Η σύγχρονη άποψη για την υγεία στρέφει όλο και περισσότερο το επιστημονικό ενδιαφέρον στην πρόληψη και την πρώιμη διάγνωση. Ας δούμε π...
Η σύγχρονη άποψη για
την υγεία στρέφει όλο και περισσότερο το επιστημονικό ενδιαφέρον στην
πρόληψη και την πρώιμη διάγνωση. Ας δούμε ποιές είναι οι προληπτικές
εξετάσεις που θα πρέπει να κάνουμε ανά δεκαετία της ζωής μας.
ΓΡΑΦΕΙ ο κ. Αναστάσιος N. Σπαντιδέας
Παθολόγος- Κλινικός Φαρμακολόγος
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
Λέγοντας τσεκ- απ
εννοούμε τον προληπτικό ιατρικό έλεγχο στον οποίο πρέπει να υποβάλλονται
περιοδικά όλα γενικά τα άτομα και ο οποίος περιλαμβάνει :
- Ιατρική και οδοντιατρική εξέταση
- Εργαστηριακές διαγνωστικές εξετάσεις, όπως αίματος, ούρων, καρδιογράφημα, τεστ –κοπώσεως, ακτινογραφίες, υπερηχογράφημα κ.α
Τα αποτελέσματα των εξετάσεων
δίνουν στο γιατρό μια εικόνα για την τρέχουσα κατάσταση υγείας του
ατόμου, ενώ οι πρόσφατες εξετάσεις μπορούν να συγκρίνονται με
μελλοντικές ή περασμένες εξετάσεις και να δίνουν χρήσιμες πληροφορίες
για την εξέλιξη της κατάστασης υγείας του ατόμου.
Ακόμη ένα τσεκ-απ μπορεί να δώσει
χρήσιμες πληροφορίες για το αν υπάρχει προδιάθεση για κάποια πάθηση ή
και να διαγνωστεί αυτή σε πρώιμο στάδιο
ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΠΟΣΟ ΣΥΧΝΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΕΝΑ ΤΣΕΚ-ΑΠ
Δεν υπάρχει συγκεκριμένη ηλικία από την οποία πρέπει να ξεκινάει ένα τσεκ-απ .
Συνηθίζουμε να υποδεικνύουμε την έναρξη του τσεκ-απ από την ηλικία των 40 χρόνων, χωρίς αυτό να είναι απόλυτο.
Για άτομα με προδιάθεση για κάποια νόσο ή με οικογενειακό ιστορικό για κάποια νόσο το τσεκ – απ πρέπει να αρχίζει πολύ νωρίτερα
Η συχνότητα με την οποία πρέπει να
γίνονται οι περιοδικές προληπτικές εξετάσεις είναι συνάρτηση των αρχικών
ευρημάτων, αλλά και του βαθμού επικινδυνότητας ή της κληρονομικής
προδιάθεσης που κάθε άτομο διαθέτει. Γενικά μετά τα 40 κι εφόσον οι
αρχικές αιματολογικές εξετάσεις είναι φυσιολογικές συνιστάται η
επανάληψη κάθε 3-5 χρόνια. Αν όμως κάποιες εξετάσεις βρεθούν παθολογικές
η συχνότητα επανάληψης πρέπει να καθορίζεται από τον θεράποντα γιατρό, ο
οποίος συνεκτιμά όλους τους παράγοντες και τη γενική κατάσταση του
ατόμου.
ΕΠΙΦΥΛΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΤΣΕΚ-ΑΠ
Το τσεκ-απ και ιδιαίτερα μερικές
εξετάσεις όπως π.χ οι αιματολογικές έχει υποστεί έντονη κριτική τα
τελευταία χρόνια με την έννοια ότι κατασκευάζουμε και καλλιεργούμε στα
άτομα την αίσθηση της ασθένειας.
Η ανεύρεση π.χ αυξημένης
χοληστερίνης σημαίνει ότι το άτομο αυτό έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να
παρουσιάσει κάποιο καρδιαγγειακό πρόβλημα από ένα άλλο με χαμηλές τιμές
χοληστερίνης. Εν τούτοις το άτομο που έχει αυξημένη χοληστερίνη θεωρεί
τον εαυτό του άρρωστο, τρέχει στους γιατρούς παίρνει φάρμακα και γενικά
αποκτά ψυχολογία ασθενούς, κάτι που του δημιουργεί άγχος, το οποίο
μπορεί να τον ακολουθεί σε όλη του τη ζωή.
Η ανεύρεση αυξημένου PSA στους
άνδρες έχει αυξήσει δραματικά τον αριθμό των χειρουργικών επεμβάσεων για
αφαίρεση του προστάτου χωρίς αυτό να είναι απαραίτητο σε πολύ μεγάλο
αριθμό περιπτώσεων. Έτσι η σκοπιμότητα της εξέτασης αυτής σήμερα
αμφισβητείται έντονα.
ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΕΩΣ 18 ΕΤΩΝ
*Πλήρης καρδιολογικός έλεγχος (ειδικά για όσα παιδιά πρόκειται να ασχοληθούν με τον αθλητισμό ή ακόμα και να γυμνασθούν)
*Επί θετικού οικογενειακού ιστορικού για κάποιες παθήσεις ειδικές εξετάσεις π.χ χοληστερίνη, σάκχαρο, ουρία κλπ.
ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΠΟ 18 ΕΩΣ 30 ΕΤΩΝ
*Γενική εξέταση αίματος και ούρων
*Για τις γυναίκες: ψηλάφηση μαστού και υπερηχογράφημα μαστού, Τεστ ΡΑΡ
(πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο)
ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΠΟ 30 ΕΩΣ 40 ΕΤΩΝ
*Γενικές εξετάσεις αίματος και ούρων
*Καρδιογράφημα
*Τεστ κοπώσεως
Για τις γυναίκες: υπερηχογράφημα μαστών και/ή μαστογραφία – Τεστ ΡΑΡ ( τεστ Παπανικολάου)
ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΠΟ 40 ΕΩΣ 50 ΕΤΩΝ
*Γενικές εξετάσεις αίματος και ούρων
*Καρδιογράφημα
*Τεστ κοπώσεως
Για τις γυναίκες: υπερηχογράφημα μαστών και/ή μαστογραφία – Τεστ PAP
Για τους άνδρες: έλεγχος προστάτη (PSA)
ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΠΟ 50 ΕΤΩΝ ΚΑΙ ΠΑΝΩ
Ο έλεγχος οφείλει να γίνει τακτικός δηλ κάθε χρόνο ή και τακτικότερα εάν υπάρχουν ιδιαίτερα προβλήματα και εξειδικευμένος εφ’ όσον τούτο απαιτείται.
*Γενικές εξετάσεις αίματος και ούρων
*Καρδιογράφημα
*Έλεγχος του παχέος εντέρου με
κολονοσκόπηση (αποκτά μεγαλύτερη σημασία αν υπάρχει οικογενειακό
ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου).
*Μέτρηση οστικής πυκνότητας για τις γυναίκες
*Μέτρηση PSA για τους άνδρες
ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΙΜΑΤΟΣ-ΟΥΡΩΝ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ
ΕΝΑ ΤΥΠΙΚΟ CHECK UP
ΕΝΑ ΤΥΠΙΚΟ CHECK UP
Γενική εξέταση αίματος
-Τ.Κ.Ε
-Γενική εξέταση ούρων
-Σάκχαρο
-Ουρία
-Κρεατινίνη
-Ουρικό οξύ
-Χοληστερίνη ολική
- Τριγλυκερίδια
–Ολικά λιπίδια
- H.D.L χοληστερίνη
-L.D.L χοληστερίνη
- Τρανσαμινάσες (SGOT – SGPT)
- γGT (γ- γλουταμινική τρανσφεράση)
- Αλκαλική φωσφατάση
-Λευκώματα ολικά
-Λευκωματίνη- σφαιρίνες
- Σίδηρο και Φεριτίνη (στις γυναίκες σε αναπαραγωγική φάση)
