Ζώντας αυτές τις μέρες, τις πολιτικές ακροβασίες για την αναγνώριση των Σκοπιανών από την μια μεριά, τις καθημερινές απειλές των νατο...
Ζώντας αυτές τις μέρες, τις πολιτικές ακροβασίες για την αναγνώριση των Σκοπιανών από την μια μεριά, τις καθημερινές απειλές των νατοϊκών γειτόνων μας των Τούρκων από την άλλη, ακόμα – ακόμα τις μεγαλοστομίες και τους ιδεασμούς των Αλβανών, μου ήρθε τυχαία στην σκέψη μια πτυχή της ανθρώπινης προσωπικότητα, η συναισθηματική νοημοσύνη, μια νοημοσύνη που μετρά το σθένος της καρδιάς και όχι τη πολιτική ρητορεία του παραλόγου. Ποιο είναι το παράλογο;
Αναρωτιόμαστε ή όχι, αν υπάρχει σήμερα, από την μεριά μας, μια φαύλη ρητορεία, μια ασυνέπεια λόγων και πράξεων, κυρίως στα πολιτικά δρώμενα, που μειώνει την δυναμική της Πατρίδος μας; γιατί λοιπόν τότε, η δρώσα καθεστηκυία τάξη της χώρας μας προσπαθεί να μας πείσει για το αντίθετο και εμείς το ανεχόμαστε; Ίσως αυτό συμβαίνει γιατί σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη εποχή, ικανοποιούμαστε με τους «διεκπεραιωτές» της εξουσίας και δεν απαιτούμε να αναδυθούν οι κυρίαρχοι, στην εκπεφρασμένη συμπεριφορά, ΗΓΕΤΕΣ. Ίσως πάλι διότι η λέξη ΗΓΕΤΗΣ, περιορίστηκε στη σημειολογία μόνο του «διαχειριστή» της εξουσίας. Όποια και να είναι η απάντηση, διαγράφεται ένα κενό, ένα κενό μιας λογικής εξήγησης.
Πολλά πράγματα δείχνουν τις ουσιώδεις διαφορές των εννοιών «εξουσιαστικός διαχειριστής» και «ηγετική φυσιογνωμία». Υπάρχει όμως μια ειδοποιός διαφορά, ως προς την άσκηση καθηκόντων τους, που έχει να κάνει κυρίως με την αξιακή δυναμική της συναισθηματικής νοημοσύνης, μια χαρακτηριστική ιδιότητα που διαθέτει μόνο κάποιος με ηγετική φυσιογνωμία. Αλλά ας τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Ο Daniel Goleman, Αμερικανός ψυχολόγος, ορίζει την συναισθηματική νοημοσύνη, ως την κατεξοχήν ικανότητα του ανθρώπου να βάζει στόχους και να τους πετυχαίνει. Είναι εκείνη η νοημοσύνη που διαφοροποιείται τελείως από τον πολυδιαφημισμένο Δείκτη Νοημοσύνης (IQ), καθότι δεν μπορεί να μετρηθεί με δείκτες ούτε τώρα αλλά ούτε και στο μέλλον. Είναι η λογική της ψυχής και του συναισθήματος, είναι στην ουσία η εκδήλωση των συναισθημάτων μας μέσα από την γνώση των συναισθημάτων των άλλων.
Οι άνθρωποι, με αυξημένη συναισθηματική νοημοσύνη, έχουν ενσυναίσθηση, δηλαδή την ικανότητα να αναγνωρίζουν τις συναισθηματικές αντιδράσεις των άλλων, «σκνανάροντας», τα συναισθήματα των συνομιλητών τους και επομένως μπορούν να ελίσσονται καταλληλότερα στις διαγραφόμενες συγκρουσιακές καταστάσεις της ζωή τους. Οργανώνουν καλύτερα το ΕΓΩ τους και επιλέγουν να υιοθετούν εκείνη την θετική στάση που τους βοηθά να διαχειρίζονται με επιδεξιότητα τις ευκαιρίες που θα τους παρουσιασθούν. Η θετική αυτή στάση τους βοηθά επίσης, να αποκτήσουν ικανότητα δημιουργικής σκέψης, μια ικανότητα που συμβάλει αποφασιστικά στην επίλυση με σωστό τρόπο των εργασιακών ή μη, προκλήσεων της ζωή τους. Δεν είναι οι άνυδροι εκφραστές μιας νόθας συλλογιστικής σκέψης που τους επηρεάζει μια πολιτική ιδεολογία ή μια άρχουσα δεσποτική φυσιογνωμία.
Όλοι οι άνθρωποι, λίγο ή πολύ, διαθέτουν αυτά τα χαρακτηριστικά αλλά το να εμμένεις, όπως καλή ώρα κάποιοι εκφραστές σήμερα της εξουσίας, σε πράγματα που εκθέτουν την νοημοσύνη σου, αμή τι άλλο, δείχνει άτομο ανήμπορο να ελιχθεί και να πάρει σοβαρές αποφάσεις. Ο δύσκαμπτος αυτός άνθρωπος, που δεν αφουγκράζεται τις καταστάσεις γύρω του, νομοτελειακά, οδηγείται προς την καταστροφή και το περίεργο είναι ότι ΠΟΤΕ δεν το αντιλαμβάνεται, πολλώ δε μάλλον όταν κατέχει δεσπόζουσα αρχηγική θέση. Αντίθετα ο άνθρωπος με συναισθηματική νοημοσύνη ξέρει πότε θα αλλάξει «ρότα» στο καράβι. Ο άνθρωπος με διεκπεραιωτική εξουσιαστική σκέψη ποτέ δεν μπορεί να αντιληφτεί την ανάγκη να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, γιατί απλούστατα γι’αυτόν ο ορθολογισμός με λανθάνουσα σκέψη, παίζει πάντοτε απροσανατολιστικό πρωτεύοντα ρόλο.
Ο Εξουσιαστικός άρχοντας, που κολακεύεται, ζώντας στο μικρόκοσμο του, δεν έχει την ικανότητα να ανταποκριθεί στην συναισθηματική ευαισθησία των καταστάσεων. Γι’αυτόν υπάρχει μόνο η εκπεφρασμένη του συμπεριφορά, που αποτελεί το μήνυμα της εξουσίας του. Είναι πάντοτε διεκπεραιωτής της θέσης και τον ενδιαφέρει το πρόσκαιρο κέρδος, πολιτικό, εξουσιαστικό, το οποίο όμως αργά ή γρήγορα θα ξεχαστεί.
Αυτός όμως που αφουγκράζεται τις καταστάσεις γύρω του, έστω και αν δεν διαθέτει υψηλό δείκτη νοημοσύνης, μπορεί να διαχειρίζεται καλυτέρα τον εαυτό του, με ταπεινότητα και προσαρμοστικότητα, γιατί η ενσυναίσθηση των συναισθημάτων του τον ποδηγετεί με την δύναμη της καρδίας και γνωρίζει πως θα διαβεί τις δυσκολίες που του παρουσιάζονται.
Ο πρώτος τύπος ανθρώπου πάντοτε εμμονικός, δύσκαμπτος, ο δεύτερος, προσαρμοστικός, πιο ευέλικτος στις αποφάσεις της ζωής, μια ζωή με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά δράσης, μια ζωή που απαιτεί συνεχεία και συνέπεια στις πράξεις μας, μια ζωή που στο πραγματικό της νόημα, μας δείχνει την συνθετότητα του ρόλου της :
« Η ζωή είναι ο δισταγμός μεταξύ ενός θαυμαστικού και ενός ερωτηματικού. Ο δισταγμός είναι πάντοτε η τελεία.»
Φερνάντο Πεσσόα, ποιητής και συγγραφέας
Ευάγγελος Π. Γαβρίλης
Ταξίαρχος ε.α
Παιδαγωγός (ΕΚΠΑ)
Σύμβουλος Εργασιακής Ψυχικής Υγείας
&
Επαγγελματικού Προσανατολισμού (MSc)
