σε σχέση με το μέσο όρο που επικρατεί στα νοσοκομεία του Εθνικού Συστήματος Υγείας και του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Οι διευθυντές Υγειονομικού, οι διευθυντές στρατιωτικών νοσοκομείων και πολλά στελέχη του Υγειονομικού των Ενόπλων Δυνάμεων με έχουν ακούσει κατά καιρούς να διατυπώνω το σχέδιό μας για τις υγειονομικές υπηρεσίες στο χώρο των Ενόπλων Δυνάμεων.
Ο στρατιωτικός γιατρός -και το ίδιο ισχύει για το φαρμακοποιό, τον κτηνίατρο, τον ψυχολόγο, το νοσηλευτή πανεπιστημιακής εκπαίδευσης- κινείται σε ένα, κατά πολύ μεγάλο βαθμό, προνομιακό περιβάλλον. Η πατρίδα αναγνωρίζοντας τις ικανότητές του, που τις πιστοποιούν οι εισαγωγικές εξετάσεις, τον παραλαμβάνει από μικρό, από πρωτοετή φοιτητή, τον εκπαιδεύει επιστημονικά και στρατιωτικά, τον διαμορφώνει ως επιστήμονα με τη βοήθεια του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και ως αξιωματικό μέσω της Στρατιωτικής Σχολής Αξιωματικών Σωμάτων και τη στιγμή που ο πολίτης συνάδελφός του αναζητά απεγνωσμένα μια σειρά για να αποκτήσει την ειδικότητα που επιθυμεί, του διασφαλίζει μια σταδιοδρομία η οποία μπορεί να είναι αδιατάραχτη και πάντως φροντίζει την απόκτηση ιατρικής ειδικότητας στην Ελλάδα ή πολύ συχνά και στο εξωτερικό. Επενδύει σε χρήμα και σε προσδοκία, φροντίζει για την περαιτέρω μετεκπαίδευση και εξειδίκευσή του, του παρέχει πολλά μέσα, του διαμορφώνει ένα εργασιακό καθεστώς το οποίο είναι διαφορετικό από αυτό που ισχύει για άλλους γιατρούς που εργάζονται στο δημόσιο υπό τη μία ή την άλλη νομική μορφή. Έτσι, η Πολιτεία και άρα η κοινωνία, άρα ο ελληνικός λαός έχει μια απαίτηση ανταπόδοσης όλου αυτού του επιστημονικού πλούτου, όλου αυτού του υγειονομικού αποθέματος που δημιουργείται ως αποτέλεσμα μιας πολυετούς επένδυσης. Γι’ αυτό όπως αντιλαμβάνεστε πάντα μας προβληματίζει και μας στεναχωρεί η πρόωρη αποχώρηση -ακόμα και πριν τη συμπλήρωση της νόμιμης υποχρέωσης ελάχιστης παραμονής στην υπηρεσία- στελεχών που η πατρίδα τα έχει σπουδάσει και τα έχει υποστηρίξει ώστε να αποκτήσουν την αυτοπεποίθηση μιας ανταγωνιστικής πορείας μέσα στην αγορά ιατρικών υπηρεσιών στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό.
Ταυτοχρόνως η Πολιτεία επενδύει. Πολλές φορές καθ’ υπερβολήν. Βλέπετε τις κτιριακές εγκαταστάσεις του 424, το πυρηνικό καταφύγιο και το διπλό νοσοκομείο το οποίο υπάρχει στα έγκατα αυτού του κτιρίου. Στο κέντρο των Αθηνών λειτουργούν μέσα σε ένα τετραγωνικό χιλιόμετρο τέσσερις μεγάλες στρατιωτικές μονάδες. Του Στρατού, του Ναυτικού, της Αεροπορίας και του Νοσηλευτικού Ιδρύματος του Μετοχικού Ταμείου Στρατού. Υπάρχουν μικρότερα νοσοκομεία σε άλλες περιοχές που εξ ορισμού πρέπει να συνεργάζονται με τα πανεπιστημιακά νοσοκομεία που υπάρχουν εκεί ή εκεί κοντά ή με μεγάλα νομαρχιακά και περιφερειακά νοσοκομεία του ΕΣΥ. Υπάρχει το δίκτυο των μονάδων παροχής υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας που απευθύνεται στα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων. Υπάρχουν οι γιατροί που προσφέρουν υπηρεσίες αεροπορικής ιατρικής. Υπάρχουν οι ιατροί των πολεμικών μας πλοίων. Υπάρχουν οι γιατροί μας στο Κόσσοβο, στο Αφγανιστάν. Όμως η προμετωπίδα, η γραμμή αντιπαράταξης είναι τα μεγάλα νοσοκομεία, εκεί όπου και ο στρατιώτης και ο πολίτης θέλει να νιώθει ότι υπάρχει το αναγκαίο επίπεδο, η ασφάλεια, η δεοντολογία και η διαφάνεια που απαιτείται. Γι’ αυτό κάνουμε μια πολύ μεγάλη προσπάθεια να εκλογικεύσουμε το σύστημα.
Τα στρατιωτικά νοσοκομεία έχουν κι αυτά τις παθογένειες των δημοσίων νοσοκομείων. Έχουν χρέη προς τους προμηθευτές. Έχουν πρόβλημα διαδικασιών σε σχέση με τις προμήθειες υγειονομικού υλικού. Το πρόβλημα της φαρμακευτικής δαπάνης είναι πρόβλημα και των στρατιωτικών νοσοκομείων. Υπάρχει πρόβλημα ελέγχου του κόστους γιατί έτσι που είναι διαρθρωμένες οι μονάδες μας αυτές ως υπηρεσίες, ως μονάδες κατά κυριολεξία -με εξαίρεση το ΝIΜΤΣ- που είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, υπάρχει ένα πρόβλημα ελέγχου του κόστους σε σχέση με τη μισθοδοσία που δεν τη βρίσκουμε γραμμένη στον προϋπολογισμό των μονάδων αυτών.
Υπάρχει πρόβλημα διαχείρισης του συστήματος. Υπάρχει με λίγα λόγια πρόβλημα εκλογίκευσης στη διαχείριση του δημοσίου χρήματος ώστε να κινούμεθα στο διεθνές επίπεδο που επιβάλλεται πλέον στις μέρες μας. Κάνουμε όμως στην κατεύθυνση αυτή μια τεράστια προσπάθεια. Θέλουμε -και σε μεγάλο βαθμό το προσεγγίζουμε αυτό με τη βοήθεια των επιτελείων και των διευθύνσεων των νοσοκομείων- να λειτουργούμε υποδειγματικά σε σχέση με το κόστος ή τις προμήθειες. Σε σχέση με τη φαρμακευτική δαπάνη, σε σχέση με το πληρωμένο πρόγραμμα μηχανογραφικής υποστήριξης, στο οποίο για παράδειγμα δεν είχε ενταχθεί εξ αρχής το 424 παρότι κτιριολογικά είναι το αρτιότερο και πλέον σύγχρονο νοσοκομείο.
Θέλουμε όλα αυτά να αποδίδουν ένα κοινωνικό και ένα επιχειρησιακό αποτέλεσμα όπως τόνισε ο αρχηγός του ΓΕΕΘΑ μιλώντας ως ο ανώτατος επιχειρησιακός διοικητής των Ενόπλων Δυνάμεων εν καιρώ ειρήνης και εν καιρώ πολέμου.
Αλλά σε μια περίοδο εθνικής στράτευσης το επιχειρησιακό αποτέλεσμα αφορά και την κοινωνία και την κοινωνική συνοχή και την ποιότητα των υπηρεσιών του κράτους και σκληρός πυρήνας του κράτους είναι οι Ένοπλες Δυνάμεις. Γι’ αυτό, όπως ξέρετε, έχω δώσει σαφείς οδηγίες και διαταγές, οι οποίες έχουν προσλάβει και τη μορφή νόμου και τη μορφή κοινής απόφασης των υπουργών Εθνικής Άμυνας και Υγείας, έτσι ώστε να εκλογικεύσουμε και να καταστήσουμε αποτελεσματικότερες τις σχέσεις μας με το Υπουργείο Υγείας και με το Εθνικό Σύστημα Υγείας τόσο στο επίπεδο της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας όσο και στο επίπεδο δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας περίθαλψης .
Μπορούμε να αξιοποιήσουμε όσο μπορούμε περισσότερο τώρα τους γιατρούς που δεν υπηρετούν σε μεγάλα νοσοκομεία, αλλά υπηρετούν σε μονάδες, δηλαδή στο δίκτυο πρωτοβάθμιας φροντίδας, έτσι ώστε και οι μονάδες να έχουν το γιατρό τους, ιδίως οι απομακρυσμένες, αλλά και περιφερειακά νοσοκομεία να στελεχώνονται με πολύ καλούς γιατρούς που δε θα αποκόπτονται έτσι όσο δεν υπηρετούν σε στρατιωτικά νοσοκομεία από το κύριο αντικείμενό τους που καλλιεργείται και αναπτύσσεται μέσα στα νοσοκομεία. Η διαδικασία επιλογής διευθυντών των κλινικών δεν μπορεί να είναι μια στείρα υπηρεσιακή στρατιωτική διαδικασία. Η αξιολόγηση και επιλογή πρέπει να γίνεται με σύνθετα κατά βάση επιστημονικά κριτήρια. Η σύνδεση, η υποχρεωτική σύνδεση των μονίμως εν εφημερία στρατιωτικών νοσοκομείων με το Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υπηρεσιών Υγείας μπορεί να αποδίδει πολύ μεγάλα αποτελέσματα. Αυτό το βλέπουμε ήδη με τη λειτουργία του ΕΚΑΒ, με τις κάθε είδους διακομιδές.
Το βλέπουμε με πάρα πολύ μεγάλη επιτυχία να γίνεται σε πολλά νοσοκομεία κατ’ αρχήν στο ΝIΜΤΣ, αλλά τώρα πια έχουμε εγκαθιδρύσει ένα δίκτυο συνεργασίας που δεν παρακωλύει σε τίποτα τον ειδικό σκοπό των στρατιωτικών νοσοκομείων. Έχουμε εξοπλισμό που πρέπει να λειτουργεί όσο γίνεται περισσότερες ώρες. Τα απεικονιστικά τμήματα, τα βιοχημικά εργαστήρια, πρέπει να είναι έτσι διασυνδεδεμένα ώστε να αποδίδουν το μέγιστο δυνατό διακλαδικό αποτέλεσμα.
Τώρα που εφαρμόζουμε την κάθετη δομή διοίκησης, τώρα που επικρατεί σε όλα το διακλαδικό πρόγραμμα, πρέπει αυτό κατ’ εξοχήν να εμφανίζεται στη λειτουργία των υγειονομικών υπηρεσιών. Έτσι κάνουμε οικονομία χρήματος. Έτσι ελέγχουμε την ποιότητα. Έτσι εξυπηρετούμε όλο το στρατιωτικό προσωπικό, τους απόστρατους, κλάδους που κατά παράδοση συνδέονται με τις ένοπλες δυνάμεις, όπως τα σώματα ασφαλείας, το πολιτικό προσωπικό του υπουργείου φυσικά κάθε έναν ο οποίος καταφεύγει στη βοήθεια και τη φροντίδα των νοσοκομείων. Θέλουμε όλα αυτά να οργανώνονται και να αποδίδουν αποτέλεσμα. Και θέλουμε φυσικά ο τίτλος του στρατιωτικού γιατρού να βαρύνει πάντα στη συνείδηση και της κοινωνίας και της ιατρικής κοινότητας που είναι σε θέση καλύτερα από κάθε άλλον να αξιολογεί τα μέλη της ως ένας τίτλος τιμής, επιστημονικής τιμής και ως ένα πιστοποιητικό ποιοτικής επάρκειας.
Και βεβαίως χαίρομαι κάθε φορά που βλέπω μέλη του σώματος του Υγειονομικού των Ενόπλων Δυνάμεων να διαγράφουν εντυπωσιακή τροχιά στο πανεπιστήμιο ή στο εξωτερικό, αλλά έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία ο μέσος όρος. Έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία η παροχή υπηρεσιών επείγουσας ιατρικής. Εκεί που δεν έχεις τη δυνατότητα μιας ψύχραιμης και σταθμισμένης επιλογής να ξέρεις ότι θα βρεθείς αντιμέτωπος με οποιονδήποτε γιατρό ή νοσηλευτή ο οποίος θα προσφέρει τις υπηρεσίες του με έναν τρόπο ο οποίος παρέχει το αίσθημα της σιγουριάς που είναι και μια βασική προϋπόθεση για την ολιστική ιατρική.
Γιατί όλα αυτά βασίζονται σε μια σχέση εμπιστοσύνης και σε μια ενεργό συμμετοχή του ασθενούς σε αυτή τη σχέση που πρέπει να διαμορφωθεί που είναι μια ιαματικού χαρακτήρα σχέση. Και έχουμε να αντιμετωπίσουμε και όλα τα ιδιαίτερα προβλήματα των ενόπλων δυνάμεων: ψυχολογικές πιέσεις, αυτοκτονικές τάσεις, χρήση ναρκωτικών ουσιών. Έχουμε να αντιμετωπίσουμε φυσικά τα προβλήματα μιας κοινωνίας που τα δημογραφικά της δεδομένα μετατρέπονται σε δεδομένα υγειονομικά. Μια κοινωνία γερασμένη, μια κοινωνία που είναι υποχρεωμένη να αποδεχτεί μια κατακόρυφη αύξηση της κοινωνικής δαπάνης κατά κεφαλήν τα τελευταία δέκα χρόνια της ζωής κάθε ατόμου.
Αλλά εδώ συναντά τα όριά της η οικονομική προσέγγιση. Γιατί πάντοτε προέχει η ανθρωπιστική προσέγγιση, η οποία συχνότατα αντιβαίνει σε οποιαδήποτε οικονομική προσέγγιση. Γι’ αυτό χρειάζεται πολύ μεγάλη προσπάθεια να σεβόμαστε και να τιμάμε το δημόσιο χρήμα που είναι χρήμα του ελληνικού λαού και να έχουμε μια συνείδηση της σύνθετης αυτής λειτουργίας που είναι επιχειρησιακή, στρατιωτική, κοινωνική και οικονομική. Πρέπει συνεπώς να είμαστε υποδειγματικοί στο χώρο των Ενόπλων Δυνάμεων από κάθε άποψη. Και αυτό αφορά βεβαίως πρωτίστως την ηθική, τη δεοντολογία, τη διαφάνεια. Η ποιότητα της ιατρικής επιστήμης, οι πρόοδοι, τα επιτεύγματα, οι νέες μέθοδοι δεν είναι αντικείμενο στεγανοποιημένο που το προσεγγίζει κάποιος στο χώρο των ενόπλων δυνάμεων, στο χώρο του δημόσιου τομέα, ή στον χώρο του ιδιωτικού τομέα.
Η επιστήμη προάγεται με πολλούς και διάφορους τρόπους και δεν είναι ώρα να αναλύσουμε πώς γίνονται οι επιλογές, πώς καθορίζονται οι προτεραιότητες, πώς κατανέμονται οι χρηματοδοτήσεις. Αυτό είναι ένα παγκόσμιο ένα οικουμενικό ζήτημα. Έχει όμως πολύ μεγάλη σημασία η πληροφόρηση. Ο πληροφορημένος πολίτης, ο πληροφορημένος επιστήμονας, ο πληροφορημένος ασθενής, αυτός που έχει το κεφάλαιο της γνώσης στις μέρες μας, είναι αυτός που μπορεί να κάνει τις καλύτερες επιλογές. Όχι αυτός που έχει τις μεγαλύτερες οικονομικές δυνατότητες, αλλά εκείνος που έχει την αναγκαία πληροφορία και άρα κύρια ευθύνη όλων μας είναι να αποκτούμε στο χώρο των Ενόπλων Δυνάμεων ταχύτατα ολοκληρωμένη, σύνθετη και επίκαιρη πληροφορία. Και αυτό αφορά τα πάντα, από τις διεθνείς σχέσεις και το συσχετισμό δυνάμεων μέχρι τις τελευταίες μεθόδους απεικονιστικού χαρακτήρα και τις τελευταίες εξελίξεις στη χρήση φαρμακευτικών ουσιών.
Μπορεί όλα αυτά να μην είναι αντικείμενο των ομιλιών των στρογγυλών τραπεζών και των ανακοινώσεων του Συνεδρίου αλλά υπόκεινται και υφέρπουν και σ’ αυτό θα σας παρακαλούσα να κατατείνετε όταν θα αντλείτε τα συμπεράσματα των εργασιών και των συζητήσεων.
Ως αρμόδιος Υπουργός και εκφράζοντας την επίσημη θέση της Πολιτείας, στηρίζω, υπερασπίζομαι και καλύπτω με το κύρος και την προστασία της Πολιτείας το σύνολο του στελεχικού δυναμικού των Ενόπλων Δυνάμεων. Ο Έλληνας πολίτης είναι περήφανος για τις Ένοπλες Δυνάμεις. Τις εκτιμά, τις ξεχωρίζει από όλους τους πολιτειακούς και κοινωνικούς θεσμούς και τις προτάσσει στη συνείδησή του. Και είμαι βέβαιος ότι τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, έχοντας πλήρη συνείδηση της δημοκρατικής νομιμότητας και της κοινωνικής τους ευθύνης, ανταποδίδουν και θα ανταποδίδουν πάντα στον ελληνικό λαό την εκτίμηση και την αγάπη που ο ελληνικός λαός τρέφει για τις Ένοπλες Δυνάμεις.
Με τις σκέψεις αυτές, κηρύσσω και επισήμως την έναρξη των εργασιών του 23ου Συνεδρίου Ιατρικού Συνεδρίου των Ενόπλων Δυνάμεων και εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες του.
