Οι «κόκκινες γραμμές» της Ελλάδας απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα

Του Λάμπρου Τζούμη

Αντιστρατήγου ε.α.

Στο πλαίσιο της κλιμακούμενης προκλητικότητας της Τουρκίας σε επιχειρησιακό και λεκτικό επίπεδο, το τελευταίο διάστημα ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου προέβη σε δηλώσεις, σύμφωνα με τις οποίες : «Η Τουρκία έχει τη δυνατότητα να ανέβει στα Ίμια αν απαιτηθεί, κάτι εξ΄ άλλου που πραγματοποίησε το 1996». Ο Έλληνας ΥΕΘΑ Π. Καμμένος σε απάντηση των δηλώσεων αυτών, επεσήμανε : «Αν θέλουν να έρθουν στα Ίμια, να δούμε, θα φύγουν από εκεί;». Πριν λίγες μέρες ο Έλληνας ΥΠΕΞ Ν. Κοτζιάς με αφορμή εκτέλεση πυρών από τουρκικό σκάφος εντός Ελληνικών Χωρικών Υδάτων ανατολικά του Φαρμακονησίου, είχε προειδοποιήσει την Τουρκία,  ότι την επόμενη φορά που θα ξεπεράσει τις «κόκκινες γραμμές», θα υπάρξει δυναμική αντίδραση. Το ερώτημα που δημιουργείται είναι ποιος καθορίζει αυτές τις «κόκκινες γραμμές» και ποιες ακριβώς είναι αυτές ; Η ρητορική των τελευταίων ημερών από ελληνικής πλευράς, προφανώς βασίζεται στην εκτόξευση απειλής αντιποίνων και αποσκοπεί να πείσει την Τουρκία να μην πραγματοποιήσει τα σχέδια της. Για να καταστεί όμως η αποτροπή αποτελεσματική, πρέπει να πειστεί η Άγκυρα ότι είναι αξιόπιστη και οι δηλώσεις αυτές δεν εντάσσονται στο επικοινωνιακό πεδίο. Όποια και αν είναι η ρητορική που αναπτύσσεται από τη χώρα μας, η εκτίμηση της ελληνικής αποτρεπτικής στρατηγικής γίνεται από την Τουρκία, η οποία αναλογιζόμενη το κόστος σε σχέση με τα προσδοκώμενο όφελος, την οδηγεί στην οποιαδήποτε απόφαση. Η πειστική απειλή από την πλευρά μας πρέπει να εξασφαλίζει ότι σε περίπτωση επιθετικής ενέργειας της Τουρκίας, αφενός μεν δεν θα της επιτρέψει να επιτύχει τους σκοπούς της, αφετέρου δε θα καταβάλει δυσανάλογα μεγάλο τίμημα γι’ αυτό.

Μέχρι σήμερα τουλάχιστον, η στρατηγική του κατευνασμού που εφαρμόζει η χώρα μας με συνεχείς υποχωρήσεις και παραχωρήσεις δεν φαίνεται ότι προάγει την αποτροπή, αλλά αντίθετα ενθαρρύνει την τουρκική αδιαλλαξία και εξυπηρετεί τις τουρκικές επιδιώξεις. Η Τουρκία από το 1996, έχει καταφέρει να θέσει σε εφαρμογή τη θεωρία των γκρίζων ζωνών που αφορά την αμφισβήτηση της ελληνικής εθνικής κυριαρχίας σε μεγάλο αριθμό νησιών και εντάσσεται μέσα στη γενικότερη αναθεωρητική στρατηγική της Άγκυρας, με ορατό σκοπό την αλλοίωση ή και ανατροπή του σημερινού καθεστώτος στο Αιγαίο. Είναι σαφές ότι οποιαδήποτε πολεμική εμπλοκή με την Τουρκία δεν είναι επιθυμητή, αλλά για την υλοποίηση μιας αποτελεσματικής αποτρεπτικής στρατηγικής είναι απαραίτητη :

-               Πολιτική βούληση για διεκδίκηση των εθνικών μας συμφερόντων και εκπόνηση εθνικής στρατηγικής που θα προκύψει από διακομματική εθνική συνεννόηση, με σταθερότητα και συνέπεια ανεξάρτητα εσωτερικών πολιτικών  διακυμάνσεων.

-               Αναδιάρθρωση του μηχανισμού εθνικής ασφάλειας με αντιμετώπιση θεσμικών αδυναμιών σε θέματα χειρισμού κρίσεων (Συγκρότηση Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας).

-               Διατήρηση και επαύξηση της επιχειρησιακής ετοιμότητας και ικανότητας των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, η οποία πρέπει να κινείται στις εξής κατευθύνσεις :

1.         Αντιμετώπιση του προβλήματος της υποστελέχωσης των μονάδων του Στρατού Ξηράς λόγω του δημογραφικού προβλήματος, της μικρής διάρκειας της θητείας και της μη πρόσληψης επί σειρά ετών επαγγελματιών οπλιτών, το οποίο συνδυαζόμενο με  τη «γήρανση» του μόνιμου προσωπικού (ΕΠΟΠ-ΕΜΘ), επηρεάζει την επιχειρησιακή ετοιμότητα του Σ.Ξ. Ο μικρός χρόνος διάρκειας θητείας των οπλιτών και η ανάθεση σ΄ αυτούς πολλαπλών καθηκόντων, έχει ως αποτέλεσμα εκτός των άλλων και τη δημιουργία ανεκπαίδευτης εφεδρείας, η οποία αποτελεί ζωτικό επιχειρησιακό τομέα της εθνικής πολεμικής προπαρασκευής.

2.         Αποδέσμευση όσο είναι δυνατόν των Ενόπλων Δυνάμεων από αλλότρια έργα (προσφυγικό, διακομιδές, κ.λπ), με δεδομένο και όσα προαναφέρθηκαν σχετικά με την υποστελέχωση των μονάδων του Σ.Ξ.

3.         Ανάπτυξη της διακλαδικότητας και διαλειτουργικότητας που είναι απαραίτητο να ξεκινά από απλά καθημερινά θέματα οργάνωσης και λειτουργίας και να επεκτείνεται σε θέματα σχεδίασης, εκπαίδευσης, συνεργασίας των Κλάδων των Ε.Δ. με τη χρησιμοποίηση κοινής γλώσσας και ορολογίας καθώς και κοινών διαδικασιών. 

4.         Αναβάθμιση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, η οποία θα περιορίσει την εκροή συναλλάγματος, θα συμβάλλει στην αύξηση θέσεων εργασίας και στη διατήρηση της στρατιωτικής ισχύος ανάμεσα στη χώρα μας και στην Τουρκία.

5.         Εκπόνηση νέας δομής δυνάμεων, που θα προκύψει από την εκτίμηση της απειλής αλλά και των κινδύνων που αντιμετωπίζει η χώρα, η οποία θα συνδυαστεί με γενναίες και ρηξικέλευθες αποφάσεις που θα μειώσουν τις λειτουργικές δαπάνες και αφορούν θέματα αναδιοργάνωσης, δημιουργία πολυδύναμων στρατοπέδων, κ.λπ.

6.         Αποκατάσταση, εντός του πλαισίου των δυνατοτήτων του προϋπολογισμού για την άμυνα ώστε να διατηρηθεί η διαθεσιμότητα των υπαρχόντων οπλικών συστημάτων και μέσων (εξασφάλιση απαραίτητων ανταλλακτικών, πυρομαχικών, καυσίμων)

7.          Τέλος αξιοποίηση του σημαντικότερου παράγοντα στρατιωτικής ισχύος, δηλ. του προσωπικού, από τον οποίο εξαρτάται η αποτελεσματικότητα των οπλικών συστημάτων (ποιότητα, εκπαίδευση, ηθικό). Το θέμα της ηθικής και υλικής καταξίωσης των στελεχών των Ε.Δ. θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο προτεραιότητας εκ μέρους της πολιτείας και να εκδηλώσει τις απαραίτητες ενέργειες, ώστε να διατηρήσει την αξιοπρέπεια, το κύρος και το επίπεδο διαβίωσής τους.