Θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τον Πρόεδρο της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης για την ευγενή καλοσύνη του να παρουσιάσουμε ορισμένα θέματα που αφορούν στην εξωτερική πολιτική, την αμυντική μας πολιτική και ιδιαίτερα τις σχέσεις μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας μου, θα επιχειρήσω να αναφερθώ σε εκείνα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας μας, τα οποία την καθιστούν σημαντικό παράγοντα σταθερότητας και ισχύος στην περιοχή, χαρακτηριστικά που προφανώς την αναδεικνύουν σε πολύτιμο εταίρο και σύμμαχο οιουδήποτε ενδιαφέρεται για την ασφάλεια στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και στη Ανατολική Μεσόγειο και άρα και των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες έχουν επενδύσει πολιτικό, στρατιωτικό και οικονομικό κεφάλαιο στην ασφάλεια του Ευρωατλαντικού χώρου, και υπό τις σημερινές συνθήκες, στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Θα αναφερθώ στην πραγματικότητα και στις καθημερινές προκλήσεις και διλήμματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα στο χώρο της αμυντικής πολιτικής, αλλά και στις επιλογές και αποφάσεις που καλείται να λάβει όσον αφορά στις σχέσεις και στη συνεργασία της με τη Διεθνή Κοινότητα και ιδιαιτέρως με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Πιστεύω ότι δεν πρέπει να υποτιμούμε, αλλά ούτε και να υπερεκτιμούμε τις δυνατότητες της χώρας μας, ούτε όμως και των άλλων χωρών γύρω μας, αλλά αντιθέτως να προβαίνουμε σε πολύ προσεκτικές και αντικειμενικές αναλύσεις των εξελίξεων, των συσχετισμών και των προοπτικών που διαγράφονται, έτσι ώστε να επιτύχουμε τη μεγιστοποίηση των γεωπολιτικών κερδών της Ελλάδας.
Δεν είμαστε το κέντρο του κόσμου. Είμαστε το κέντρο μόνο του δικού μας ενδιαφέροντος και μόνο των δικών μας συμφερόντων. Τα υπόλοιπα κράτη θα μας υποστηρίξουν μόνον εφόσον έχουν λόγο, δηλαδή συμφέρον, να το πράξουν. Και εδώ ακριβώς δημιουργείται το δίλημμα της στρατηγικής μας: Θα είμαστε μια χώρα η οποία θα λειτουργεί στη λογική της θεωρίας του «μηδενικού αθροίσματος», δηλαδή θα επιδιώκουμε το κέρδος μας μέσα από τις απώλειες κάποιου άλλου, ή θα επιζητούμε την προώθηση μιας λογικής «win - win» όπου ωφελούνται όλοι και με την οποία προσπαθούμε να εντοπίσουμε και να δημιουργήσουμε έναν κοινό τόπο συμφερόντων, κάτι που εξασφαλίζει ισχυρότερη δυναμική στην από κοινού προώθηση κι επίτευξή τους;
Η Ιστορία, μας διδάσκει ότι η πρόοδος συντελείται πιο αποτελεσματικά, πιο βιώσιμα, πιο σταθερά και πιο μακροπρόθεσμα μέσα από τη δεύτερη επιλογή, αυτή του αμοιβαίου οφέλους. Και αυτή την επιλογή κάνει εδώ και πολλά χρόνια η χώρα μας στις διεθνείς σχέσεις της, προσηλωμένη σε αρχές και αξίες όπως η τήρηση των Κανόνων του Διεθνούς Δικαίου, ο σεβασμός της ακεραιότητας των συνόρων, αλλά και η ελευθερία και η δημοκρατία εν γένει.
Για αυτό το λόγο, σταθερή προτεραιότητά μας είναι η άσκηση μιας ενεργητικής, πολυδιάστατης αμυντικής εξωτερικής πολιτικής, η οποία θα επιτρέπει να αξιοποιούμε τη γεωπολιτική μας θέση, έτσι ώστε να προωθούμε την ειρήνη και τη σταθερότητα και να ανοίγουμε διαύλους επικοινωνίας, αμβλύνοντας με την παρέμβασή μας παραδοσιακές και νέες αντιθέσεις.
Σε αυτό το πνεύμα, η χώρα μας έχει αναπτύξει ένα ευρύ και πολυδιάστατο πλέγμα συνεργασιών με πολλές χώρες στην περιοχή, οι οποίες επεκτείνονται και στην αμυντική συνεργασία με όσα κράτη μοιραζόμαστε κοινές αντιλήψεις και προσεγγίσεις για την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την ειρήνη. Ήδη αναπτύσσουμε σε βάθος και σε εύρος τις διμερείς και τριμερείς αμυντικές συνεργασίες μας, στα βόρεια με τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και άλλες χώρες της Βαλκανικής, όπως η Σερβία και το Μαυροβούνιο, στα νότια με επίκεντρο την Κύπρο επεκτεινόμαστε στην Αίγυπτο, το Ισραήλ, την Ιορδανία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και σε όλες τις moderate χώρες της περιοχής, χωρίς αποκλεισμούς, και με την πρόθεση να δεχθούμε σε αυτές και όσες άλλες χώρες δύνανται και επιθυμούν να συνεισφέρουν στην υλοποίηση της κοινής αντίληψης ασφάλειας.
Το ίδιο κάνουμε και με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής με τις οποίες έχω την άποψη ότι έχουμε κοινά συμφέροντα στην περιοχή, η κάθε χώρα για τους δικούς της λόγους.
Θα ήθελα λοιπόν να ξεκινήσω με το χάρτη της περιοχής. Όσο κοινότυπο κι αν είναι, δεν γίνεται να μην επαναλάβω ότι η Ελλάδα είναι τοποθετημένη σε ένα νευραλγικότατο γεωγραφικό σημείο.
Η χώρα μας ελέγχει άξονες πρόσβασης από τη Νοτιοανατολική Ευρώπη προς την Αφρική και τη Μέση Ανατολή, ενώ το Αιγαίο και η Κρήτη δεσπόζουν επί της Ανατολικής Μεσογείου ελέγχοντας και το θαλάσσιο άξονα επικοινωνίας με τη Μαύρη Θάλασσα.
Για όποιον λοιπόν επιθυμεί την ανοιχτή και απρόσκοπτη επικοινωνία δια των θαλασσίων γραμμών αλλά και δια ξηράς, η Ελλάδα είναι εξαιρετικά σημαντική και μόνο διότι βρίσκεται τοποθετημένη σε αυτό το σημείο του πλανήτη. Θα σας αναφέρω πολύ επιγραμματικά τι σημαίνουν ανοιχτές γραμμές επικοινωνιών και συγκοινωνιών: Σημαίνουν ελεύθερη ναυσιπλοΐα, διευκόλυνση του εμπορίου και της διακίνησης αγαθών, άνθηση του τουρισμού, ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης και όχι μόνον, είτε μέσω αγωγών είτε μέσω πλοίων μεταφοράς υδρογονανθράκων.
Ιδιαιτέρως για το θέμα της ενέργειας, θα πρέπει να πω ότι η ανάδειξη της χώρας μας σε διαμετακομιστικό κόμβο ενέργειας από κοινού με την Κύπρο, το Ισραήλ και την Ιταλία, μέσα από την κατασκευή του αγωγού East Med και με το Eurasian Interconnector (με προφανή τα οικονομικά και γεωπολιτικά οφέλη για τη χώρα μας), θα συμβάλλει στη διαφοροποίηση των πηγών προελεύσεως, άρα και στη διασπορά του κινδύνου από μονοπωλιακές ή ολιγοπωλιακές πρακτικές που επηρεάζουν την ασφάλεια και επάρκεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης. Η αναβάθμιση της Ελλάδας σε ευρωπαϊκό ενεργειακό κόμβο ενισχύεται ακόμη περισσότερο μέσα από σχέδια όπως ο TAP, ο IGB, η Πλωτή Μονάδα Αποθήκευσης και Αεριοποίησης φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη, όπου όπως είπε πρόσφατα και ο Πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών, ελπίζουμε να δούμε και Αμερικανό επενδυτή.
Βεβαίως, όποιος εξασφαλίζει την ανοιχτή και απρόσκοπτη διατήρηση των συγκοινωνιών πρέπει να είναι και σε θέση να ασκεί και τον αποτελεσματικό τους έλεγχο για τον περιορισμό των παράνομων δραστηριοτήτων διακίνησης ανθρώπων, καυσίμων, ναρκωτικών, οπλισμού και πυρομαχικών αλλά και όπλων μαζικής καταστροφής καθώς και επίδοξων τρομοκρατών.
Σε αυτό το σημείο θέλω να τονίσω και την άλλη πλευρά της περιοχής μας, δηλαδή την πλευρά όπου με την παράνομη διακίνηση πετρελαίου, ανθρώπων, όπλων και ναρκωτικών έχουμε τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Η ευρύτερη περιοχή της Νοτιανατολικής Μεσογείου και ιδιαίτερα το τρίγωνο μεταξύ Μάλτας, Σουέζ, Κύπρου, νότια της Κρήτης είναι εκείνη η περιοχή που όταν ελεγχθεί θα κοπεί περίπου το 40-50% των δυνατοτήτων χρηματοδότησης του ISIS, της Daesh και των άλλων τρομοκρατικών οργανώσεων.
Σήμερα, λοιπόν, αυτό που επιδιώκει η Ελλάδα είναι να ενώσει και πάλι το Νότο της Ευρώπης με το Βορρά της Αφρικής και με τη Μέση Ανατολή με τρόπο που θα συμβάλλει στη μετατροπή της Ανατολικής Μεσογείου σε θάλασσα ειρήνης, ασφάλειας, ευημερίας και πλούτου, έτσι όπως υπήρξε σε αρκετές ιστορικές περιόδους.
Ο γεωφυσικός χάρτης παραμένει πάντα ίδιος, δεν αλλάζει. Αυτό που αλλάζει, είναι οι γεωπολιτικοί συσχετισμοί, οι οποίοι είναι εκείνοι ακριβώς που μεταβάλλουν τη γεωπολιτική σημασία κάθε χώρας μέσα στο χρόνο.
Αυτό είναι το μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της χώρας μας στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και Ανατολικής Μεσογείου: Η γεωπολιτική της ταυτότητα, η οποία την καθιστά εκ των σημαντικότερων εταίρων και συμμάχων των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά και όλων εκείνων των χωρών που στρέφουν το ενδιαφέρον τους στην περιοχή.
Από τα πιο ισχυρά χαρακτηριστικά της χώρας μας είναι αυτό του σεβασμού των Κανόνων του Διεθνούς Δικαίου. Η Ελλάδα αποδεικνύει καθημερινά με τη στάση της ότι ο βασικός ρυθμιστής των σχέσεων της με όλες τις χώρες είναι η νομιμότητα, και όχι η χειραγώγηση των κανόνων δικαίου, η επιλεκτική χρήση τους, ή η επιλεκτική άγνοιά τους. Και αυτή τη συνεπή στάση δεκαετιών τη γνωρίζουν και την εκτιμούν οι φίλοι και σύμμαχοί μας και τη σέβονται ακόμα και όσοι διαφωνούν μαζί μας.
Η χώρα μας μέχρι σήμερα έχει αποδείξει εμπράκτως την αξιοπιστία και την εντιμότητά της όσον αφορά τις σχέσεις της με τις άλλες χώρες και ειδικότερα με τις ΗΠΑ. Η Ουάσιγκτον γνωρίζει πολύ καλά ότι συζητούμε μαζί της ως φίλοι, εταίροι και σύμμαχοι και ότι ουδέποτε επιχειρήσαμε μαζί τους «Ανατολίτικα Παζάρια». Όλες και όλοι αντιλαμβάνονται την αξία της εμπιστοσύνης σε μια σχέση, η οποία αν κλονιστεί δύσκολα αποκαθίσταται. Η Ελλάδα λοιπόν τηρεί πάντοτε αυτά που υπόσχεται και δεν υπόσχεται ποτέ κάτι που δεν μπορεί να τηρήσει. Έτσι οικοδομείται η αξιοπιστία, έτσι διατηρείται η εμπιστοσύνη και έτσι ενισχύεται.
Αμυντικά δε, η Ελλάδα υπήρξε πάντοτε παρούσα στην ίδια πλευρά με τις Ηνωμένες Πολιτείες, στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στην Κορέα και αργότερα στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν και οπουδήποτε χρειάστηκε, ακόμα και σε περιπτώσεις που συγκρούστηκε με την ίδια της την ηθική με τους ομόδοξους λαούς της Βαλκανικής.
Άλλο ένα χαρακτηριστικό που ενισχύει τη γεωπολιτική μας ταυτότητα και τις σχέσεις μας με τις ΗΠΑ, είναι η πολιτική σταθερότητα η οποία χαρακτηρίζει τη χώρα μας εδώ και δεκαετίες. Μια ματιά γύρω μας τα τελευταία τριάντα χρόνια θα μας δείξει ότι η Ελλάδα διαθέτει ένα σταθερό και ασφαλές πολιτικό σύστημα το οποίο εγγυάται την κοινωνική συνοχή στο εσωτερικό και την ειρήνη στο εξωτερικό.
Η χώρα μας, παρόλο που αντιμετώπισε τη σοβαρότερη οικονομική κρίση της μεταπολεμικής περιόδου, έχει μπει ήδη σε τροχιά εξόδου χωρίς να διαρραγεί ο κοινωνικός της ιστός. Χωρίς να έχει μεταφέρει τη οικονομική της κρίση στο γεωπολιτικό πεδίο κάτι που ενισχύει και εγγυάται την εικόνα και την ουσία της πολιτικής της σταθερότητας στην περιοχή, όπου δυστυχώς ακόμα σε γειτονικές μας χώρες, οι πληγές του πολέμου στα Βαλκάνια δεν έχουν ακόμα επουλωθεί, υπάρχουν εθνοτικές διαμάχες στο εσωτερικό τους, κοινωνικές αναταραχές, ανιστόρητες διεκδικήσεις, που προκαλούν ακόμα και την ίδια την έννοια του αμετάβλητου των συνόρων, θρησκευτικές διαμάχες και εξτρεμισμοί, απόπειρες πραξικοπημάτων και διαφθορά, προσπάθειες διείσδυσης του θρησκευτικού εξτρεμισμού και σύνδεσής του με το οργανωμένο έγκλημα και την τρομοκρατία.
Αυτή ακριβώς τη σύνδεση του οργανωμένου εγκλήματος με την τρομοκρατία και το μαύρο χρήμα που περνάει στα Βαλκάνια θα πρέπει να την τονίσουμε ιδιαίτερα, γιατί αυτή ενδυναμώνει τη γεωπολιτική θέση της χώρας, ιδίως στην περιοχή των Βαλκανίων.
Ο μετασχηματισμός του ισλαμικού εξτρεμισμού ο οποίος όσο ηττάται, τόσο αναζητεί μια νέα μορφή τρομοκρατίας που δε μπορεί να προβλεφθεί. Επίσης το προσφυγικό, για το οποίο ο βέλτιστος τρόπος αντιμετώπισης, είναι η δημιουργία ευνοϊκών και ειρηνικών συνθηκών για την ασφαλή επιστροφή των προσφύγων στις εστίες τους, συνθέτουν το σκηνικό που αποτελεί την καθημερινότητα γύρω μας. Δεν πρέπει επίσης να παραβλέψουμε τη δυνητική αλλά υπαρκτή απειλή που ενδέχεται να προκύψει, από γιγαντιαίες μελλοντικές μεταναστευτικές ροές που θα προέρχονται από χώρες της υποσαχάριας κυρίως Αφρικής, και οι οποίες έχουν τη δυναμική να απειλήσουν και μόνο λόγω του μεγέθους τους το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Σε αυτό το σημείο θέλω να τονίσω το ρόλο των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων στο θέμα του προσφυγικού. Όταν ξεκίνησε η εμπλοκή, γιατί τα πράγματα έφθασαν σε ένα σημείο που μόνο οι Ένοπλες Δυνάμεις μπορούσαν να εμπλακούν, πολλοί έλεγαν ότι είναι ένα μεγάλο λάθος. Απεδείχθη ότι ήταν απόλυτα σωστό, διότι η στάση της Ελλάδας στο προσφυγικό ήταν εκείνη που την απέκλεισε από τις χώρες - στόχους των τρομοκρατικών οργανώσεων. Μία χώρα που εν ώρα κρίσης έδωσε τροφή και στέγη σε πρόσφυγες που είχαν ανάγκη, σε θύματα της ίδιας της τρομοκρατίας, εκτιμήθηκε ιδιαίτερα. Και όταν προσπάθησαν αργότερα - και αυτό το γνωρίζουμε πολύ καλά στις Ένοπλες Δυνάμεις - να δημιουργήσουν πυρήνες και να κάνουν χτυπήματα στη χώρα, η μεγάλη απόδειξη ότι η χώρα δεν μπήκε στο στόχαστρο είναι το γεγονός ότι οι ίδιοι οι πρόσφυγες που δέχθηκαν την αρωγή της Ελλάδας αρνήθηκαν να συμμετέχουν και να συμπεριλάβουν τη χώρα στις χώρες ενεργείας τους.
Σε όλη αυτή τη ζοφερή πραγματικότητα, η Ελλάδα αποτελεί έναν πόλο σταθερότητας. Η χώρα μας διαθέτει το πιο σύγχρονο δίκτυο αερολιμενικών και λιμενικών διευκολύνσεων, δια των οποίων, μπορεί να μεταφέρει ταχύτατα και με ασφάλεια οποιοδήποτε όγκο προσωπικού, υλικών, μέσων και δυνατοτήτων από και προς τον ηπειρωτικό κορμό της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, των Βαλκανίων και των ακτών της Μαύρης Θάλασσας, και τη Μέση Ανατολή. Αυτό το έχουν αντιληφθεί και οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες αξιοποιούν την πολιτική μας πρόθεση, αλλά και τις άριστες υπηρεσίες που μπορούμε να παρέχουμε, ιδιαίτερα στη Βάση της Σούδας.
Η χώρα μας είναι από τις ισχυρότερες χώρες στην περιοχή, που είναι ταυτόχρονα μέλος του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και κάτι παραπάνω, η Ελλάδα από την Ιστορία της αποτελεί μία χώρα της «καθ’ ημάς Ανατολής», κάτι που της προσδίδει ιδιαίτερη προστιθέμενη γεωπολιτική βαρύτητα. Αυτό που επιδιώκουμε μέσω του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι πέραν φυσικά από το να προωθούμε τα κοινά μας συμφέροντα, να εντοπίζουμε τους κοινούς τόπους των συμφερόντων της χώρας μας, έτσι ώστε να εξασφαλίζουμε τη συμπληρωματική δράση των Διεθνών Οργανισμών. Για το λόγο αυτό, συνάπτουμε διμερείς ή και πολυμερείς αμυντικές συνεργασίες και με άλλες χώρες, χωρίς να παραβλέπουμε και τις σχέσεις τις χώρας μας με άλλες χώρες, όπως τη Ρωσία, την Κίνα και χώρες της Λατινικής Αμερικής, όπως την Βραζιλία.
Οι ασκήσεις που έκαναν οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας τα τελευταία τρία χρόνια αποτελούν παράδειγμα και μάθημα στις στρατιωτικές σχολές σε όλο τον κόσμο. Είμαστε η πρώτη χώρα που καταφέραμε σε άσκηση της Πολεμικής Αεροπορίας να ασκηθούν μαζί μας οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ισραήλ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Ιταλία.
Οι γεωστρατηγικές επιλογές της χώρας μας είναι επίσης ενδεικτικότατες για τη σχέση εμπιστοσύνης μας με τις ΗΠΑ. Τα τελευταία περίπου 30 χρόνια έχει επιβεβαιωθεί στην πράξη το αταλάντευτο της στρατηγικής μας συνεργασίας με την Ουάσιγκτον. Οι σχέσεις μας υπήρξαν πάντα σημαντικές, αλλά σήμερα βρίσκονται στο καλύτερο επίπεδο μετά από τη σκληρή δουλειά που έχει γίνει από τις δύο Κυβερνήσεις. Πέρυσι πραγματοποιήθηκε μια εξαιρετικά επιτυχής επίσκεψη του τότε Προέδρου Ομπάμα και πριν από ενάμιση μήνα περίπου είχαμε μια απόλυτα επιτυχημένη επίσκεψη του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά την οποία ο Έλληνας Πρωθυπουργός άκουσε το σαφές μήνυμα του Προέδρου Τραμπ και του Αντιπροέδρου Πενς, οι οποίοι πέραν της εκτίμησής τους για τη συμμαχία με τη χώρα μας, εξέφρασαν και τη δέσμευσή τους να καταβάλουν κάθε προσπάθεια για να βοηθήσουν την Ελλάδα να βγει με επιτυχία από τις οικονομικές δυσκολίες. Και οι σχέσεις μας έχουν αχθεί σήμερα στο καλύτερο σημείο που βρέθηκαν ποτέ, με μια συγκυβέρνηση, το μείζον της οποίας διαθέτει αριστερό προσανατολισμό. Το σύνολο σχεδόν της ελληνικής πολιτικής σκηνής έχει ενστερνιστεί τη βαρύτητα της σχέσεώς μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και δεν κλυδωνίζεται πλέον ανάμεσα σε αμφίβολες επιλογές.
Ακριβώς εδώ, θέλω να πω τι συνέβη τον Ιούλιου του 2015. Χωρίς να μπορώ ακόμα να απελευθερώσω λεπτομέρειες εκείνης της περιόδου, θέλω να σας πω ότι η παραμονή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και η λύση που τελικά ευρέθη σε πείσμα του Βόλφανγκ Σόιμπλε και της γερμανικής πολιτικής που ήθελε να βγάλει την Ελλάδα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης και να μετατρέψει τη χώρα σε μια αποθήκη προσφύγων και μεταναστών, ήταν η παρέμβαση των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής και προσωπικά του Προέδρου Ομπάμα. Μέσα σε λίγα λεπτά, ο Πρόεδρος Ομπάμα με τη βοήθεια του Προέδρου Ολάντ ανέτρεψαν το σενάριο αποστολής της Ελλάδος στις χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη μετατροπή της σε μια χώρα αποθήκευσης ψυχών.
Ακριβώς εδώ θέλω να κάνω μια ιδιαίτερη αναφορά στη στρατηγική ψυχραιμία που επιδεικνύει η χώρα μας απέναντι στις προκλήσεις που δέχεται από τους γείτονές της. Είχαμε, έχουμε και θα συνεχίσουμε να έχουμε, και τις πλήρεις επιχειρησιακές δυνατότητες, και την αποφασιστικότητα που μας επιτρέπουν να απαντήσουμε δυναμικά και αποτελεσματικά σε οποιαδήποτε απειλή. Δεν το κάνουμε όχι από αδυναμία αλλά από στρατηγική επιλογή διότι είμαστε σταθερά προσηλωμένοι στην ειρήνη. Ορισμένοι για εσωτερική πολιτική κατανάλωση ερμηνεύουν την υπομονή και την καρτερία ως αδυναμίες, αλλά η σοβαρότητα, η υπευθυνότητα, και η κατανόηση της «μεγάλης εικόνας» είναι πολυτιμότεροι σύμβουλοι από την επιπολαιότητα, την ελαφρότητα και την παρόρμηση.
Εδώ, όμως, θέλω να κάνω κάτι απόλυτα σαφές. Είναι άλλο η στρατηγική επιλογή της στρατηγικής ψυχραιμίας και είναι άλλο η υποχώρηση στην εθνική μας κυριαρχία. Οι διαταγές οι οποίες δίνονται από τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ και οι κανόνες εμπλοκής που έχουν απελευθερωθεί από εμένα από την πρώτη στιγμή που αναλάβαμε τα καθήκοντά μας είναι ότι σε οποιαδήποτε στιγμή, οποιοσδήποτε αμφισβητήσει έστω και ένα χιλιοστό της εθνικής μας κυριαρχίας, θα χτυπήσουμε άμεσα με όλη τη δύναμη πυρός που έχουν οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Δεν πρόκειται να κάνουμε πίσω για κανένα λόγο. Είναι απόλυτα σαφές ότι η περίοδος που τις σημαίες από τις βραχονησίδες τις «έπαιρνε ο αέρας» έχει παρέλθει. Τις σημαίες, όσο υπάρχει έστω και ένας ζωντανός επάνω στο νησί είτε είναι αξιωματικός, υπαξιωματικός, στρατιώτης, εθνοφύλακας ή πολίτης θα τις κατεβάζουμε εμείς μόνο και μόνο για να τις αντικαθιστούμε όταν φθείρονται από το χρόνο.
Μέσα από το πέρασμα των χρόνων και με τη σοβαρή υποστήριξη και τη βοήθεια των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας μας έχουν κατορθώσει να αποκτήσουν ένα πολύ υψηλό επίπεδο εξοπλισμού και επιχειρησιακών δυνατοτήτων και εμπειριών γεγονός που τις κατατάσσει ανάμεσα στις πιο προηγμένες στρατιωτικά χώρες. Το επίπεδο της συνεργασίας των Ενόπλων Δυνάμεών μας με αυτές των Ηνωμένων Πολιτειών, που όπως είπα βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο από ποτέ, οφείλεται και στο γεγονός ότι το προσωπικό των δύο στρατών έχει οικοδομήσει μέσα στο πέρασμα των χρόνων μια αμοιβαία σχέση σεβασμού κι εμπιστοσύνης. Οι επιχειρησιακές δυνατότητες των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής αυξάνονται κατακόρυφα αν χρησιμοποιηθούν οι δυνατότητες και οι υποδομές της Ελλάδας, λόγω της γειτνίασης της, με περιοχές που κυριολεκτικά φλέγονται σήμερα, όπως για παράδειγμα η Συρία.
Ιδιαίτερη σημασία για τα κοινά συμφέροντά μας έχει η Κρήτη και ιδιαίτερα η Σούδα η οποία παρέχει στο Πολεμικό Ναυτικό και στην Πολεμική Αεροπορία των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, δυνατότητες, ευκολίες, υποστήριξη και ασφάλεια που όμοιές τους δεν παρέχονται από καμία άλλη χώρα σε αυτή την περιοχή της Μεσογείου.
Πέραν όμως από τις αμιγείς στρατιωτικές δυνατότητες που δρουν συμπληρωματικά για τις δύο χώρες υφίστανται και άλλοι λόγοι για τους οποίους η χώρα μας αποτελεί μοναδική επιλογή συνεργασίας για όσους ενδιαφέρονται για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Η Ελλάδα με το σύνολο σχεδόν των Αραβικών χωρών της περιοχής της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής διατηρεί σχέσεις σεβασμού και εμπιστοσύνης οι οποίες, πέρα από την ιστορικότητα στην οποία στηρίζονται, έχουν εν τοις πράγμασι καλλιεργηθεί και ενισχυθεί μέσα από την άσκηση προσεκτικής αμυντικής διπλωματίας.
Η Ελλάδα κατ’ επανάληψη έχει προσφέρει τις καλές τις υπηρεσίες στις χώρες της περιοχής κι έχει υπάρξει αξιόπιστος και αντικειμενικός μεσολαβητής υψηλού κύρους κι αποτελεσματικότητας, διατηρώντας με μεγάλη προσοχή εξαιρετικά ευαίσθητες ισορροπίες. Η Ελλάδα υπήρξε και παραμένει η χώρα που επί χιλιετηρίδες υποστηρίζει το σεβασμό του διαφορετικού, την ανεκτικότητα και τον πλουραλισμό ανάμεσα σε θρησκείες και πολιτισμούς. Με αυτό τον τρόπο η χώρα μας έχει αναγνωρισθεί ιστορικά ως η γέφυρα δια μέσου της οποίας μεταφέρεται στη Δύση η πολιτισμική, πολιτιστική, θρησκευτική, κοινωνική αλλά και η γεωπολιτική αντίληψη της Μέσης Ανατολής για τον υπόλοιπο δυτικό κόσμο κι αντιστρόφως.
Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στον κόσμο που μπορεί την ίδια στιγμή να συνομιλεί με το Ισραήλ και με τις αραβικές χώρες με την ίδια εντιμότητα.
Όλα όσα προαναφέρθηκαν συνθέτουν το γεωστρατηγικό αποτύπωμα της Ελλάδας με τρόπο που να τις προσδίδουν το ισχυρότερο γεωπολιτικό της χαρακτηριστικό. Και αυτό είναι ότι η χώρα μας αναγνωρίζεται ως ο πυλώνας σταθερότητας εν τω μέσω ενός τόξου αστάθειας και αβεβαιότητας που ξεκινά από τα Βαλκάνια και συνεχίζεται προς τη Μαύρη Θάλασσα, τη Μέση Ανατολή, τη Βόρειο Αφρική. Η Εθνική μας Στρατηγική προσβλέπει στη διατήρηση και ενίσχυση του ρόλου μας ως πυλώνα σταθερότητας, και όποια χώρα επιθυμεί την ειρήνη, την ασφάλεια και την ευημερία στην περιοχή δεν έχει παρά να ενισχύσει αποφασιστικά τις πρωτοβουλίες και τις προσπάθειές μας.
Αντιλαμβάνομαι ότι είναι εύλογο να διερωτηθεί κάποιος: Γιατί η Ελλάδα είναι ενδεχομένως πιο σημαντική στην περιοχή από άλλες χώρες για τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, από όσο π.χ. η Τουρκία;
Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς: η Τουρκία είναι μια μεγάλη και σημαντική χώρα. Ωστόσο, -δυστυχώς κατά τη γνώμη μου- καταβάλει σημαντική και εργώδη προσπάθεια, ώστε να χάσει κάθε φίλο και σύμμαχο που έχει. Έχοντας αναπτύξει μια μεγαλοϊδεατική και υπεροπτική πολιτική, έχει κάνει την πολυδιαφημισμένη πολιτική του «zero problems with the neighbours» να έχει εξελιχθεί σε «no neighbours with zero problems».
Η προσχηματική της επιχειρηματολογία περί πολυπολιτισμικότητας και ανεκτικότητας, καταρρέει καθημερινά μέσα από μια καλά σχεδιασμένη πολιτική, που είχε ως αποκορύφωμα την τέλεση ισλαμικής λειτουργίας και το διορισμό μόνιμου ιμάμη στον Ιερό Ναό της Αγίας του Θεού Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να πω ότι οι διαρκείς και άοκνες προσπάθειες του κυρίου Κρις Σπύρου και της Παγκόσμιας Ενορίας της Αγίας Σοφίας τις οποίες θα ήθελα να επαινέσω, για την τέλεση ορθόδοξης χριστιανικής λειτουργίας στην Αγία Σοφία καθίστανται πιο επίκαιρες από ποτέ, δίνοντας μια ευκαιρία στον Πρόεδρο της Τουρκίας να αποδείξει αν πράγματι εννοεί όσα λέει περί ανεξιθρησκίας και πολυπολιτισμικότητας.
Άλλωστε ακόμα και οι ίδιες οι μουσουλμανικές χώρες της Μέσης Ανατολής όπως και οι Μουσουλμάνοι των Βαλκανίων, έχουν πλήρως αντιληφθεί οτι η Τουρκία επιθυμεί διακαώς να καταστεί ο πάτρωνάς τους και όχι ο εταίρος τους, και ότι η Άγκυρα επιθυμώντας στην πράξη την αναβίωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας διολισθαίνει συστηματικά και μεθοδικά προς ένα αυταρχικό, καθεστώς, κάτι που το έχουμε ξαναδεί στο παρελθόν της ευρύτερης περιοχής να συμβαίνει και σε άλλες χώρες, με συνήθως καταστροφικά αποτελέσματα.
Η Τουρκία, δυστυχώς, μέρα με τη μέρα, όπως είπε ένας κορυφαίος αμερικανός αναλυτής και εν ενεργεία πολιτικός μετατρέπεται σε ένα δεύτερο Ιράν στην περιοχή μας.
Κλείνοντας την ομιλία μου θα ήθελα να αναφερθώ ιδιαίτερα στην Ελληνική ομογένεια που ζει, εργάζεται και δημιουργεί στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Η Ελληνική ομογένεια έχει μια ιδιαιτερότητα στην οποία δυστυχώς δεν αναφερόμαστε συχνά, αν και θα έπρεπε. Αναφερόμαστε μάλλον, όταν είμαστε εκεί, κοντά τους, όχι όταν είμαστε εδώ στη μητροπολιτική Ελλάδα.
Οι Έλληνες της Αμερικής ιστορικά έχουν στηρίξει χωρίς όρους και προϋποθέσεις, από την αρχή της παρουσίας τους εκεί στην Αμερική, τη νέα τους πατρίδα, τις αποφάσεις των Αμερικανικών Κυβερνήσεων και έχουν καταστεί με αυτό τον τρόπο ένας στυλοβάτης του αμερικανικού οικοδομήματος και ισχύος.
Η Ελλάδα μοχθεί καθημερινά για την ασφάλεια και σταθερότητα, την πρόοδο και την ευημερία στην περιοχή. Όχι μόνο για τους πολίτες της, αλλά και για τους πολίτες όλων των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και Βαλκανίων όπως και γι αυτούς της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής.
Τα στελέχη των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων σε καιρό ειρήνης παράγουν ήρωες γιατί ασκούμαστε και καθημερινά πράττουμε σα να είμαστε σε συνθήκες πολέμου. Κάθε χρόνο έχουμε ήρωες, νεκρούς, οι οποίοι πέφτουν υπέρ πίστεως και πατρίδος διασφαλίζοντας την εθνική κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα αλλά κυρίως διαφυλάσσοντας τις αρχές και τις ιδέες του έθνους.
Πιστεύουμε ακράδαντα ότι ασφαλής Μεσόγειος σημαίνει ασφαλής Ευρώπη και ασφαλής κόσμος. Στο πλαίσιο αυτό, η χώρα μας, ως αξιόπιστος εταίρος και σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής καταβάλλει κάθε προσπάθεια στο μέτρο των ολοένα και αυξανομένων δυνατοτήτων της για να το πετύχει.
Η γεωστρατηγική θέση της χώρας μας σε συνδυασμό με τα συγκριτικά και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματά της στα οποία αναφέρθηκα, ενεργούν συμπληρωματικά με αυτά των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Γνωρίζουμε οτι την ίδια άποψη έχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και αποτελεί κοινή μας διαπίστωση σε διμερές επίπεδο ότι οι δύο χώρες μέσα από την ήδη υπάρχουσα, αλλά και υπό τη διαγραφόμενη προοπτική της περαιτέρω αναβάθμισης της συνεργασίας τους, θα πετύχουν πολύ περισσότερα από όσα μπορούν κατά μόνας.
Για τον λόγο αυτό εργαζόμαστε από κοινού, ώστε μέσω των κοινών μας επιδιώξεων να πετύχουμε αμοιβαία οφέλη τα οποία θα οδηγήσουν σε ένα ασφαλές περιβάλλον το οποίο θα δημιουργεί τις προοπτικές για ειρήνη, πρόοδο και ευημερία στην περιοχή.
Στο σημείο αυτό και κλείνοντας θα ήθελα να πω ότι με αυτή την τεράστια οικονομική κρίση των τελευταίων δέκα ετών διδαχτήκαμε πολλά. Εταίροι μας, όπως αρκετοί από την Ευρωπαϊκή Ένωση μας αντιμετώπισαν όχι ως σύμμαχοι αλλά ως πιστωτές. Οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής μας αντιμετώπισαν ως πραγματικούς συμμάχους και όταν ζητήσαμε την παρέμβασή τους, τους είχαμε δίπλα. Αυτό μετράει πολύ, όπως μετράει ιδιαίτερα - γιατί κάποιοι βάζουν στη ζυγαριά τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής με την Ευρωπαϊκή Ένωση - το γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και το ΝΑΤΟ έχουν μια ισχυρή στρατιωτική δύναμη στην ευρύτερη περιοχή που εμπνέει σεβασμό.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμα διαμορφώσει την κοινή εξωτερική και αμυντική πολιτική. Δεν είναι δυνατόν να μιλάμε για κοινή αμυντική πολιτική όταν δεν έχουμε ακόμα αναγνωρίσει τα ευρωπαϊκά σύνορα όπως προβλέπεται στις συνθήκες που έχουμε υπογράψει. Όταν με υπουργούς Άμυνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης βρισκόμαστε μαζί-γιατί πάντα τους καλώ να έρθουν μαζί στο Αγαθονήσι, στη Στρογγύλη, στο Καστελόριζο στις Οινούσσες, στον ‘Αη Στράτη-αντιλαμβάνονται ότι έχουμε παραβίαση όχι μόνο του ελληνικού εναέριου χώρου αλλά του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου, όχι μόνο των ελληνικών χωρικών υδάτων αλλά και των ευρωπαϊκών χωρικών υδάτων, τότε αρχίζουν να καταλαβαίνουν την έλλειψη της αναγνώρισης των κοινών ευρωπαϊκών συνόρων.
Και αυτός είναι τώρα ο στόχος μας με τη νέα προσπάθεια που γίνεται για την κοινή αμυντική ευρωπαϊκή πολιτική. Να αποφασίσει η Ευρώπη: θα διαφυλάσσει τα ευρωπαϊκά σύνορα, ναι η όχι; Θα αποτελεί μια δύναμη ανατροπής στην ευρύτερη περιοχή σε εκείνους που σχεδιάζουν την ανατροπή των διεθνών κανόνων δικαίου, ναι ή όχι; Γιατί αλλιώς θα παραμείνει αυτό που περιγράφει ο φίλος μου ο Amos Gilad, αναλυτής από το Ισραήλ και πολύ στενός συνεργάτης του Προέδρου Νετανιάχου: «όταν ρωτήσεις ένα σχολείο στη Βόρειο Αφρική ή στη Μέση Ανατολή τι είναι ΝΑΤΟ θα σου πουν ότι το ΝΑΤΟ είναι ένας στρατός. Αν τους ρωτήσεις τι είναι Ευρωπαϊκή Ένωση θα σου απαντήσουν ότι είναι μια τράπεζα και πολλές φορές χωρίς χρήματα».
Σας ευχαριστώ πολύ».
